نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

امروزه شیوع ویروس کرونا در ایران و سراسر جهان تبدیل به یک مسئله اجتماعی شده و به نوبه خود جایگاه، کارکرد و اهمیت نهاد دولت‌ها را نیز آشکار نموده است. این مقاله با هدف تحلیل جامعه‌شناختی اعتماد مردم به عملکرد دولت در شرایط شیوع کرونا از نظریه‌های زتومکا و برناد باربر استفاده گردیده است. روش تحقیق پژوهش «پیمایش» بوده و جامعه آماری آن را افراد 15 سال به بالای کشور در سال 1399 تشکیل می‌دهند. از طریق فرمول کوکران حجم نمونه تحقیق برابر با 1600 نفر برآورد گردیده و شیوه نمونه‌گیری از نوع «نمونه‌گیری چندمرحله‌ای» می‌باشد. یافته‌ها نشان می‌دهد که بحث اعتماد به عملکرد دولت هم متوجه مجموعه‌ای از رفتارها و انتظارات ابزاری نسبت به نظام سیاسی و نیز بعد ارزش‌شناختی اعتماد در قبال نظام سلامت می‌با‌شد. به طور مشخص و متأثر از ایده نظری زتومکا، اعتماد مردم کشور به نظام سیاسی از نوع «اعتماد ابزاری» بوده که کماکان در سطح «اعتماد پایه» می‌باشد؛ در مقابل، اعتماد به نظام پزشکی و سلامت که اعتمادی مبتنی بر انتظارات اخلاقی و نیز «اعتماد ارزش‌شناختی» میباشد، در حد بسیاری افزایش یافته است. همچنین در بررسی اعتماد مردم به عملکرد مجموعه دولت مشخص شد که مؤلفه‌های اعتمادساز از معرف‌های هر دو نوع اعتماد تشکیل می‌شود؛ به عبارتی مردم وقتی وارد تعامل و همکاری با مجموعه دولت می‌شوند بتدریج به رعایت رفتارهای بهداشتی فردی و جمعی می‌پردازند و از حجم انتقادات کاسته می‌شود که به نوبه خود زمینه‌های همکاری مردم را فراهم می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Process of People's Trust in Government Performance in the Coronavirus Crisis

نویسنده [English]

  • Ahmad Ghiasvand

Associate Professor, Department of Sociology, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Today, the spread coronavirus in Iran and around the world has become a social issue and in turn has revealed the position, function and importance of the institution of states. This article aims to sociologically analyze public trust in government performance in the situation of the corona outbreak using the theories of Sztompka and Bernad Barber. The research method is "survey" and its statistical population consists of people above 15 years old in Iran in 2020. The sample size of the research was estimated to be 1600 people using Cochran's formula and the sampling method is "multi-stage sampling". Findings show that people's trust in the state in preventing the coronavirus stems from behaviors and instrumental expectations towards the political system as well as the value component of trust around the country's health system. Specifically, the people's trust in the political system, which is an instrumental trust, is of the "basic trust" type; In contrast, trust in medical and health system, which is based on moral expectations as well as value trust, has increased greatly. Also, in the study of public trust in government performance, it was found out that the trust mechanism consists of components of both types of trust; In other words, when people interact and cooperate with the government, they gradually observe individual and collective health behaviors and criticize less. This, in turn, provides the opportunity for people’s cooperation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Trust
  • Government Performance
  • Corona Crisis
  • Instrumental Trust
  • Value Trust
الف) فارسی
-          الوانی، سیدمهدی و دانایی فرد، حسن، (1380)، «مدیریت دولتی و اعتماد عمومی»، فصلنامهدانشمدیریت، شماره 55.
-          امیر کافی، مهدی، (1375)، اعتماد اجتماعی و عوامل موثر بر آن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
-          اوجاقلو، سجاد و محمد جواد زاهدی، (1384)، «بررسی اعتماد اجتماعی و عوامل موثر بر آن در بین ساکنان شهر زنجان»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره ششم، شماره 4.
-          ایسپا (مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران)، (1385)، پیماش ملی فرهنگ سیاسی مردم ایران، تهران: موج اول.
-          پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، (1399)، گزارش نظرسنجی دیدگاه شهروندان در خصوص کرونا، گروه افکارسنجی دفتر طرح های ملی، موج اول فروردین ماه.
-          پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، (1399)، گزارش نظرسنجی دیدگاه شهروندان در خصوص کرونا، گروه افکارسنجی دفتر طرح های ملی، موج دوم خرداد ماه.
-          چلبی، مسعود، (1375)، جامعه‌شناسی نظم، چاپ اول. تهران: نشرنی.
-          دانایی فرد، حسن؛ حسن زاده، علیرضا؛ نصرالهی، سمیه، (1393)، «واکاوی سازوکارهای کلیدی تقویت اعتماد عمومی به دولت: رویکرد نگاه شهروندی»، پژوهش‌های راهبردی سیاست، دوره 2، شماره 8.
-          دفتر طرح‌های ملی، (1381و1379)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، تهران.
-          دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی، (1398) نظرسنجی از مردم تهران درباره اپیدمی کرونا (موج اول)، معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
-          دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی، (1399)، نظرسنجی از مردم تهران درباره اپیدمی کرونا (موج دوم و سوم)، معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
-          زاهدی، شمس السادات، محمد خانباشی، (1391)، «چارچوبی نظام مند برای تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر بر اعتماد سیاسی در ایران»، مجلهمطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیست و دوم، شماره 68 .
-          زتومکا، پیوتر، (1384)، اعتماد یک نظریه جامعه‌شناختی، ترجمه فاطمه گلابی، تبریز: ناشر مترجم.
-          ساعی، علی؛ روشن، تینا، (1392)، «تحلیل فازی اعتماد سیاسی استادان دانشگاه»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره هفتم. شماره 2.  
-          شارع پور، محمود، (1380)، «فرسایش سرمایه اجتماعی و پیامدهای آن»، نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران، شماره 20.
-          شایگان، فریبا، (1386)، بررسی رابطه دین داری و اعتماد سیاسی، پایان نامه دکتری دانشگاه علامه طباطبائی.
-          صفری شالی، رضا، (1383)، مطالعه میزان اعتماد اجتماعی و عوامل موثر بر آن در بین مردم شهر قزوین، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قزوین.
-          عبدالهی، عادل و رحیمی علی، (1399)، «برساخت اجتماعی کرونا و سیاست های مقابله با آن (مطالعه موردی: کاربران فضای مجازی)»، فصلنامه علمی ـ تخصصی ارزیابی تاثیرات اجتماعی، شماره 2.
-          غیاثوند، احمد، (1388)، بررسی اعتماد شهروندان تهرانی به عملکرد شهرداری تهران، گزارش نظرسنجی، دفتر مطالعات فرهنگی و اجتماعی شهریور 1388.
-          غیاثوند، احمد، (1390)، شهروندی سیاسی و عوامل موثر بر آن، رساله دکتری دانشگاه علامه طباطبائی.
-          غیاثوند، احمد، (1399)، سازوکارهای افزایش حساسیت و مشارکت مردم در زمینه پیشگیری از شیوع ویروس کرونا (آماج)، معاونت پژوهشی، دانشگاه علامه طباطبایی.
-          کلمن، جیمز، (1377)، بنیان‌های نظری جامعه شناسی، ترجمه منوچهرصبوری، تهران: نشر نی.
-          گیدنز، آنتونی، (1376)، تجدد و تشخص، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
-          گیدنز، آنتونی، (1380)، پیامدهای مدرنیت، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
-          جوادی یگانه، محمدرضا، (1398)، یاداشت تحلیلی: چه کسانی از کرونا نمی ترسند، منشتر شده در سایت مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (19/12/98).
-          مرادی، سالار و دلاوری، ابوالفضل، (1398)، «سنجش اعتماد سیاسی و شناسایی عوامل موثر بر آن در استان کردستان»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاسی، سال هشتم، شماره 29. 
-          مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، (1399)، پژوهش: دیدگاه مردم ایران در خصوص شیوع ویروس کرونا و ابعاد مختلف آن، تهران
-          میستال. باربر ،(1380)، «بررسی مفهوم اعتماد در میان جامعه شناسان کلاسیک»، ترجمه ناصرالدین غراب، نمایه پژوهش، شماره 20.
-          میستال. باربر، (1389)، «اعتماد اجتماعی درجوامع مدرن»، ترجمه ناصرالدین غراب، نمایه پژوهش، شماره 20.
-          وزارت کشور، (1394)، پیمایش ملی سنجش سرمایه اجتماعی، شورای اجتماعی کشور.
-          یوسفی، علی، (1379)، بررسی تطبیقی مشروعیت سیاسی دولت جمهوری اسلامی ایران در سه شهر تهران، مشهد و یزد، پایان‌نامه دکتری دانشگاه تربیت مدرس.
 
ب) انگلیسی
- Barber, B, (1983), The Logic and Limits of Trust, New Brunswick, New Jersy: Rutegers University Press.
- Newton, Kenneth, (2010), “Social and Political Trust”, In the Oxford Handbook of Political Behavior, edited by R. J. Dalton and H.-D. Klingemann, Oxford: Oxford University Press.
- Pearce, K. E. (2010). Political Institutional Trust in the Post-Attempted-Coup Republic of Armenia. Demokratizatsiya19(1).
 
- Putnam, R et.al, (1992), Making Democracy Work, New Jersey, Prinston University Press.
- Sztompka, P, (1999), Trust a Sociology Theory, Cambridge University Press.
- Bretzer, Noreen, Ylva, (2002), How CanBretzer, Noreen, Ylva (2002), How Can Institutions Better Explain Political Trust than Capitals Do? PHD Theses, University of Gothenburg, Sweden, From: WWW.
 -Eston, David, (1965), “A Framework for Political Analysis”, Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice – Hall.
- Misztal, Barbara A, (1996), Trust in Modern Societies, Polity Press.
- Wu, Cary et al, (2020), “The Dynamics of Trust Before, During and After the COVID-19 Outbreak.” Canadian Institutes of Health Research. (Cary Wu, PI). Rapid.