نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

  جنبش طالبان در شرایط تخاصم و تخالف داخلی و خارجی مانند کودتای 28 آوریل 1978، حمله ارتش سرخ 1979 و جنگ‌های داخلی 1992-1994 در افغانستان در نهایت با هویتی شبه­توتالیتری در فاصله سال‌های 1996 تا 2001 تلاش کرد تحت عنوان امارت اسلامی در آن کشور اعلام وجود کرده و حکومت کند. ‌‌این مقاله تلاش دارد با اتکا به نظریه آلن تورن در مورد سر بر آوردن جنبش­ها با اتکا به سه اصل تخالف، هویت و تمامیت به ظهور جنبش طالبان نظر کرده و به تحلیل تحقق اصل سوم یعنی"تمامیت" از میان ‌‌این سه اصل نزد‌ ‌این جنبش، در قامت استقرار امارت طالبان اول بپردازد. همچنین به ‌‌این پرسش پاسخ دهد که‌‌ آیا این امکان وجود دارد که امارت اسلامی طالبان 1996-2001 به عنوان دولتی توتالیتر که از دل وضعیت نزاع، هویت­یابی کرده است، شناخته شود؟ برای پاسخ به‌ ‌این مسئله به نظریه هانا آرنت در کتاب توتالیتاریسم استناد شده و برای‌ ‌این بررسی مقایسه‌‌ای، شش شاخص از دل همان نظریه انتخاب شده است: بی­شکلی، جامعه توده‌‌ای، وفاداری مطلق، ایدئولوژی و معنای مرز، رهبری تمامیت­خواه و دین و مناسک. پیش از بررسی‌ این شاخص­ها  در مورد امارت اسلامی طالبان، کوشش شده است در مقدمه به ‌این دو پرسش پاسخ داده شود که تا چه میزان امکان بررسی مقایسه‌‌ای میان دولت در غرب و دولت در جهان اسلام وجود دارد؟ و همچنین تا چه میزان می‌توان قرابتی میان حکومت اسلامی و حکومت تمامیت­خواه پیدا کرد؟ چهارچوب نظریِ به­کار گرفته­شده در این پژوهش ترکیبی از نظریات آلن تورن (در فهم جنبش­های اجتماعی-سیاسی) و آراء هانا آرنت (در فهم توتالیتاریسم) است. روش پژوهش به کار گرفته شده در‌‌این مقاله روش کتابخانه‌‌ای و اسنادی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study Between the Islamic Emirate of Taliban in Afghanistan 1996-2001 and the Totalitarian State Model in the West

نویسنده [English]

  • Roz Fazli

Assistant Professor, Department of Political Science, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The Taliban movement was born in the condition of internal and external conflicts. The domain for the emergence of this movement was events such as the internal coup d’état on April 28th, 1978, the invasion of the Red Army in 1979, and the civil wars of 1994-1992 in Afghanistan. Finally, the Taliban with a quasi-totalitarian identity tried to declare its existence and rule in that country under the title of the Islamic Emirate of the Taliban between 1996 and 2001. This article tries to look at the emergence of the Taliban movement by relying on Alain Touraine's theory about the emergence of movements, relying on the three principles of Opposition, Identity, and Totality, and analyzing the third principle of "Totality" among these three principles in the establishment of the Emirate of Taliban. The following article tries to answer the question of whether it is possible that the Islamic Emirate of the Taliban 1996-2001 can be recognized as a totalitarian state that has found its identity from the historical conflict situation. To answer this question, Hannah Arendt's opinions in the book Totalitarianism have been cited, and six indicators have been selected for this comparative study, all of which are analyzed according to Arendt's theory of understanding and describing the characteristics of totalitarian political systems. These indicators are: formlessness (informité), mass society, absolute loyalty, ideology and the meaning of borders, totalitarian leadership and Religion and rituals. Before examining these indicators, an attempt has been made to answer these two questions: to what extent is it possible to compare the State in the West and the State in the Islamic world? And also, to what extent can there be a relationship between the Islamic state and the totalitarian State? The theoretical framework used in this research is a combination of Alain Touraine's opinion (in understanding socio-political movements) and Hannah Arendt's theory (in understanding totalitarianism). The research method used in this article is the library and documentary method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Taliban
  • Political Movement
  • Government
  • Totalitarianism
  • Alain Touraine
  • Hannah Arendt
  • الف) فارسی

    -           برزگر، ابراهیم. (1384)، تاریخ تحول دولت در اسلام و‌‌ ایران، انتشارات سمت، چاپ چهارم، تهران.

    -           کواکبی، سیدعبدالرحمن (1379)، طبایع الاستبداد، ‌ترجمه عبدالحسین میرزایی قاجار، انتشارات اسلامی، قم.

    -           مارسدن، پیتر (1380)، طالبان، جنگ، مذهب و نظم جدید در افغانستان، ‌ترجمه کاظم پیروزمند، نشر مرکز، تهران.

    -           مژده، وحید (1382)، افغانستان و پنج سال حکومت طالبان، نشرنی، تهران.

    -           روآ، اولیویه (1387)، اسلام جهانی شده،‌ ترجمه حسن فرشتیان، انتشارات حوزه علمیه قم.

    -           سجادی، عبدالقیوم (1380)، جامعه­شناسی سیاسی افغانستان، انتشارات حوزه علمیه قم.

    -           فیرحی، داوود (1383)، قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام (قرون میانه) ، نشر نی، چاپ پنجم، تهران.  

    -              عنایت، حمید .(1371)، تحول در تفکر سیاسی اعراب، انتشارات امیرکبیر، چاپ چهارم، تهران.

     

    ب) انگلیسی

    • Arendt, Hannah, (2002), Le système totalitaire (les origines du totalitarisme), Edition de Seuil, pour la traduction française, la nouvelle édition, Paris
    • Aron, Raymond, Mémoires. (1983) ,50 ans de réflexion politique, 2 volumes, Paris, Julliard
    • Basbous, Antoine, (2000), L’islamisme, une révolution avortée?, Hachette littératures, Paris
    • Béraud, Philippe, (2007), Sociologie politique, Libraire Générale de droit et de jurisprudence, E.J.A 7e édition, Paris
    • Boulaabi, Abderraouf, (2005), Islam et pouvoir; les finalités de la charia et la légitimité du pouvoir, Hartmann, Paris
    • Bozarslan, Hamit, (2011), Sociologie politique de Moyen-Orient, Ed La Découverte, Paris
    • Brisard, Jean-Charles, Dasquisé, Guillaume, Ben Laden, (2001), la vérité interdite, Edition Denoël, Paris
    • Crettiez, Xavier, (2006), Violence et nationalisme, O. Jacob, Paris
    • Dorronsoro, Gilles, (2002), Afghans, peuple déchiré : 1992-2002, Ed. Autrement, Paris
    • Dorronsorro Gilles, (2000), La révolution Afghane, Ed Karthala, Paris
    • Gazibo, Mamoudou, Jenson, Jane, (2004), La politique comparée, fondements, enjeux et approches théoriques, Les presses de l'université de Montréal, Canada
    • Hubac, Olivier, Anquez, Mattieu, (2009), L'Enjeu Afghan, Edition André Versailles
    • Jauffret, Jean-Charles, (2010) Afghanistan 2001-2010 : Chronique d'une non victoire annoncée, Autrement, Paris
    • Lafargue, François, (2003), Opium, pétrole et islamisme : la triade du crime en Afghanistan, Ellipses, Paris
    • Linz, J Juan, (2007), Régimes totalitaires et autoritaires, Editeur Armand Colin
    • Mozaffari, Mehdi, Islamism: A New Totalitarianism, (2017), Lynne Rienner Publishers, USA & Verlag Hans Schiler, Germany
    • Rashid, Ahmed, (2002), Asie centrale chambre de guerre, cinq républiques face à l'islam radical, Ed. Autrement, Paris
    • Touraine, Alain, (1997), Pour la sociologie, Ed. Du Seuil, Paris
    • Touraine, Alain, (1965), Sociologie de l'action, les Editions du seuil, Paris

     

     

    ج) پایان نامه و رساله

    • امیری، مهدی (1380)، پایان نامه کارشناسی ارشد، ریشه‌های تولد و گسترش قدرت طالبان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران، دانشکده علوم سیاسی
    • Fazli Estabragh, Rose, L’Etat Taliban en Afghanistan 1996-2016, THÈSE PRÉSENTÉE POUR OBTENIR LE GRADE DE DOCTEUR DE L’UNIVERSITÉ DE BORDEAUX, Soutenue le 12 avril 2016