نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
وظیفه یک سازمان اطلاعاتی، پایش اندیشه‌ها و رفتارهای گروه‌هایی است که با نظام مستقر، در معارضه‌اند و کوشش می‌کنند نظام موجود را براندازند. رصد مخالفان نظام سیاسی، تنها وظیفه یک سازمان اطلاعاتی نیست؛ بلکه، مبارزه علیه گروه‌های معارضه جوی برانداز، دیگر وظیفه یک سازمان اطلاعاتی است. نهادهای اطلاعاتی، بخش مهمی از یک نظام سیاسی‌اند. نظریه بنیادین تأسیس دولت و نظام حقوقی-سیاسی، تعیین‌کننده خط‌مشی سازمان‌های اطلاعاتی است. هنگام آمیختگی دو واژه، گستره واژگان دوگانه مرکب، از بین می‌رود و به یکدیگر، محدود و مشروط می‌شوند و واژه‌ای که در ترکیب با کلمه دیگر قرار گرفت، استقلال معنایی/کارکردی خود را از دست می‌دهد. در این نوشتار، نظریه سیاسی سازمان اطلاعات و امنیت کشور ایران، به دلیل ساخت دوگانه حکومتی (جمهوری و اسلامی)، یک آمیزش واژگانی محسوب شده است. هرگاه، از میان نظریه‌های گوناگون سیاسی که زیربنای تئوریک دولت هستند، نظریه‌ای برگزیده شود و مبنای کردار حکومت و زیرمجموعه‌های نهادی آن (ازجمله سازمان‌های اطلاعاتی) گردد، دولت و سازمان اطلاعات، محدود به بُن‌مایه‌های نظریۀ برگزیده، می‌شوند. پرسش اصلی مقاله آن است که نظریه سازمان اطلاعات ایران پسا انقلاب از چه خصلتی برخوردار شده است. فرض مقاله آن است که به دلیل ساخت دوگانه نظریه حکومت در ایران پسا انقلاب اسلامی، ویژگی نظری سازمان اطلاعات نظام برآمده از انقلاب نیز، دوگانگی و آمیخته گرایی است. نگارنده با سرمشق قرار دادن (و نه بهره‌گیری و کاربست) مدل «کریک» و با استفاده از روش توصیفی، تلاش می‌کند تا این موضوع را نشان دهد که چگونه تغییر در نظریه سیاسی بنیادین یک دولت، می‌تواند منجر به تغییر در کارویژه و کردار سازمان اطلاعات یک کشور، گردد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Difficulty of the Theory of Intelligence Organization in the Nascent Political System
نویسنده [English]
- Mohsen Khalili
Professor, Department of Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]
The task of an intelligence agency is to monitor the ideas and behaviors of groups that are in conflict with the established system and are trying to overthrow the existing system. Monitoring opponents of the political system is not the sole task of an intelligence agency; Rather, it is the task of an intelligence agency to fight subversive opposition groups. Information institutions are an important part of a political system. The fundamental theory of the establishment of the state and the political-legal system determines the policy of the intelligence agencies. When two words are mixed, the breadth of a compound double word is lost and they are limited and conditioned by each other, and the word that is combined with the other word loses its semantic / functional independence. In this article, the political theory of the Intelligence and Security Organization of Iran is considered a lexical fusion due to the dual structure of government (republic and Islamic). Whenever a theory is chosen from among the various political theories that underlie the theoretical basis of government and is the basis for the actions of government and its institutional subdivisions (including intelligence agencies), the government and the intelligence agency are limited to theoretical underpinnings. Using Bernard Crick's model, the author tries to show how a change in the fundamental political theory of a state can led to a change in the character and actions of a country's intelligence organization.
کلیدواژه‌ها [English]
- Iran
- Government
- Information
- Government Political Theory
- Crick's Model
)