روابط بین الملل
سجاد صادقی
چکیده
بررسی رویکرد سنجی، مفهوم سنجی و الگو یابی 24 سخنرانی روسای دولت‌های جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی نشان‌دهنده وجود یک همگرایی و هم‌سویی در مبانی دکترین سیاست خارجی علیرغم تفاوت‌های عملکردی سیاست خارجی و تفاوت جهت‌گیری در سیاست‌گذاری داخلی این دولت‌ها است. یافته‌های اصلی این پژوهش شامل ...
بیشتر
بررسی رویکرد سنجی، مفهوم سنجی و الگو یابی 24 سخنرانی روسای دولت‌های جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی نشان‌دهنده وجود یک همگرایی و هم‌سویی در مبانی دکترین سیاست خارجی علیرغم تفاوت‌های عملکردی سیاست خارجی و تفاوت جهت‌گیری در سیاست‌گذاری داخلی این دولت‌ها است. یافته‌های اصلی این پژوهش شامل گزاره‌های «استمرار تکمیلی دکترین سیاست خارجی سلطه ستیز با لحاظ کردن تغییرات متن اجتماعی بین‌الملل مبتنی بر نیازهای منافع ملی»، «جهت‌گیری تحول خواهانه در نظام‌بین‌الملل» و «تلاش برای ایجاد روند اصلاح‌گرایانه در نظام بین‌الملل» در میان دولت‌های جمهوری اسلامی ایران به عنوان جهت‌گیری اصلی در سیاست خارجی مشهود است؛ که بر این مبنای دکترین اصلی و مستمر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران «دکترین تحول‌خواهی در نظام بین‌الملل» است. بر این اساس رفتار سیاست‌گذاران در برخورد با اتحادهای منطقه‌ای و بینالمللی و همچنین رابطه جمهوری اسلامی ایران در حوزه سیاست همسایگی و سایر روابط خارجی قابل پیش‌بینی و تحلیل می‌گردد. همه چیز در دو فرآیند «تحول‌خواهی» در مقابل «وضعیت کنونی» و «تحول‌خواهی» در تقابل با «نظام بین‌الملل کنونی» که از آن تلقی «نظام سلطه» شده است، خلاصه می‌شود. به همین دلیل سیاست خارجی مصرانه به دنبال پیوستن و عملکرد مؤثر در اتحادهایی که هدف نهایی آن‌ها تحول در نظام بین‌الملل کنونی است و در سیاست‌گذاری کلان کشور «نگاه به شرق» و «حمایت از دکترین مقاومت» به عنوان اصول مهم زیربنایی لحاظ می‌گردد؛ زیرا این روندها رویکردی تحول خواهانه در مقابل وضعیت کنونی نظام بین‌الملل سلطه محور تلقی می‌گردد. روش پژوهش به کار رفته نیز «الگو یابی مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی استقرایی» است.
روح اله طالبی آرانی
چکیده
سیاست بین‌الملل عرصه‌ای است که به‌عنوان برآیند سیاست خارجی تک‌تک دولت‌ها شکل می‌گیرد. در این میان، سیاست خارجی دولت‌ها نیز برحسب راهبرد یا راهبردهایی که برای پیشبرد آن تجویز می‌شوند شکل می‌گیرد. سیر تکاملی ادبیات روابط بین‌الملل و واقعیت متحول سیاست جهانی و بالطبع، نحوه واکنش دولت‌ها بدان باعث برآمدن روند جدیدی در عرصه بینالمللی ...
بیشتر
سیاست بین‌الملل عرصه‌ای است که به‌عنوان برآیند سیاست خارجی تک‌تک دولت‌ها شکل می‌گیرد. در این میان، سیاست خارجی دولت‌ها نیز برحسب راهبرد یا راهبردهایی که برای پیشبرد آن تجویز می‌شوند شکل می‌گیرد. سیر تکاملی ادبیات روابط بین‌الملل و واقعیت متحول سیاست جهانی و بالطبع، نحوه واکنش دولت‌ها بدان باعث برآمدن روند جدیدی در عرصه بینالمللی شده است که گفته می‌شود، متأثر از راهبرد بدیع و نوظهوری به نام «حفاظ‌بندی» در سیاست خارجی بسیاری از دولت‌ها در نظام‌بین‌الملل کنونی است، به‌گونه‌ای که در طی بیش از دو دهه اخیر در محافل علمی و سیاست‌گذاری بیش‌ازپیش مطرح شده است. بر همین اساس، نوشتار حاضر این سؤال را مطرح می‌کند که حفاظ‌بندی به‌عنوان راهبردی نوظهور در سیاست خارجی دولت‌ها چه تفاوت‌ها و مشابهت‌هایی با سایر راهبردهای سنتی دولت‌ها که در طول تاریخ روابط بین‌الملل پی گرفته شده‌اند دارد؟ پاسخ به این سؤال در گروِ ارائه تحلیل مقایسه‌ای میان حفاظ‌بندی از یک سو و سایر راهبردهای سنتی دولت‌ها از سوی دیگر است. برای انجام این کار، نحوه گردآوری داده‌ها، به روش کتابخانه‌ای و جستجوی اینترنتی بر پایه بهره‌گیری از داده‌های ثانویه، البته با تمرکز بر مباحث نظری و مفهومیِ آن‌هاست و تلاش می‌شود با بهره‌گیری از روش مقایسه‌ای بر پایه تحلیل محتوای داده‌های کیفیِ مندرج در متون تحلیل سیاست خارجی، مشابهت‌ها و تفاوت‌ها میان آن‌ها نشان داده شود تا بتوان به ارزیابی مناسبی درباره جایگاه حفاظ‌بندی در تحلیل سیاست خارجی دست یافت. مهم‌ترین یافته مقاله این است که حفاظ‌بندی لاجرم نوعی صلح‌جویی فعال در عرصه بینالمللی است، خصلتی که در هیچ‌یک از راهبردهای دیگر دیده نمی‌شود.
