نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار سیاستگذاری عمومی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

دیپلماسی اقتصادی با استفاده از روابط و نفوذ برای بهبود تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌الملل، محدوده وسیعی از نمایندگآن بین‌المللی، نهادهای داخلی و نیز فعالیت‌های دوجآنبه دیپلماتیک را پوشش می‌دهد. منطقه‌گرایی اقتصادی نتیجه تعاملات دیپلماتیک اقتصادی پویا است که در قالب یک سازمآن منطقه‌ای می‌توآند جلوه‌گر شود. سازمآن همکاری‌های اقتصادی (اکو) تنها سازمآن منطقه‌ای مهمی است که ایرآن عضو مؤسس آن می‌باشد و تجلی‌گاه سه ویژگی خاص سیاست خارجی دولت یازدهم: توسعه‌گرایی، منطقه‌گرایی و بین‌الملل‌گرایی است.
حال این پرسش مطرح می‌شود که عوامل مؤثر بر ناکارامدی دیپلماسی اقتصادی ایرآن در سازمآن اکو در پیشبرد سیاست منطقه‌گرایی اقتصادی دولت یازدهم کدامند؟ فرضیه اصلی این است که به نظر می‌رسد علی‌رغم وجود پتآنسیل‌های بسیار در سازمآن اکو؛ مشکلات درون‌ساختاری، موازی‌کاری و تداخل وظایف وزارت امور خارجه با سایر نهادها، زمینه‌ساز عدم کارایی و ناتوآنی این وزارتخآنه جهت پیشبرد سیاست منطقه‌گرایی اقتصادی دولت یازدهم بوده است. این مقاله به روش اسنادی- آرشیوی گردآوری و با استفاده از نرم‌افزار Eviews به تخمین داده‌ها پرداخته شده است. تحلیل نتایج به دست آمده با مصاحبه از نخبگآن دیپلماسی ایرآن مورد تحلیل و تبیین قرار گرفته است.
دیپلماسی اقتصادی با استفاده از روابط و نفوذ برای بهبود تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌الملل، محدوده وسیعی از نمایندگآن بین‌المللی، نهادهای داخلی و نیز فعالیت‌های دوجآنبه دیپلماتیک را پوشش می‌دهد. منطقه‌گرایی اقتصادی نتیجه تعاملات دیپلماتیک اقتصادی پویا است که در قالب یک سازمآن منطقه‌ای می‌توآند جلوه‌گر شود. سازمآن همکاری‌های اقتصادی (اکو) تنها سازمآن منطقه‌ای مهمی است که ایرآن عضو مؤسس آن می‌باشد و تجلی‌گاه سه ویژگی خاص سیاست خارجی دولت یازدهم: توسعه‌گرایی، منطقه‌گرایی و بین‌الملل‌گرایی است. حال این پرسش مطرح می‌شود که عوامل مؤثر بر ناکارامدی دیپلماسی اقتصادی ایرآن در سازمآن اکو در پیشبرد سیاست منطقه‌گرایی اقتصادی دولت یازدهم کدامند؟ فرضیه اصلی این است که به نظر می‌رسد علی‌رغم وجود پتآنسیل‌های بسیار در سازمآن اکو؛ مشکلات درون‌ساختاری، موازی‌کاری و تداخل وظایف وزارت امور خارجه با سایر نهادها، زمینه‌ساز عدم کارایی و ناتوآنی این وزارتخآنه جهت پیشبرد سیاست منطقه‌گرایی اقتصادی دولت یازدهم بوده است. این مقاله به روش اسنادی- آرشیوی گردآوری و با استفاده از نرم‌افزار Eviews به تخمین داده‌ها پرداخته شده است. تحلیل نتایج به دست آمده با مصاحبه از نخبگآن دیپلماسی ایرآن مورد تحلیل و تبیین قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Challenges of Economic Diplomacy of the Eleventh Administration in the Economic Cooperation Organization (ECO)

نویسنده [English]

  • Mitra Rah Nejat

Assistant Professor, Department of Public Policy, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Economic diplomacy, using relations and influence to improve international trade and investment, covers a wide range of international representatives, domestic institutions, as well as bilateral diplomatic activities. Economic regionalism is the result of dynamic economic diplomatic interactions that can take shape in the form of a regional organization. The Economic Cooperation Organization (ECO) is the only major regional organization to which Iran is a founding member, and sometimes manifests three specific features of the 11th government's foreign policy: developmentalism, regionalism, and internationalism. Now the question arises that what are the factors affecting the inefficiency of Iran's economic diplomacy in the ECO organization in advancing the economic regionalism policy of the 11th government? The main hypothesis is that in spite of the great potential in ECO, intra-structural problems, parallel work and overlapping of the Ministry of Foreign Affairs with other institutions have been the cause of inefficiency and inability of this ministry to advance the policy of economic regionalism of the 11th government. The data of this article have been obtained by documentary-archival method and estimated using Eviews software. The analysis of the results obtained by interviewing Iranian diplomatic elites has been analyzed and explained.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Diplomacy
  • Eco
  • Economic Regionalism

الف) فارسی

دهقانی فیروزآبادی، سید جلال، دامن پاک جامی، مرتضی، (1394)، «جایگاه دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی دولت یازدهم»، فصلنامه سیاست خارجی، دوره 29، شماره 1.
کولایی، الهه؛ مودب، محمد؛ سحاب و اسدی ضمیر، کمال، (1388)، سازمان همکاری اقتصادی (اکو) دستاوردها و چشم­اندازها، تهران: دانشگاه تهران.
عباسی، مجید و مرتضی دامن پاک، (1392)، «جمهوری اسلامی ایران و سازمان همکاری­های اقتصادی اکو، بیست سال پس از گسترش»، فصلنامه اسیای مرکزی و قفقاز، شماره 84.
سوری، امیر رضا و احمد تشکینی، (1392)، «عوامل موثر بر تجارت متقابل ایران با بلوک‏های منطقه­ای»، فصلنامه پژوهش نامه بازرگانی، شماره 68.
گنجی دوست، محمد، (1378)، «تحولات دیپلماسی در عصر اطلاعات»، فصلنامه سیاست دانشگاه تهران، دوره 38، شماره 1.

سایت­ها

قانون موافقتنامه تجاری اکو (اکوتا)
> http://rc.majlis.ir/fa/law/show/133826 <
 
دلایل روابط اندک تجاری کشورهای اکو از دید برخی اعضا،
>http://www.ghatreh.com/news/<

ب) انگلیسی

Anderson, J.E and E.van Wincoop, (2003), “Gravity with Gravitas, A Solution to the Border Puzzle”, American Economic Review, No. 93.
Acharya, Amitav, (2012), “Comparative Regionalism: A Field whose Time has Come?”, The International Spectator, No. 47.
Bayne, Nicholas and Stephen Wooldcock, )2007(, The New Economic Diplomacy,  London: Ashgate.
Baylis, John, (2001), The Globalization of World Politics: An Introduction to International Relations, Oxford: Oxford University Press.
Brighi, Elisabetta, Hill Christopher, (2008), Implementation and Behavior in Foreign Policy, London: Oxford University Press.
Coolsaet, R, (2001), Historical Patterns in Economic Diplomacy, From Protectionism to Globalization-The Case of Belgium, International Studies Association 2001.
Milissen, Jan, (2005), The New Public Diplomacy: Between Theory and Practice, New York: Palgrave
Rana, Kishan, (2007), Economic Diplomacy: The Experience of Developing Countries in the New Economic Diplomacy, New Delhi: Palgrave.
Sobhan, Faroog, (2009), Focus on Economic Diplomacy: The Priority Tasks, <http://bei-bd.org/wp-content/uploads/2015/03/ whc4f4ba98084a98.pdf >
Narray, Olivier (2008), Commercial Diplomacy: A conceptual overview. World Conference of TPOs. The Hague the Netherlands.
Maliniak D and Plouffe M, (2011), A Network Approach to the Formation of Diplomatic Ties, Presented 3rd September at the Annual Meeting of the American Political Science Association, Seattle, and September
Plouffe, Michael and Roos van der Sterren, (2016), “Trading Representation: Diplomacy’s Influence on Preferential Trade Agreements”, The British Journal of Politics and International Relations, Vol. 18, No. 4.
Poulsen L and Aisbett E, (2016), “Diplomats want Treaties: Diplomatic Agendas and Perks in the Investment Regime”, Journal of International Dispute Settlement, No:7.
Baldwin R and Jaimovich D, (2012), “Are Free Trade Agreements Contagious?”, Journal of International Economics, Vol. 88, No. 1.
Yakop, Mina and Peter A.G. van Bergeijk, (2009),The Weight of Economic and Commercial Diplomacy”, the Institute of Social Studies. < www.iss.nl. >
Dubravako Zirovcic, Theoretical, Principles of Economic Diplomacy (2016), <http://ssrn.com/abstract=2710671>
Moons, Selwyn J.V, (2016), “Economic Diplomacy Works: A Meta-analysis of its Effect on International Economic Flows”, The World Economy, Vol, 40, issue 2.
Plouffe, Michael and Roos van der Sterren, (2016), “Trading Representation: Diplomacy’s Influence on Preferential Trade Agreements”, The British Journal of Politics and International Relations, Vol. 18, No. 4.
Van Bergeijk, Poter and Selwyn Moons, (2009), Economic Diplomacy and Economic Security, New Frontiers FOR ECONOMIC DIPLOMACY, pp. 37-54, Carla Guapo Costa, ed., Instituto Superior de Ciéncias Sociais e Politicas, 2009
Jonsson, Christer and Hall, Martin, (2005), Essence of Diplomacy, New York: Palgrave.
Saner, R and L.Yiu, (2003), International Economic Diplomacy: Mutations in Post-modern Times, Discussion Papers in Diplomacy, 84.