نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

موضوع این مقاله تحلیل عملکرد نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دوره­های چهارم، پنجم و ششم از منظر سیاست‌های عمومی دولت است. پرسش اصلی مقاله این است که هریک از انواع چهارگانه سیاست دولت (شامل عملکرد نمادین، عملکرد تنظیمی، عملکرد استخراجی و عملکرد توزیعی) در این دوره­ها چه سهمی از توجه نمایندگان را به‌خود مشغول داشته است؟ برای پاسخ به این سؤال، متن چهار کنش نطق پیش از دستور، پیشنهادهای نمایندگان در بودجه­های سالیانه، تذکر به مدیران اجرایی، سؤال از وزیران و استیضاح ایشان در دوره­های سه­گانه پژوهش در چارچوب مفهومی سیاست دولت آلموند، پاول و مونت مورد تحلیل محتوا قرار گرفته است. یافته­های پژوهش نشان می‌دهد مجلس در دوره‌های مورد مطالعه توجه کامل به عملکرد دولت داشته است؛ ثانیاً در میان عملکردهای دولت نیز بیش از سه‌چهارم توجه نمایندگان به توزیع مواهب بوده است. در میان عملکرد توزیعی هم، سهم قابل توجهی به توزیع مواهب ملی در حوزه­های انتخابیه اختصاص یافته است. بدین‌ترتیب کارویژه‏های دولت در حوزه استخراج منابع، تنظیم نهادی و بازآفرینی نمادین سهم بسیار اندکی در کنش نمایندگان داشته است. به‌رغم تأکید قانون اساسی بر فراگیری موضوعی و جغرافیایی وظایف نمایندگی، عملکرد نمایندگان اولا از نظر موضوعی محدود به وجه توزیعی و ثانیاً از نظر جغرافیایی محدود به حوزه انتخابیه و منطقه­­ی نمایندگان بوده است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing Parliament’s Function in Performance of Government Policies

نویسنده [English]

  • Faez Dinparasti Saleh

Assistant Professor, Department of political sciences, Allameh Tabataba’i University

چکیده [English]

he aim of this article is to analyze the fourth, fifth and sixth parliament’s transcripts to show that which kind of public policies of the government has been considered by the legislators. The conceptual framework of Almond, Powell and Mundt is used to determine the policies which were significant according to parliament members. The content analysis method is used on the representatives’ pre-agenda speeches, their notifications to administration, their inquiries from ministers and interrogation of ministers and at last their proposals of annual budget. The present research shows that despite different majorities in these three parliaments, representatives in each of them focused totally on the governmental aspects and the social issues have not been considered. According to this paper among different policies of government more than three quarters of MPs actions appertain to distributive policies and most of them have been confined to distributive policies at the local level instead of the national level. It means that extractive policies, symbolic policies and also regulative policies have almost been neglected by MPs. In spite of the constitution’s emphasis on the representatives’ task of inquiring into all the national affairs, they have only focused on their own electorate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • parliament
  • Public policies
  • Performances of government
  • Content analysis  
آشوری، داریوش. (1389). دانشنامه سیاسی، تهران: نشر مروارید.
شبیری نژاد، علی‌اکبر. (1386). حقوق قوه مقننه در بررسی و رای به بودجه: مبانی نظری و الگوی پیشنهادی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
شبیری نژاد، علی‌اکبر. (1387). بودجه‌ریزی در ایران: بودجه و پارلمان، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
کریپندورف، کلوس. (1393). تحلیل محتوا، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی در http://www. ical. ir/index. php?option=com_content&view=article&id=2378&Itemid=13[accsesed at 10/10/2016]
ملک­الساداتی، سعید و همکاران. (1392). «نهادهای انتخاباتی و گرایش‌های بودجه‌ای ملی و منطقه‌ای نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران؛ تحلیل محتوای تذکرات نمایندگان دوره هشتم»، فصلنامه اقتصاد و توسعه­ی منطقه­ای، سال بیستم، دوره جدید، شماره 5، 117-149.
موتمنی طباطبایی، منوچهر. (1386). حقوق اداری، تهران: سمت.
هیوود، اندرو. (1389). سیاست، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران: نشر نی.
Anderson, J. E. (2014). Public policymaking: An introduction. Boston: Houghton Mifflin Company.
Almond, Gabriel& Powell Jr, G. B. J. , Strøm, K. J.& Dalton, R. J. (2008). Comparative Politics Today: A Theoretical Framework. Pearson Higher Ed.
Birkland, T. A. (2014). An introduction to the policy process: Theories, concepts and models of public policy making. Routledge.
Lehman, J.& Phelps, S. (2005). “West's Encyclopedia of American Law”, Milestones in the law (Vol. 11). Gale.