نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار علوم سیاسی دانشگاه یاسوج
چکیده
یکی از موضوعات قابل مطالعه در اندیشه دوره میانه اسلامی، برداشت اندیشمندان مسلمان از «امر سیاسی» است. هر برداشتی از امر سیاسی نیز متضمن تجویز گونهای خاص از الگوی دولت است. این‌که نگاه اندیشمندان مسلمان به امر سیاسی چه بوده و چه تاثیری بر الگوی دولت داشته است مسئله نوشتار حاضر است. ایضاح این موضوع با ابتنا بر بررسی روایت امر سیاسی دشمن انگار در اندیشه اشمیت و اشمیتگرایان از یک‌سو و از طرف دیگر روایت امر سیاسی به‌مثابه سامان جامعهای عاری از منازعه در آرا اندیشمندانی چون آرنت و دریدا، با استفاده از روش مقایسهای صورت می‌گیرد. این‌که در دو رویکرد مهم اندیشه دوره میانه اسلامی یعنی اخلاق‌نویسی فلسفی و اندرزنامهنویسی کدام روایت امر سیاسی برجسته است و کدام الگوی دولت از آن منتج میشود؛ هدف این مقاله است. در روایت اخلاقنویسان فلسفی، امر سیاسی به‌معنای ایجاد فضایی ارگانیکی و تعالیگرا برای ادامه کنش برخاسته از میل درونی انسانها است. «محبت» مهم‌ترین میل درونی و رکن دست‌یابی به چنین جامعهای محسوب میشود. این روایت منتج به ارائه الگوی ارگانیکی دولت میشود. در روایت دوم که اندرزنامه‌های دوره میانه اسلامی آن‌را برجسته می سازند، زیست جهان انسانها عرصه منازعه دائمی است و اوج این تعارض ساحت سیاست است. امر سیاسی در این شرایط به‌معنای تلاش حاکمان برای حفظ قدرت از گزند کشمکش «دیگران» است؛ کشمکشی که دائمی و پایانناپذیر است. روایت دوم، الگوی ابزارانگار دولت مکانیکی را برای حفظ و بسط قدرت تجویز میکند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Two Accounts of “the political” and Government pattern in the thoughts of the Middle Ages of Islam
نویسنده [English]
- Hamdallah Akvani
Yasouj university
چکیده [English]
One of the issues that can be studied in the thought of the middle Ages is the perception of Muslim scholars is "the political". Every conception of the political also implies the prescription of a specific type of government pattern. What is the point of view of Muslim scholars on the political and what has affected the pattern of government is the question in the present research. What is the purpose of this article in the two important approaches of the thought of the Islamic period, namely, the philosophical ethics and the Andarz Nameh writing, which is prominent in the political narrative, and which model of government it emanates from. In the narrative of philosophical ethics, the political means to create an organic and transcendental environment for the continuation of action arising from the inner desire of humans. "Friendship" is the most important part of the achievement of such a community. This narrative leads to the presentation of the state's organic model. In the second narrative, the world of human beings is a permanent controversy. In this situation, the political means the efforts of rulers to maintain power from the struggle of "others"; a struggle that is permanent and endless. The second narrative offers a toolkit for a mechanical state to sustain and expand power.
کلیدواژه‌ها [English]
- the political
- Government
- organic pattern
- mechanical pattern
- Islamic Middle Ages
)