نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی محمدی ضیاء ¹
• نجف لک زایی ²

¹ پژوهشگر پژوهشگاه امام صادق ع

² استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه باقر العلوم ع

چکیده

نهاد دولت به عنوان مهمترین بخش یک جامعه در اسلام جایگاه ویژه‌ای داشته و علاوه بر کارکردهای ذاتی آن همچون اداره و نظم‌بخشی امور اجتماع، وجود آن برای تحقق مطلوب آموزه‌ها و تعالیم اسلام امری ضروری است. این در حالی است که به دلیل پیشینه ضعیف درباره ابعاد دولت اسلامی، سوالات و ابهاماتی درباره خاستگاه دولت، ساختار و  ویژگی‌های آن و از سویی نسبت دولت با جامعه مدنی مطرح است (مساله). از این‌رو برای شناخت ابعاد مختلف دولت اسلامی، آشنایی با نهاد دولت نبوی و علوی به عنوان بهترین الگوی تاریخی از دولت اسلامی و وجود معصوم (ع) در رأس آن، بهترین منبع در معرفی شکل دولت اسلامی بوده و تبیین شاخص‌های آن به ترسیم الگوی دولت اسلامی مطلوب کمک شایانی می‌کند (هدف). لذا برای دستیابی به این مهم در این پژوهش تلاش شده ماهیت و ابعاد مختلف دولت نبوی و علوی در چارچوب نظری مبتنی بر سه رویکرد مفهومی، ساختاری و نظری با روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گیرد (روش). یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که دولت نبوی و علوی با خاستگاهی مردمی از رویکردی مکانیکی در عرصه مفهومی برخوردار بوده و با ساختاری کوچک به همراه تعریف وظایف اصلی محدود با دامنه‌ای گسترده به رویکردی تجویزی و دولت‌محور در عرصه نظر اشاره دارد (یافته‌ها).

کلیدواژه‌ها

• دولت نبوی
• دولت علوی
• مفهوم دولت
• ساختار دولت
• نظریه دولت

عنوان مقاله [English]

Explaining the Nature of the Nabawi and Alawi Government: Conceptual, Structural and Theoretical Approaches

چکیده [English]

The institution of government as a major part of a community in Islam has a special place and in addition to its inherent functions such as the administration and ordering of social affairs, its existence is essential for the desirable achievement of the teachings and doctrines of Islam. However, due to the poor background about the dimensions of the Islamic State, questions and uncertainties about the origin of the state, its structure and its features, and on the other hand the relation between the state and civil society is discussed. Therefore, in order to understand the various dimensions of the Islamic state, familiarity with the state institution of Nabawi and Alawi, as the best historical model of Islamic state and the existence of the innocent Imam at the top of it, is the best source for introducing the Islamic state and explaining its indices to illustrate the desired Islamic state. Therefore, in this research, we tried to examine the different nature and dimensions of the Nabawi and Alawi government in a theoretical framework based on the three conceptual, structural and theoretical approaches with a descriptive-analytical method. Research findings indicate that the Nabawi and Alawi state have, with people’s origin, a mechanical approach in the conceptual arena, and with a small structure, along with a limited definition of its main tasks with a broader scope, refers to a prescriptive and state-centered approach in the theoretical arena.

کلیدواژه‌ها [English]

• Nabawi Government
• Alawi Government
• Government Concept
• State Structure
• State Theory