نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی دانشگاه رازی

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی دانشگاه رازی.

چکیده

 
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های حوزه مطالعاتی جامعه‌شناسی سیاسی ایران، چگونگی ورود به مسیر توسعه سیاسی است. به‌عبارتی، توسعه سیاسی ایران از کدام مسیر تحقق یافتنی است؟ از بالا و توسط نخبگان سیاسی حاکم (اصلاحات)، از پایین و با حضور و ورود توده‌ها به عرصه سیاسی (انقلاب) و یا از خارج (سازمان‌های بین‌المللی، نهادهای حقوق بشر)؟ مدعای تبیینی این پژوهش آن است که رسیدن به توسعه یافتگی سیاسی بدون ملاحظه ماهیت فرهنگ سیاسی توده مردم ایران به آسانی صورت نمی‌گیرد. در این رابطه دغدغه­ی‌ پژوهش حاضر تبیین و تحلیل تأثیر فرهنگ سیاسی توده مردم بر فرآیند توسعه سیاسی در ایران معاصر است؛ به‌عبارتی هدف از انجام پژوهش حاضر، تبیین ماهیت رابطه توسعه سیاسی و فرهنگ سیاسی و تأثیر  فرهنگ سیاسی توده مردم بر‌ توسعه سیاسی ایران معاصر است. پرسش پژوهش حاضر این است که فرهنگ سیاسی توده چه تأثیری بر روند توسعه‌‌‌‌ سیاسی ایران برجای گذاشته است؟ برای پاسخ به پرسش تحقیق، این پژوهش فرضیه ذیل را به سنجش می‌گذارد: به‌دلیل فقدان بسترها و فرصت‌ها از سوی دولت، فرهنگ‌‌‌ سیاسی توده، نقشی بازدارنده بر روند توسعه سیاسی ایران برجای نهاده است. روش پژوهش‌ در این تحقیق، بهره‌گیری از چارچوب جامعه‌شناسی تاریخی و روانشناسی جمعی، توصیفی‌‌- ‌­‌‌‌‌تحلیلی است و ابزارگردآوری اطلاعات، کتابخانه­ای است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mass Political Culture, Failure States and the Problem of Political Development in Iran

نویسندگان [English]

  • Seyed Shamseddin sadeghi 1
  • Loghman ghanbari 2

1 Assistant Professor of Political Science, Razi University

2 PhD student, political sociology, Razi University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

 
One of the main concerns of political Sociology of Iran is how to enter the path of political development. In other words, it means by which way we can achieve the political development: from the top and by the dominant political elites (reformation), from the bottom and by the presence and entrance of masses into the political realm (revolution) or from the outside (international organizations/human rights agencies)? The explanatory claim of this research is that political development is hard to achieve without considering the nature of the political culture of Iran’s mass. In this regard the main concern of the present research is to explain and analyze the effect of the mass political culture on the process of political development in Iran. Considering this important fact, the research is aimed to explain nature of the relation of political development and political culture and the effect of the mass political culture on political development in Iran. The question of the research is what effect the mass political culture has on the process of political development in Iran. In order to answer the question of the research the following hypothesis is evaluated: because of the lack of the required contexts and opportunity due to the State the mass political culture has a deterrent effect on the process of Iran’s political development. The research method is descriptive-‌analytical on the basis of the framework of historical sociology and collective psychology. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Mass Political Culture
  • Failure State
  • Political Development
آزموده، فهیمه (1387)، فرهنگ سیاسی و دموکراسی در ایران، (1376- 1384)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان.
ازغندی، علیرضا (1385)، نخبگان سیاسی بین دو انقلاب، تهران: نشر قومس، چاپ سوم.
ازغندی، علیرضا (1389)، درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران، تهران: نشر قومس، چاپ دوم.
افضلی، رسول (1386)، دولت مدرن در ایران، تهران: نشرعمران.
ایرانی، ناصر (1371)، بحران دموکراسی در ایران، تهران: نشر دانش.
آبراهامیان، یرواند (1383)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه: احمد گل‌محمدی و محمد ابراهیم فتاحی ولیلایی. تهران: نشر نی، چاپ دهم.
بشیریه، حسین (1380)، موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران: گام نو.
بشیریه، حسین (1386)، عقل در سیاست، تهران: نشرنگاه معاصر، چاپ سوم.
بشیریه، حسین (1387)، گذار به مردم‌سالاری، تهران: نشر معاصر.
شیریه، حسین (1392)، دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران، تهران: نشر نگاه معاصر، چاپ ششم.
حقیقت، صادق (1387)، روش‌شناسی علوم سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه مفید، چاپ دوم.
زیباکلام، صادق (1382)، سنت و مدرنیته، تهران: روزنه، چاپ پنجم.
سریع‌القلم، محمود (1392)، اقتدارگرایی ایرانی در عهد قاجار، تهران: نشر فروزان روز، چاپ ششم.
سریع‌القلم، محمود (1393)، فرهنگ سیاسی ایران، تهران: نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چاپ سوم.
سیف‌زاده، حسین (1392)، پانزده مدل نوسازی، توسعه و دگرگونی سیاسی، تهران: نشر قومس، چاپ دوم.
شریف، محمدرضا (1380)، انقلاب آرام درآمدی بر تحول فرهنگی در ایران، تهران: نشر روزنه، چاپ سوم.
شهرام‌نیا، امیر مسعود (1386)، جهانی شدن و دموکراسی در ایران، تهران: نشر نگاه معاصر، چاپ سوم.
عالم، عبد الرحمن (1388)، بنیادهای علم سیاست، تهران: نشر نی، چاپ بیستم.
فراستخواه، مقصود (1394)، ما ایرانیان، تهران: نشر نی، چاپ سوم.
قوام، عبدالعلی (1389)، سیاست‌شناسی، تهران: نشر سمت.
کاتم، ریچارد (1385)، ناسیونالیسم در ایران، ترجمه احمد تدین، تهران: نشر غزل، چاپ چهارم.
محسنیان راد، مهدی (1390)، ریشه‌های فرهنگی ارتباط در ایران، تهران: نشر چاپار، چاپ دوم.
الموتی، ضیاءالدین (1370)، فصولی از تاریخ مبارزات سیاسی و اجتماعی ایران: جنبش‌های چپ، تهران: چاپخش.
میرسپاسی، علی (1393)، تاملی در مدرنتیه ایرانی، ترجمه جلال توکلیان، تهران: نشر ثالث.
همایون کاتوزیان، محمدعلی (1372)، اقتصاد سیاسی ایران، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی. تهران: نشر مرکز، چاپ پانزدهم.
خواجه سروی، غلامرضا؛ جعفرپور کلوری، رشید (1393)، «بررسی تطبیقی مشارکت سیاسی در دو دوره پهلوی دوم و جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات علوم اجتماعی ایران، سال یازدهم، شماره چهلم.
راد، فیروز؛ عبد اللهی، محمد (1388)، «بررسی روند تحول و موانع ساختاری توسعه سیاسی در ایران (1304- 1382)»، مجله جامعه‌شناختی ایران، دوره دهم، شماره یکم.
شهرام‌نیا، امیرمسعود؛ اسکندری، مجید (1389)، «ناکارآمدی نخبگان سیاسی در کارآمدسازی روند توسعه ایران عصر پهلوی»، فصلنامه گنجینه اسناد، سال بیستم، دفتر اول، شماره هفتاد‌وهفت.
شیرودی، مرتضی (1387)، «تمرکز و توسعه سیاسی در تاریخ معاصر ایران»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال چهارم، شماره سیزدهم.
قالیباف، محمدباقر؛ شوشتری، سید محمد جواد (1392)، «تاثیر فرهنگ سیاسی بر مشارکت شهروندان در حکومت محلی (مطالعه موردی: تهران)»، پژوهش‌نامه جغرافیای انسانی، دوره  چهل‌وپنچم، شماره دوم.
نیاکوئی، امیر (1393)، «جامعه‌شناسی منازعات سیاسی در ایران (انتخابات 1388)، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال دهم، شماره اول.
Aghayi, Mohammad& Fathi Mehr, Mohammadreza (2014), “The Study of the Performance of Reformation Government from the Perspective of Renovation”. European Online Journal of Natural and Social Sciences. Vol. 3, No. 4 pp. 1109-1115- ISSN 1805-3602.
Almond, Gabriel A.& Verba, Sidney (1965), The Civic Culture. Boston, MA: Little, Brown and Company. Fazeli, Nematollah (2006), Politics of Culture in Iran, First published by Routledge, an imprint of the Taylor& Francis Group.
Ghahremanpour, Rahman (2004), “Capitalism and Political Development in Iran”, Discourse: An Iranian Quarterly, Vol. 5, No. 4 (Spring 2004): 69-90.
Asayesh, Hossein and other (2011), “Political Party in Islamic Republic of Iran: A Review”, Journal of Politics and Law, Vol. 4, No. 1; March 2011.
Jahanbakhsh, Forough, (2003), “Religious and Political Discourse in Iran: Moving Toward Post-Fundamentalism”. The Brown Journal of World Affairs. Winter/Spring 2003 – Volume IX, Issue.
Karimi, Maryam (2014), “Influencing Factors of Political Development of Iran, 1953-1979”, Journal of Public Administration and Governance, ISSN 2161-7104. 2014, Vol. 4, No. 4.
Mibragheri, Farid (2003), Political Culture & Its Impact on Politics the Case of Iran, Political Culture Case Studies Conflict Studies Research Centre.
Seif-Amirhosseini,Zahra (2014), Socio-Political Change and Development in Iran: Reza Sah and the Shi’i Hierocracy. A Thesis Submitted for the Degree of Doctor of philosophy (Ph. D), London School of Economics, and University of London. Published by ProQuest LLC 2014.