نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق عمومی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشیار حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

با توجه به اهمیت نهاد دادرس اساسی و نقشی که این نهاد در تداوم نظام سیاسی و نگهبانی از متون قانون اساسی دارد، بخصوص با توجه به نقش دادرس اساسی در ارتقای حقوق و آزادی­ها، استقلال این نهاد از اهمیت دو چندانی در نظام­های سیاسی و حقوقی معاصر برخوردار است. تضمین و تأمین استقلال نهاد شورای نگهبان همواره از موضوعات مهم و البته چالش‌برانگیز حقوقدانان و سیاسیون بوده است. جهت دستیابی به نگاهی دقیق­تر در خصوص استقلال شورای نگهبان، به بررسی تطبیقی این نهاد با نهادهای مشابه در کشورهای آلمان و مصر که به ترتیب از موفق­ترین نهادهای دادرس اساسی در نظام دادرسی اساسی در جهان و کشورهای اسلامی و الجزایر به‌عنوان نمونه­ای که تشابه ساختاری با شورای نگهبان ایران دارد، می­پردازیم تا با تکیه بر این مطالعه و با روشی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای و اینترنتی، بتوانیم به این پرسش پاسخ دهیم که میزان و درجه استقلال شورا نسبت به کشورهای موردپژوهش چگونه است؟ یافته­های پژوهش نشان می‌­دهد که شورای نگهبان نسبت به دو نهاد مشابه در آلمان و مصر از استقلال کمتری برخوردار است و در خصوص الجزایر در وضعیت نسبتاً مشابهی قرار دارد. بر اساس یافته­های پژوهش، شورا ضعف­ها و کاستی­های دارد که در دستیابی به یک سطح از استقلال که رضایت عموم و به‌ویژه رضایت جامعه حقوقی و سیاسی کشور را به‌صورت یک کلیت تأمین کند، ناتوان بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Independence of the Guardian Council in Iran: A Comparative Analysis of Constitutional Justice Institutions in Germany, Egypt, and Algeria

نویسندگان [English]

  • Rohola Alidadzadeh 1
  • Mehdi Rezaie 2

1 Ph.D. in Public Law, University of Allameh Tabataba’i, Tehran, Iran

2 Associate Professor, Department of Public Law, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Introduction
The degree of independence of the Guardian Council is one of the most critical issues in Iran’s legal and political system. The more independent the Guardian Council, the higher the quality and effectiveness of its decisions concerning other institutions. Therefore, the governance of the Guardian Council is a vital aspect of its decision-making process. A key issue for institutions tasked with protecting the constitution is their independence and immunity from the pressures of political bodies and government forces. Furthermore, the independence of the court directly impacts its legitimacy. Effectively safeguarding the nation’s constitutional rights requires that citizens trust the capability of the constitutional court to carry out its duties impartially and independently. This trust fosters the legitimacy and acceptability of court rulings. Moreover, the principles of independence and impartiality of judicial authorities (constitutional courts) are fundamental to achieving fair trials and ensuring the rights of citizens during proceedings. Only through such independence can we hope for the judiciary and judges who exercise justice and professionalism in their rulings. In this respect, the current research aimed to assess the level and degree of independence of the Guardian Council, as the constitutional judicial body in Iran, especially about the institutions that appoint or select its members. According to the existing studies, the Guardian Council demonstrates a weak level of independence compared to what is expected of a judicial institution. Against this backdrop, the present study conducted a comparative analysis of the institutional, administrative, and financial independence of the Guardian Council, examining its structure alongside similar institutions in Germany, Egypt, and Algeria.
Materials and Methods
This study employed a descriptive–analytical approach and relied on library and internet sources to examine the independence of the Guardian Council in Iran. The analysis took a comparative perspective, assessing the Council’s independence by comparing it with similar institutions in Germany, Egypt, and Algeria.
Results and Discussion
 Considering the institutional independence, the Guardian Council is by no means in an ideal legal position, compared to the three countries under study. According to the principles in Iran’s constitution, the Council is considered part of the legislature. Notably, the constitution does not explicitly specify the Council’s independence, with only Article 57 emphasizing the separation of powers and their respective independence. This suggests that the Council, as a pillar of the legislative branch, could be considered independent. However, in practice, the Guardian Council holds a higher position than the Islamic Consultative Assembly (or the Iranian Parliament). While the parliament drafts laws, the Guardian Council exercises a higher degree of independence in reviewing and approving them. In addition, the fact that the Council is placed under the legislature reflects the founder’s original vision regarding the nature of this institution. In other words, the Council’s political and Sharia dimensions are superior to its legal and judicial dimensions. This has influenced the approach of its members to overseeing the legality of laws and supervising elections. As such, the Council lacks the institutional and individual independence typically associated with a constitutional judicial body. The constitution, as the authority for the establishment of the Guardian Council, can play a crucial role in securing its administrative and financial independence. However, the principles of Iran’s constitution, particularly in the case of institutional independence, do not explicitly mention the independence of the Council. This has created a legal vacuum, leading to challenges for the Guardian Council in achieving administrative and financial independence. To address this gap, the parliament passed 1983 Law on Financial Regulations of the Guardian Council, granting the Council control over the preparation of its own budget. The law uses the term exactly to indicate that the Council’s regulatory budget should be submitted directly to the government, without needing to be included in the annual budget bill. This approach aligns better with the realities of the government budget regulation. The Guardian Council has followed a similar process concerning other institutions, such as the parliament and the Expediency Council, and requiring the inclusion of its budget in the government budget bill could be seen as violating Article 52 of the constitution. Regarding administrative matters, the Council has asserted its independence by exercising its interpretive authority, preventing the parliament from interfering in it.
Conclusion
The present study assessed the degree of independence of the Guardian Council by comparing it with similar judicial institutions in Germany, Egypt, and Algeria. The Guardian Council, as the constitutional and Sharia-based judicial institution within Iran’s political-legal system, plays a crucial role in ensuring the proper implementation of the constitution. This is particularly true in safeguarding the rights and freedoms of citizens and upholding the rule of a lawful government. The weight of this responsibility highlights the important position of the Guardian Council. The Council’s independence is considered one of the most essential tools for fulfilling its responsibility. Independence enables the Guardian Council to exercise its powers, duties, and authority effectively, free from political pressures exerted by appointing or electing bodies, as well as from political and security groups or authorities. Fundamental reforms are necessary to improve the Council’s performance, strengthen its position, and ensure its independence. Such reforms would require constitutional amendments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Independence
  • Constitutional justice
  • Guardian Council
  • Proposal
  • Constitutional court
آذری، هادی ( 1390). بررسی شاخصه­های الگوی متمرکز ( اروپایی ) دادرسی اساسی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران: تهران
ارسطا، محمد جواد ( 1394)، نگاهی به مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران، مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ چهارم: قم
امیری، محسن و ویژه، محمدرضا ( 1393). اصول بنیادین ناظر بر تضمین استقلال قضایی در نظام حقوقی ایران با نگاهی به حقوق فرانسه. پژوهش­های حقوق تطبیقی، 18، (3): 1-26
تقی زاده، جواد و رضایی، سعید (1390). بررسی نظارت شورای نگهبان بر انتخابات ریاست جمهوری با نگاهی به حقوق فرانسه. حقوق اساسی، 8 (16): 66-43
 توکلی کیا، امید (1400)، اصول بنگلور در خصوص رفتار قضایی از منظر حقوق اسلامی. دانشنامه های حقوق، 4 (13): 50-13
دهقانی، علی ( 1388). استقلال قاضی در نظام قضایی ایران در پرتو تحولات قانون‌گذاری. پژوهش­های حقوقی، 8 (15): 102-83
رجایی، حسین و سلیمی، علیرضا و حسینی، سید علیرضا و ناظمی اشنی، محمد حسین ( 1398). قلمرو اختیارات ولی فقیه از منظر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد امنیت ملی، امنیت ملی ( شماره 33): 74-53
شیخ‌الاسلامی، سید محسن ( 1385). اختیارات رهبری در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران با نگرشی تطبیقی به اختیارات رهبران در نظام­های سیاسی لیبرال، پانزده خرداد، دوره سوم (شماره 9): 75-22
عارفی، محمد شعیب و خادمی، مازیار و غفاری، هدی ( 1401). ارزیابی استقلال اعضای حقوقدان شورای نگهبان با تکیه بر الگوی انتصاب اکثریت پارلمانی. تعالی حقوق، 8  (1): 35-67
 فخر، حسین ( 1390). بررسی قلمرو قاعدة ممنوعیت جمع مشاغل دولتی. مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، 2 (3): 174-145
فرشتیان، حسن ( 1382). نگاهى به «شوراى قانون اساسى‏» فرانسه و «شوراى نگهبان‏» ایران.  حکومت اسلامی، شماره 30: 126-113
 قاضی ( شریعت پناهی)، ابوالفضل ( 1383). بایسته های حقوق اساسی. نشر میزان. چاپ شانزدهم: تهران
گرجی ازندریانی، علی اکبر ( 1397). شورای نگهبان به مثابه سوزنبان قانون. تحقیقات حقوقی، 21 (82): 180-153
مرندی، سید علی (1402).  وظایف و اختیارات رهبری از نگاه آیت الله خامنه­ای مبتنی بر روش تحلیل مضمون، شماره 99: 36-7
مصباح یزدی، محمد تقی ( 1381). نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ( ره)، چاپ ششم: قم
ویژه، محمدرضا و محمدی کشکولی، محمدرضا (1397). اصول بنیادین ناظر بر تضمین اصل بیطرفی قضایی در نظام بین­الملل و حقوق ایران. دیدگاه­های قضایی، 24 (84): 283-263
هاشمی، سید محمد(1382). نظارت شورای نگهبان انظباطی است نه استصوابی و نه اطلاعی. پژوهش­های حقوق تطبیقی، 7 (4): 189-179
نظرات تطبیقی و تفسیری شورای نگهبان ( https://nazarat.shora-rc.ir/)
منابع اینترنتی
https://www.shora-gc.ir/fa/news/5958/
Findlay v United Kingdom: https://swarb.co.uk/findlay-v-united-kingdom-echr-25-feb-1997 
https://www.bundesverfassungsgericht.de/EN/Richter/richter_node.html
 
ب) عربی
احکام المحکمة الدستوریة الفیدرالیة الالمانیة بنیة الدولة و دولة القانون. ترجمة: أحمد السودانی(2017). نشر من طرف موسسة کونراد أدیناور. مکتب المغرب. 27/02/2021.
https://www.kas.de/c/document_library
حسنی، بوالدیار ( 2016)، مفهوم الدین وأهمیته فی الدستور الجزائری، مجلة التواصل فی الاقتصاد و الادارة و القانون، (العدد 48): 134-123
البرعی، نجاد ( 2005). استقلال القضا فی مصر الحقیقة کما هی. المرکز العربی لاستقلال القضاء و المحاماة. 05/12/2020.
https://www.ug-law.com/publication
خلف عبد، صلاح ( 2011). المحکمة الاتحادیة العلیا فی العراق تشکیلها و اختصاصها ( دراسة مقارنة). رسالة لنیل درجة الماجیستر فی القانون العام. جامعة النهرین. کلیة الحقوق. 02/03/2020
https://nahrainuniv.edu.iq/ar/node/4978
الزملی، ساجد محمد ( 2008). اشکالیات استقلال المجلس الدستوری فی فرنسا. مجلة کلیة الحقوق/ جامعة النهرین، المجلد 10( العدد 1): 100-70
عبد العال، عاطف محمود ( 2013). دعم استقلال السلطة القضائیة فی مصر  طرق استقلال القضاء المصری، ورقة تحلیلة فی نظم استقلال القضاء فی برطانیا, الولایت المتحدة,  کندا, الکویت. جامعة القاهرة. 10/11/2021
 https://www.academia.edu/
عمر، شورش حسن ( 2017). ضوابط استقلال المحکمه الاتحادیه العلیا العراق من حیث تشکیل ( دراسة مقارنة). مجلة کلیة القانون للعلوم القانونیة والسیاسیة. جامعة کرکوک: 462-420
مرسوم رئاسی رقم 22-93 مورخ فی  شعبان عام 1443 یتعلق بالقواعد الخاصه بتنظیم المحکمه الدستوریه https://www.joradp.dz/JRN/ZA2022.htm
النظام المحدد لقواعد عمل المجلس الدستوری 2019
http://site.eastlaws.com/GeneralSearch/Home/ArticlesTDetails?MasterID=1948535
الدستور المصری 2014( المعدل 2019)
https://www.sccourt.gov.eg
الدستور الجزائری  2016 و 2020
https://www.joradp.dz/TRV/AConsti.pdf
قانون المحکمه الدستوریه العلیا المصری 1979( المعدل 2019)
https://www.sccourt.gov.eg
احکام المحکمة الدستوریة العلیا المصری
https://www.sccourt.gov.eg
References
Federal Constitutional Court Act (1951) https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Downloads/EN/Gesetze/BVerfGG.pdf?__blob=publicationFile&v=1
Basic Law for the Federal Republic of Germany( 1949) https://www.cvce.eu/content/publication/1999/1/1/7fa618bb-604e-4980-b667-76bf0cd0dd9b/publishable_en.pdf
Geschäftsordnung des Bundesverfassungsgerichts. https://www.gesetze-im internet.de/bverfggo_2015/BVerfGGO_2015.pdf
(آیین دادرسی اساسی قانون دادگاه قانون اساسی فدرال آلمان)
Translated References into English
Abdel-Al, Atef Mahmoud (2013). Supporting the independence of the judiciary in Egypt, methods for the independence of the Egyptian judiciary, an analytical paper on the systems of judicial independence in Britain, the United States, Canada, and Kuwait. Cairo University.[In Arabic]
Ali Akbar Gorji Azandariani ( 2018), The Guardian Council: the switchman or guardianship of the constitution, legal Research Quarterly.[In Persian]
Ali Dehghani ( 2009), The Independence of Judges under the Iranian Judiciary System, Legal Research.[In Persian].
Al-Zamli, Sajid Muhammad (2008). Problems of the independence of the Constitutional Council in France, Journal of the College of Law/Al-Nahrain University, Volume 10: 100-70.[In Arabic]
Amiri M, Vijeh M. ( 2014), Basic Principles Governing Judicial Independence in Iran’s Legal System with an Eye to France’s Legal System. Comparative Law Researches, Tehran.[In Persian].
Arasta, Mohammad Javad ( 2015), A look at the analytical foundations of the Islamic Republic of Iran,  Islamic Propagation Office Of Qom Seminary Publications. .[In Persian].
Azari, Hadi (2011), Examining the characteristics of the centralized (European) model of basic proceedings, M.A Thesis, University Tehran.[In Persian].
Basic Law for the Federal Republic of Germany (1949) https://www.cvce.eu/content/publication/1999/1/1/7fa618bb-604e-4980-b667-76bf0cd0dd9b/publishable_en.pdf
Fakhr, Hosein ( 2011), The Study of the Scope of Multiple Employment Prohibition Rule, Contemporary Comparative Legal Studies.[In Persian].
Federal Constitutional Court Act (1951) https://www.bundesverfassungsgericht.de/SharedDocs/Downloads/EN/Gesetze/BVerfGG.pdf?__blob=publicationFile&v=1
Fereshtian, Hasan ( 2003), A look at the "Constitutional Council" of France and the "Guardian Council" of Iran, Islamic government.[In Persian].
Findlay v United Kingdom: https://swarb.co.uk/findlay-v-united-kingdom-echr-25-feb-1997 
Geschäftsordnung des Bundesverfassungsgerichts. https://www.gesetze-im internet.de/bverfggo_2015/BVerfGGO_2015.pdf
Ghazi Seyyed Abolfazl (2004), The Requirements of Constitutional Law, Mizan Publications [In Persian]
Hashemi S M. The Supervision of the Guardian Council is Disciplinary! Not “Expedient” or “for Taking Information, Contemporary Comparative Legal Studies, NO7, 179-189.[In Persian]
Hosein Rajayi &  Alireza Salimi &  SeyyedAlireza Hoseiny &  Mohammadhosein Nazemi (2009), Jurisdiction of the Jurisprudence from the Iranian Constitution’s Perspective: National Security Approach, National security [In Persian].
Hosni Boudiar (2016), The concept of religion and its importance in the Algerian constitution, Journal of Communication in Economics, Administration and Law, (Issue 48): 123-134.[In Arabic]
https://www.bundesverfassungsgericht.de/EN/Richter/richter_node.html
https://www.sccourt.gov.eg
https://www.shora-gc.ir/fa/news/5958/
Khalaf Abd, Salah (2011), The Federal Supreme Court in Iraq, its composition and jurisdiction, M.A Thesis, Al-Nahrain University.[In Arabic]
 Misbah Yazdi, Mohammad Taghi  ( 2002), A brief look at the theory of Velayat al-Faqih, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Qom.[In Persian]
Mohammad Shoaib Arefi & Maziyar Khademi & Hoda Ghafari ( 2022), Assessing the Independence of the Guardian Council's Jurist by relying on appointing a parliamentary majority, Culmination of law.[In Persian].
Negad El Borai ( 2005), The independence of the judiciary in Egypt is the truth as it is. Arab Center for the Independence of the Judiciary and the Legal Profession.[In Arabic]
Omar, Shorsh Hassan (2017). Controls for the independence of the Federal Supreme Court in Iraq in terms of its formation (a comparative study). College of Law Journal for Legal and Political Sciences. Kirkuk University: 420-462.[In Arabic]
omid tavakoli ( 2021), Bangalore Principles on Judicial Behavior from the Perspective of Islamic Law, Journal of Research and Development in Comparative law.[In Persian].
Rules of the German Federal Constitutional Court on the structure of the state and the rule of law( 2017), Translated by: Ahmed Al-Sudani, Published by the Konrad Adenauer Foundation. Morocco office .[In Arabic]
Seyed Mohsen Sheykholeslami( 2006),  Leadership powers in the fundamental rights of the Islamic Republic of Iran with a comparative approach to the powers of leaders in liberal political systems, 15khordapd [In Persian].
Seyyed Ali Marandi ( 2023), Ayatollah Khamenei’s Views on the Duties and Powers of the Leader in Iran’s Political System: A Thematic Analysis, No  99,7-36 .[In Persian]
Taghizadeh, javad & Rzaei , saeid ( 2011), The Control of Guardian Council on the Presidential Election in Iran with a look to France Law, Constitutional Law journal.[In Persian].
Vijeh, Mohamad- reza ( 2018), Fundamental Principles Regarding the Guarantee of the Principle of Judicial Impartiality in the International System and the Law of Iranian Law, N0 24, 263-283 [In Persian]