ORIGINAL_ARTICLE
قرارداد اجتماعی خاورمیانهای (ماهیت، امکان و نحوهی وجود)
مقاله کوششی است در صورتبندی یک روایت خاورمیانهای قرارداد اجتماعی. استدلال نویسنده آن است که همگام با تحوّلات کالایی، حرکت آگاهی در تاریخ و به تبع آن، دگرگونی ساختاری حوزهی عمومی در اُفق جوامع خاورمیانه، بهتدریج لحظهای در تاریخ هر یک از این جوامع فرا میرسد که در آن لحظه، نوعی توازن میان قدرت نخبگان سیاسی و نیروهای اجتماعی شکل میگیرد. نویسنده این لحظهی خاصّ تاریخی را لحظهی اضطرار قدرت، وضعیت استثناءِ خاورمیانهای و زمان تولّد سوژگی در خاورمیانه نامیده و بر این باور است که به موازات نزدیک شدن به این لحظه و وضعیت خاصّ، نخبگان قدرت و نیروهای اجتماعی، در دو راهیِ تاریخی مسیر خشونتبار انقلاب/ جنگ و مسیر صلحآمیز قرارداد اجتماعی قرار میگیرند. وی با تاکید بر پیشبینی ناپذیری رفتارها در این لحظه و وضعیت حادّ، در ادامه موجّهترین مسیر را قرارداد اجتماعی جدید خاورمیانهای دانسته و ماهیت، شرایط امکان، نحوهی وجود، منافع و موانع آن را بهویژه در جوامع هیدروکربنی خاورمیانه شرح داده است.
https://tssq.atu.ac.ir/article_4151_6678d010be428fd233abb8cc9cd6e3ed.pdf
2016-06-20
1
28
10.22054/tssq.2016.4151
قرارداد اجتماعی خاورمیانهای
هیدروکربنیسم
وضع طبیعی بیسوژگی
تحوّلات کالایی
وضع مدنی سوژگی
سجاد
ستاری
sattari.s@ut.ac.ir
1
استادیار علوم سیاسی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
- آگامبن، جورجو و دیگران. (1389). قانون و خشونت، مترجم: مراد فرهادپور و دیگران. تهران: رخداد نو.
1
- اشمیت، کارل. (1392). مفهوم امر سیاسی، مترجم: سهیل صفاری. تهران: نگاه معاصر.
2
- افلاطون. (1353). جمهوری، ترجمه رضا کاویانی و محمدحسن لطفی. تهران: ابن سینا.
3
- بارنز اچ ای. و بکر اچ. (1371). تاریخ اندیشه اجتماعی، دو جلد. ترجمه جواد یوسفیان. تهران: همراه.
4
- بیتس، دانیل. (1375). انسان شناسی فرهنگی، ترجمه محسن ثلاثی. تهران: علمی.
5
- تاک، ریچارد. (1376). هابز، ترجمه حسین بشیریه. تهران: طرح نو
6
- تلیس، رابرت. (1385). فلسفه راولز، ترجمه خشایار دیهیمی. تهران: طرح نو.
7
- حسن، حسن ابراهیم. (1366). تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: جاویدان.
8
- دوبلوا، لوکاس و وان در اسپک، روبرتوس. (1379). دیباچهای بر جهان باستان، ترجمه مرتضی ثاقبفر. تهران: ققنوس.
9
- رالز، جان. (1393). لیبرالیسم سیاسی، ترجمه موسی اکرمی. تهران: ثالث.
10
- رالز، جان. (1387). نظریه عدالت، ترجمه محمد کمال سروریان. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
11
- رو، ژرژ. (1369). بین النهرین باستان، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی. تهران: آبی.
12
- روسو، ژان ژاک. (۱۳۵۸). قرارداد اجتماعی، ترجمه غلامحسین زیرک زاده. تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی.
13
- ستاری، سجاد. (1390). «پارادایم قدرت بهمثابهی رهیافت نظری جدید و جایگزین نظریات دولت و نظام سیاسی»، پژوهشنامه علوم سیاسی. دوره ششم. شماره 3.
14
- ستاری، سجاد. (1395 «الف»). «انسان، جامعه و قدرت در خاورمیانه»، مقاله علمی پژوهشی. در نوبت چاپ.
15
- ستاری، سجاد. (1395 «ب»). «جامعه شناسی سیاسی تکنولوژی»، مقاله علمی پژوهشی. در نوبت چاپ.
16
- ستاری، سجاد. (1394). «صُور بنیادی حیات نفتی»، فصلنامه دولت پژوهی. شماره2. تابستان 1394.
17
- عنایت، حمید. (1356). سیری در اندیشه سیاسی عرب، تهران: جیبی.
18
- فیرحی، داود. (1391). فقه و سیاست در ایران معاصر، دو جلد. تهران: نشر نی.
19
- قادری، حاتم. (1375). تحول مبانی مشروعیت خلافت از آغاز تا فروپاشی عباسیان. تهران: بنیان.
20
- کاسیرر، ارنست. (1387). مسئله ژان ژاک روسو، ترجمه حسن شمسآوری. تهران: مرکز.
21
- لاک، جان. (1383). نامهای درباره تساهل، ترجمه کریم شیرزاد گلشاهی. تهران: نی
22
- لاک، جان. (1387). رسالهای درباره حکومت، ترجمه حمید عضدانلو. تهران: نی.
23
- لوکاس، هنری. (1393). تاریخ تمدن، دو جلد. ترجمه عبدالحسین آذرنگ. تهران: سخن.
24
- لمبتون، ای.کی. اس. (1374). دولت و حکومت در اسلام، ترجمه سید عباس صالحی و محمدمهدی فقیهی. تهران: عروج.
25
- کاپلستون، فردریک چارلز. (1388). تاریخ فلسفه (از هابز تا هیوم)، ترجمه امیر جلال الدین اعلم. تهران: علمی و فرهنگی
26
- گریمال، پیر. (1356). فرهنگ اساطیر یونان و رم، ترجمه احمد بهمنش. تهران: امیرکبیر.
27
- ماله، آلبر. (1363). تاریخ ملل شرق و یونان، ترجمه عبدالحسین هژیر. تهران: دنیای کتاب.
28
- مالووان، م. ا. (1368). بین النهرین و ایران باستان، ترجمه رضا مستوفی. تهران: دانشگاه تهران.
29
- مکللند، جان. (1393). تاریخ اندیشه سیاسی غرب، ترجمه جهانگیر معینی علمداری. تهران: نی.
30
- میسنر، مارشال. (1385). فلسفه هابز، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو.
31
- هابز، توماس. (1384). لویاتان، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نی.
32
- Agamben, G. (2005) State of Exception, Chicago: University of Chicago Press.
33
- Boucher, David and Paul Kelly. )eds..( )1994.( The Social Contract from Hobbes to Rawls. New York: Routledge.
34
- Buchanan, James and Gordon Tullock (1975). The Limits of Liberty: Between Anarchy and Leviathan. Indianapolis: Liberty Fund, Inc.
35
- Freeman, Samuel. (2007). Justice and the Social Contract. Oxford: Oxford University Press.
36
- Gauthier, David. (1986). Morals by Agreement. Oxford: Oxford University Press.
37
- Gauthier, David. (1990). Moral Dealing: Contract, Ethics, and Reason. Cornell: Cornell University Press.
38
- Gauthier, David. (1991). "Why Contractarianism?", in Vallentyne, Peter. (ed.). Contractarianism and Rational Choice: Essays on David Gauthier's Morals by Agreement. New York: Cambridge University Press.13-30.
39
- Hampton, Jean. (1986). Hobbes and the Social Contract Tradition. Cambridge: Cambridge University Press.
40
- Hampton, Jean. (1993). "Feminist Contractarianism." In Antony, Louise M. and Witt, Charlotte (ed.). (1993). A Mind of One's Own: Essays on Reason and Objectivity. Boulder CO: Westview Press.
41
- Hampton, Jean. (1998). Political Philosophy, Boulder, CO: Westview Press.
42
- Held, Virginia. (1993). Feminist Morality: Transforming Culture, Society, and Politics. Chicago: The University of Chicago Press.
43
- Hume, David. (1741 [1963]). “Of the Original Contract” in Essays Moral, Political, and Literary. Oxford: Oxford University Press: 452-73.
44
- Klosko, George. (2000). Democratic Procedures and Liberal Consensus. Oxford: Oxford University Press.
45
- Larbi, Hedi. (2016). Rewriting the Arab Social Contract. Harvard: Kennedy School, Belfer Center for Science and International Affairs.
46
- Lessnoff, Michael. (1986). Social Contract. London: Macmillan.
47
- Migdal, Joel S. (1988). Strong Societies and Weak States: State-Society Relations and State Capabilities in the Thirld World. Princeton: Princeton University Press
48
- Mills, Charles. (1997).The Racial Contract, Ithaca: Cornell University Press.
49
- Mills, Charles. (2007). Contract and domination, Malden, MA: Polity Press.
50
- Pateman, Carole. (1988). The Sexual Contract. Stanford: Stanford University Press.
51
- Scanlon, Thomas. (1998). What We Owe to Each Other. Harvard University Press.
52
Vallentyne, Peter. (ed.). (1991). Contractarianism and Rational Choice: Essays on David Gauthier's Morals by Agreement. New York: Cambridge University Press.
53
ORIGINAL_ARTICLE
فرآیند ناتمام دولت ـ ملتسازی و از رشد ماندگی همگرایی منطقهای در خلیج فارس
خلیج فارس بسیاری از ویژهگیهای یک منطقه را داراست. با این وجود نهتنها میزان همکاری کشورهای واقع در آن محدود و همگرایی میان آنها رشد نایافته باقی مانده؛ بلکه تنها در چهار دههی گذشته در آن چهار جنگ خانمانسوز، بحرانهای عمیق و اختلافات حاد منطقهای روی داده است. منشا بحرانها و تعارضهای موجود در منطقه خلیج فارس در سطوح متفاوتی قابل بررسی و شناخت هستند. یکی از این سطوح، چالشهای داخلی یا ملّی و از مهمترین آنها چالش دولت ـ ملّتسازی در میان کشورهای این منطقه است. ساختارهای ایلی، قبیلهای و قومی قدرتمند مهمترین مانع شکلگیری ملّت و برپایی و نفوذ نهادهای دولت جدید در این جوامع بودهاند. دولت ـ ملّتسازی و برقراری و پذیرش حاکمیت ملّیِ شهروندان برابر و همشان در یک واحد جغرافیایی فرآیندی است که در سطح یک کشور روی میدهد؛ اما پیامدهای آن مرزهای ملی را درنوردیده، روابط کشورها را بهویژه با همسایگان و واحدهای سیاسی موجود در یک منطقه تحت تاثیر قرار میدهد. از اینرو نمونههای موفق همگرایی منطقهای در مناطقی روی دادهاند که دولتهای ملّی، مدرن و ملت بهمثابه اجتماع شهروندان در آنها تشکیل و تکامل یافتهاند. بنابراین شهروندی از مولفههای اساسی در روند ملتسازی و پذیرش این حق متضمن برقراری سه نوع حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی است. در این مقاله به تاثیر فرآیند ناتمام دولت ـ ملّتسازی بر همگرایی منطقهای در خلیج فارس پرداخته شده و نشان داده میشود گسترش همکاری و رشد همگرایی در این منطقه نیازمند تکامل فرآیند دولت ـ ملّتسازی در همه کشورهای منطقه میباشد.
https://tssq.atu.ac.ir/article_4152_b0945215a17f8c8923cfe1cdf5474c28.pdf
2016-06-20
29
62
10.22054/tssq.2016.4152
خلیج فارس
دولت ـ ملّتسازی
ناسیونالیسم
حکومتهای خاندانی
همگرایی ملی
همگرایی منطقهای
وحید
سینائی
sinaee@um.ac.ir
1
دانشیارعلوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
- اسپنسر، م؛ بَچر، ج. (1387). «توسعه»، در: آلکساندر ماتیل، دایره المعارف ناسیونالیسم (سه جلد)، ترجمه کامران فانی، محبوبه مهاجر، تهران: کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه. جلد اول.
1
- اپللو، والترسی؛ روستو، استفان جی. (1389). ملت ـ دولت و نظام جهانی، ترجمه پرویز دلیرپور، تهران: انتشارات کویر.
2
- اشپکلر. م. (1387). «تاریخ اقتصادی ناسیونالیسم»، ترجمه منوچهر بیگدلی خمسه، در: آلکساندر ماتیل. دایرهالمعارف ناسیونالیسم (سه جلد)، ترجمه کامران فانی، محبویه مهاجر، تهران: کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه. جلداول.
3
- امامی، م. ع. (1380). عوامل تاثیرگذار داخلی در خلیج فارس، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
4
- بدیع، ب. (1376). توسعه سیاسی، ترجمه احمد نقیب زاده، تهران: نشر قومس.
5
- بدیع، برتران؛ بیرن بوم، پی یر. (1387). جامعهشناسی دولت، ترجمه احمد نقیب زاده، تهران: قومس.
6
- برنز، ت؛ کمالی، م. (1388). «عراق: یک، دو یا سه دولت یا تداوم جنگ»، در: پیپا نوریس، نیکی کدی. جامعهشناسی شکافهای اجتماعی (بررسیهای موردی)، ترجمه پرویز دلیرپور و علیرضا سمیعی اصفهانی. تهران: انتشارات کویر.
7
- برنل، پیتر؛ راندال، ویکی. (1387). مسائل جهان سوم، ترجمه احمد ساعی و سعید میرترابی، تهران: نشر قومس.
8
- بشیریه، حسین. (1386). آموزش دانش سیاسی، تهران: نگاه معاصر.
9
- بوزان، ب. (1379). «امنیت ملی، دولتهای مدرن و پست مدرن»، در: گفتمان امنیت ملی، کتاب اول.
10
- بول، ه. (1385). «نقش مثبت دولت در امور دنیا»، در: آندرو لینک لیتر (ویراستار)، مفاهیم اساسی در روابط بینالملل: نظریه هنجارگذار و آینده نظم جهانی، ترجمه لیلا سازگار، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
11
- پوجی، جیان فرانکو. (1338). «نظریههای تشکیل دولت»، در: راهنمای جامعهشناسی سیاسی، ترجمه قدیر نصری و محمدعلی قاسمی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
12
- دوئرتی، ج؛ فالتزگراف، ر. (1372). نظریههای متعارض در روابط بینالملل (دو جلد)، ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: نشر قومس، جلد دوم .
13
- رنگر، ان. جی. (1382). روابط بینالملل، نظریه سیاسی و مساله نظم جهانی، ترجمه لیلا سازگار، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
14
- جعفری ولدانی، ا. (1371). کانونهای بحران در خلیج فارس، تهران: انتشارات کیهان.
15
- حاتمی، عباس. (1390). «نظریههای مختلف دولتسازی؛ بهسوی چارچوببندی نظری»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال ششم، شماره 3.
16
- سیفزاده، ح؛ روشندل، ج. (1379). تعارضات ساختاری در منطقه خلیج فارس (داخلی، منطقهای و بینالمللی)، تهران: مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
17
- فرانکل، ج. (1382). روابط بینالملل در جهان متغییر، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
18
- فریش، ه. (1387). «خاورمیانه»، ترجمه هرمز همایون پور، در: آلکساندر ماتیل، دایرهالمعارف ناسیونالیسم (سه جلد)، ترجمه کامران فانی؛ محبوبه مهاجر، تهران: کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه، جلد اول.
19
- قاضیزاده، ش؛ طالبی فر، ع. (1388). سازمان همگرایی شانگهای، همگرایی نوین منطقهای، تهران: لقاءالنور.
20
- قوام، ع؛ زرگر، ا. (1389). دولتسازی، ملتسازی و نظریه روابط بینالملل، تهران: آثار نفیس.
21
- کول، ف. (1387). «باستانشناسی و ناسیونالیسم»، ترجمه منوچهر بیگدلی خمسه، در: آلکساندر ماتیل. دایرهالمعارف ناسیونالیسم (سه جلد)، ترجمه کامران فانی، محبوبه مهاجر، تهران: کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه، جلد اول.
22
- کدی، ن.آر. (1388). «مذهب، اقلیت قومی و دولت در ایران»، در: پیپا نوریس، نیکی کدی، جامعهشناسی شکافهای اجتماعی (بررسیهای موردی)، ترجمه پرویز دلیرپور و علیرضا سمیعی اصفهانی، تهران: انتشارات کویر.
23
- کلایو اسمیت، ب. (1389). فهم سیاست جهان سوم: نظریههای توسعه و دگرگونی سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی و محمد سعید قائنی نجفی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
24
- گرگورسونی، ر. (1387). «تاریخ»، ترجمه حسین کمالی، در: آلکساندر ماتیل، دایرهالمعارف ناسیونالیسم (سه جلد)، ترجمه کامران فانی و محبوبه مهاجر، تهران: کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه، جلد اول.
25
- گیبرنا، م. (1378). مکاتب ناسیونالیسم: ناسیونالیسم و دولت ـ ملت در قرن بیستم، ترجمه امیر مسعود اجتهادی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
26
- مار، ف. (1380). تاریخ نوین عراق، ترجمه محمد عباسپور، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی.
27
- مهدوی ع. ه. (1380). سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی1357-1300، تهران: نشر پیکان.
28
- مجتهدزاده، پ. (1372). کشورها و مرزها در منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس، ترجمه و تنظیم حمیدرضا ملکمحمدی نوری، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
29
- نخله، ا. آ. (1359). روابط آمریکا و اعراب در خلیج فارس، ترجمه کارو، تهران: انتشارات سروش.
30
- وینسنت، ا. (1376). نظریههای دولت، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
31
- هابرماس، ی. (1385). «دولت ملت اروپایی: درباره پیشینه و آینده حاکمیت و شهروندی»، در: آندرو لینک لیتر (ویراستار)، مفاهیم اساسی در روابط بینالملل: نظریه هنجارگذار و آینده نظم جهانی، ترجمه لی لا سازگار، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
32
- هابسبام، ا. جی. (1383). ملت و ملتگرایی، ترجمه علی باش، مشهد: انتشارات دامون.
33
- هینبوش، ر؛ احتشامی، ا. (1382). سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه، ترجمه علی گلمحمدی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
34
- Anderson, P. (1974). Lineage of Absolute State London, New Left book Press.
35
- Cantori, L. L& Speigel.S. (1974). the International Politics of Regions: A Comparative Approach. Englewood cliffs. N.J.: prentice-Hall.
36
- Thompson, R.W. (1973).”The Regional Sub-System: A conceptual Implication and a Propositional Inventory”, International Studies Quarterly, Vol. Xll. 1.
37
- Marshall, T.H. (1992). Citizenship and Social clan, Pluto press, London.
38
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیلی از اقدامات نهادی- اقتصادی دولت طی چهار دهه 1320 تا 1350 ﻫ.ش
در میان طیف گسترده دیدگاههای موجود در خصوص نقش دولت در اقتصاد، یک دیدگاه میانه مهمترین اولویت دولت در اقتصاد را ایجاد زیربناهای نهادی معرفی میکند. این نقش مهم دولت در کشورهای در حال توسعه و بهویژه کشورهای وابسته به درآمدهای نفتی، بسیار حیاتیتر از کشورهای توسعه یافته است. در ایران آغاز سده چهاردهم ﻫ.ش بسیاری از موانع رشد بهوضوح قابل مشاهده است. مهمترین آنها ضعف چارچوبهای نهادی مناسب برای کارکرد بازارها و بخش خصوصی در محدوده آنها است. در این مقاله نقش دولت در ایجاد این زیربناهای نهادی در حدود چهار دهه از نیمه نخست سده یاد شده مورد بررسی قرار میگیرد. بررسیها نشان میدهد که پس از تلاشهای نسبتاً نافرجام، منقطع و پراکنده برخی سیاستمداران در سده سیزدهم ﻫ.ش، در دو دهه نخست سده چهاردهم، اراده معطوف به قدرت از سوی حکومت بهمنظور نوسازی شکل گرفت و ایجاد نهادهای جدید از سطح پایتخت به سطح ملی بسط و گسترش یافت. در سه دهه بعدی، توجه دولت به اقدامات نهادی اقتصادی جدید معطوف شد. از میان این اقدامات، شش اقدام تأسیس سازمان برنامه، ملی شدن صنعت نفت، اصلاحات ارضی، تأسیس صندوق تجدید ارزیابی ذخایر ارزی و بانکهای تخصصی، تأسیس بانک مرکزی و سازمان بورس اوراق بهادار تهران و اجرای پنج برنامه عمرانی و اقتصادی اهمیت بهسزایی دارند و هر یک آثار قابل ملاحظهای بر اقتصاد ایران بهجا گذاشتند.
https://tssq.atu.ac.ir/article_4153_3f337a1a0a01ea206efbefe3c38e9b21.pdf
2016-06-20
63
99
10.22054/tssq.2016.4153
اقدامات نهادی
سده 14 ﻫ.ش
اقتصاد ایران
دولت ایران
ابراهیم
التجائی
e.eltejaei@ihcs.ac.ir
1
استادیار اقتصاد پژوهشکده اقتصاد و مدیریت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
LEAD_AUTHOR
- آبراهامیان، یرواند. (1389). تاریخ ایران مدرن، ترجمه محمد ابراهیم فتاحی، تهران، نشر نی.
1
- آبراهامیان، یرواند. (1377). ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران، نشر نی.
2
- آدمیت، فریدون. (1385). امیرکبیر و ایران، چاپ نهم، تهران، نشرخوارزمی.
3
- التجائی، ابراهیم. (1378). بررسی یک الگوی تجارت خارجی مطلوب برای ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.
4
- الول ساتن، ال. پی. (1336). رضا شاه کبیر یا ایران نو، ترجمه عبدالعظیم صبوری، چاپ دوم، بی نا.
5
- امینی، علیرضا. (1381). تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در دوران پهلوی، نشر صدای معاصر، تهران.
6
- بارییر، ج. (1363). اقتصاد ایران: 1970 – 1900، ترجمه مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی، تهران.
7
- بانک صنعت و معدن، تارنمای اینترنتی، www.bim.ir
8
- بانک مرکزی، «بانک اطلاعات سریهای زمانی اقتصادی»، http://tsd.cbi.ir .
9
- بانک مرکزی، ترازنامه، سالهای مختلف.
10
- بانک مرکزی، شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران (شاخص تورم).
11
- بانک مرکزی، نماگرهای اقتصادی، شمارههای مختلف.
12
- حکیم، نصرت الله. (1346). عصر پهلوی و تحولات ایران، تهران، نشر شرکت سهامی چاپ.
13
- خلعتبری، فیروزه. (1368). ایران، کالبدشکافی یک توسعه، کتابخانه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
14
- دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. (1385). اندازهگیری و تحلیل روند بهرهوری عوامل تولید در بخشهای اقتصادی ایران.
15
- رحمانیان، داریوش. (1391). ایران بین دو کودتا، تهران، نشر سمت.
16
- رزاقی، ابراهیم. (1367). اقتصاد ایران، تهران، نشر نی.
17
- روحانی، فؤاد. (1352). تاریخ ملی شدن صنعت نفت ایران، تهران، شرکت سهامی کتابهای جیبی.
18
- سازمان برنامه. (1340). مقدمه برنامه عمرانی سوم ایران.
19
- سازمان برنامه. (1343). گزارش اجرای برنامه هفت ساله دوم.
20
- سازمان برنامه. (آبان 1346). پیشرفتهای ایران در دوران برنامه عمرانی سوم.
21
- سازمان برنامه. (1347). گزارش عملکرد برنامه عمرانی سوم 1346-1341.
22
- سازمان برنامه و بودجه. (خرداد 1352). خلاصه برنامه عمرانی پنجم کشور.
23
- سازمان برنامه و بودجه. (مرداد 1353). خلاصه برنامه عمرانی پنجم کشور (تجدید نظر شده).
24
- سازمان برنامه و بودجه. (آذر 1356). گزارش عملکرد برنامه پنجم عمرانی کشور، معاونت هماهنگی و نظارت.
25
- سریع القلم، محمود. (1390). اقتدار گرایی ایرانی در عهد قاجار، تهران، نشر فرزان روز.
26
- صادقی، فاطمه. (1384). جنسیت، ناسیونالیسم و تجدد در ایران، تهران، نشر قصیده سرا.
27
- صفائی، ابراهیم. (1353). کودتای 1299 و آثار آن، تهران، نشر شرکت افست.
28
- عمید، محمدجواد. (1381). کشاورزی، فقر و اصلاحات ارضی در ایران، ترجمه سید رامین امینی نژاد، تهران، نشر نی.
29
- قدیمی قیداری، عباس. ( 1393). تداوم و تحول تاریخ نویسی در ایران عصر قاجار، نشر پژوهشکده تاریخ اسلام.
30
- کاتوزیان، محمد علی همایون. (1372). اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، ویرایش 2، تهران، نشر مرکز.
31
- کارشناس، مسعود. (1382). نفت، دولت و صنعتی شدن در ایران، ترجمه علی اضغر سعیدی و یوسف حاجی عبدالوهاب، تهران، انتشارات گام نو.
32
- مجرد، محمدجعفر. (1377). مدل سازی اقتصاد ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
33
- مجلس شورای ملی. (اسفند 1351). قانون برنامه عمرانی پنج ساله پنجم.
34
- مرکز آمار ایران، سالنامه آماری، سالهای مختلف.
35
- مشیری، سعید و ابراهیم التجائی. (1394). مطالعه تطبیقی روند بلند مدت تغییرات ساختاری در اقتصاد ایران در مقایسه با اقتصادهای تازه صنعتی شده، دوفصلنامه اقتصاد تطبیقی (علمی ـ ترویجی)، دوره دوم، شماره 1 (پیاپی 3)، صفحات 149 تا 196.
36
- مشیری، سعید و ابراهیم التجائی. (1387). اثر تغییرات ساختاری بر رشد اقتصادی کشورهای تازه صنعتی شده، پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 36، صفحات 85 تا 114.
37
- معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی. (1376). گردآوری و تنظیم آمارهای اقتصادی: 1374-1338.
38
- وزارت نیرو، ترازنامه انرژی، سالهای مختلف.
39
- وزارت نیرو، «کتاب آمار و نمودارهای انرژی در ایران و جهان»، 2005و 1384، www.moe.org.ir .
40
- هوگلاند، اریک، ج. (1381). زمین و انقلاب در ایران (1360-1340)، ترجمه فیروزه مهاجر، تهران، نشر و پژوهش شیرازه.
41
- Basu, K. (2001). On the Goals of Development, in: Frontiers of Development Economics: the Future in Perspective, Edited by: Meier, Gerald M & Joseph E. Stieglitz, Oxford University Press.
42
- Eltejaei, E. (2015). “Oil, Government's Budget and Economic Growth in Iran”, International Journal of Economic Policy in Emerging Economies, Vol. 8, No. 3, Pages 213-228.
43
- Karshenas, M. (1999). Oil and Economic Development in Iran since the Revolution, in Dynamics of Iranian National Economy, eds, R. Hara and Y. Iwasaki, Institute of Developing Economics Publications, Japan, 2000.
44
- Smith, A. (1776). An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, www.feedbooks.com.
45
- Stieglitz, J. E. (1996). “Some Lessons from the East Asian Miracle”, World Bank Research Observer, World Bank Group, vol. 11(2), pages 151-77.
46
ORIGINAL_ARTICLE
دولت و مدل امنیت سیاسی مطلوب در جامعه دینی
امنیت بهمثابه مهمترین کارکرد یک دولت از مقولههای اساسی است که نیاز به آن در تمام ابعاد زندگی بشری بهنحوی مؤثر احساس میشود و پیوندی ناگسستنی با جوهر هستی انسان دارد. اندیشمندان سیاسی، برقراری امنیت در جامعه را از وظایف اصلی دولتها میدانند. این مسئله در اسلام نیز از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار بوده؛ همواره طراحی آن در بستر نظام سیاسی اسلامی مورد توجه بوده است و در قرآن کریم بهعنوان مهمترین منبع اسلامی به گستردگیِ آن اشاره شده است. قرآن کریم امنیت را یکی از اهداف استقرار و حاکمیت خداوند و استخلاف صالحان و طرح امامت بر میشمارد. امنیت در قرآن کریم نیز دارای سطوح مختلفی است که امور معنوی، فردی، اجتماعی، سیاسی و... را در بر میگیرد. در این مقاله تلاش میشود تا با بهرهگیری از آثار مفسرین قرآن کریم مفهوم امنیت سیاسی را بهمثابه کارکرد اصلی دولت در منظومه معرفتی قرآن کریم مورد بررسی قرار گیرد. این انتخاب با توجه به تقسیمبندی دین اسلام در سه قالب اسلام حق (آیات قرآن کریم و سیره معصومین «ع»)، اسلام محقق نظری (آرا دانشمندان مسلمان) و اسلام محقق در عمل مسلمانان عادی و عملکرد دولتمردان صورت پذیرفته و بر مبنای طبقهبندی شناخته شده از دین اسلام یعنی «اعتقادات، اخلاقیات و احکام»، سه نوع امنیت سیاسی «کلامی ـ فکری»، «اخلاقی ـ روانی» و «کنشی ـ رفتاری» را در قرآن کریم بهمثابه اسلام حق گونهشناسی میکند تا در نتیجه به تبیین امنیت سیاسی در چارچوب دولت اسلامی بپردازد.
https://tssq.atu.ac.ir/article_4154_91af582d5680b97560762798caf1fb4c.pdf
2016-06-20
101
133
10.22054/tssq.2016.4154
دولت
امنیت
امنیت سیاسی
جامعه دینی
عباسعلی
رهبر
aa.rahbar@atu.ac.ir
1
دانشیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی
LEAD_AUTHOR
فرزاد
سوری
farzad.s1364@yahoo.com
2
دانشجوی دکترای علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
- اخوان کاظمی، بهرام. (1385). امنیت در نظام سیاسی اسلام، تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان.
1
- اشرفی، اکبر؛ حمیدرضا داودی. (1390). «قانونپذیری و امنیت ملی در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)»، فصلنامه علوم سیاسی و روابط بینالملل، سال چهارم، شماره 15، تابستان.
2
- اصول کافی، ج1، تهران: دارالکتبالاسلامیه.
3
- افتخاری، اصغر. (1391). امنیت، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
4
- امام جمعهزاده، سیدجواد؛ درجانی، حسین. (1389). «امنیت در اسلام، مبانی و قالبهای فکری»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بینالمللی، سال دوم، شماره 5، زمستان.
5
- ایمان، محمدتقی؛ نوشادی، محمودرضا. (1390). تحلیل محتوای کیفی، فصلنامه پژوهش، سال سوم، شماره دوم، پاییز و زمستان.
6
بحارالانوار، ج33.
7
- برزگر، ابراهیم. (1373). مبانی تصمیمگیری سیاسی از دیدگاه امام خمینی (ره)، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
8
- برزگر، ابراهیم. (1388). روانشناسی سیاسی، تهران: سمت.
9
- برزگر، ابراهیم. (1389). ساختار فهم اندیشه سیاسی اسلام، فصلنامه دانش سیاسی، سال ششم، (2).
10
- برزگر، ابراهیم. (1391). آزادی در اﻟﮕﻮی ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ اﺳﻼم، کتاب چهارمین نشست اندیشههای راهبردی.
11
- تحفالعقول، قم: انتشارات بصیرتی.
12
- ترکمنیآذر، پروین. (1389). "نقش هوشمندی و تدبیر سیاسی حکومتگران در ایجاد امنیت و توسعه جامعه (مطالعه موردی حکومت ترکان خاتون قراختایی در کرمان)، "دوفصلنامه جستارهای تاریخی، دوره اول، شماره اول، بهار و تابستان.
13
- جوادی آملی، عبدالله. (1378). تنسیم؛ تفسیر قرآن کریم، قم: مرکز نشر اسراء.
14
- حقدار، علیاصغر (1384)، قدرت سیاسی در اندیشه ایرانی، از فارابی تا نائینی، تهران: کویر.
15
- حسنیفر، عبدالرحمن، دولت و امنیت اجتماعی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجله پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع)، پاییز 1383 - شماره 23.
16
- خمینی، روحالله. (1368). صحیفه نور، تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
17
- ذاکر اصفهانی، علیرضا؛ صادقی، زهرا. (1387). «رویکرد اجتماعی به امنیت و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران، تهدیدات و راهکارها»، دوفصلنامه سیاست (پژوهش حقوق و سیاست)، سال دهم، شماره 25، پاییز و زمستان.
18
- روشندل، جلیل. (1374). امنیت ملی و نظام بینالملل، تهران: سمت.
19
- رهامی، روحالله. (1393). امنیت انسانی و دولت (رهایی از ترس، رهایی از نیاز در دولت اجتماعی توسعهگرا)، تهران: میزان.
20
- زارع قراملکی، محمد. (1389). اصول تفکر سیاسی در قرآن، تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان.
21
- طباطبایی، سیدمحمد حسین. (1374). تفسیر المیزان. ترجمهی سیدمحمد باقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
22
- عمید زنجانی، عباسعلی. (1374). مبانی اندیشه سیاسی اسلام، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
23
- لمبتون، ان کی. اس. (1374). دولت و حکومت در اسلام، ترجمهی سید عباس صالحی و محمد مهدی فقیهی، تهران: مؤسسه عروج.
24
- قاسمی، فرهاد. (1368). «بررسی مفهوم امنیت در سیاست تازه بینالملل»، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، سال بیستودوم، شماره 246-245، بهمن و اسفند.
25
- کلینی، ابنجعفر. (1365). الاصول منالکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
26
- محمدبن علىبن حسینبن بابویه قمى، ابوجعفر (شیخ صدوق)، عللالشرایع، نجف، مکتب حیدریه، باب 182، حدیث 9.
27
- محمدی، علی. (1381). نگاهی به مفهوم امنیت در جهان امروز، جام جم مورخ 81/8/30.
28
- مطهری، مرتضی. (1382). علل گرایش به مادیگری. قم: صدرا.
29
- میراحمدی، منصور، شیری، اکرم. (1388). «عدالت سیاسی در گفتمان اسلام سیاسی فقهی»، فصلنامه علوم سیاسی، سال دوازدهم، شماره 48، زمستان.
30
- نراقی، احمد. (1380). معراجالسعاده، تهران: پیام آزادی.
31
- نظری، علیاشرف؛ سازمند، بهاره. (1389). «توسعه و امنیت انسانی، امنیت انسانی بهعنوان محور توسعه»، دوفصلنامه سیاست (مجله پژوهش حقوق و سیاست)، سال دوازدهم، شماره 28، بهار و تابستان.
32
- نهجالبلاغه، فیضالاسلام، صبحی صالح، خ40.
33
- یوسفی، حیاتالله. (1389). ساختار حکومت در اسلام، تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان.
34
- K. E. Rosengren. (2000). "Advances in Scan dinavia content analysis: An introduction" Advances in Content Analysis, In K. E. Rosengren (F.D.), p. 9-19.
35
- M. S. Poole& J.P. Folger. (2000). "Modes of observation and the validation of interaction analysis schemes", Small Group Behavior, vol 12, p.477-493; O. R. Holsti, Content analysis for The Social Sciences and Humanities.
36
Http://www.majlesekhobregan.ir/fa/publications/mags/is_gv/ magazines/024/07.htm
37
- P.melryn Leffler. "The American conception of National security and the Beginnings of cold war", 1945-48, American Historical Review 89 (2). 1984. PP.246-81.
38
- R. W. Budd& R. K. Thorp, & L. Donohew. (2002). Content analysis of Communications; K. Lindkvist, "Approaches to textual analysis", Aduances in content analysis, Eds: K. E. Rosengren, p.23-41; D.G. McTavish.
39
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر تحولات نهادهای اجتماعی بر اِمکان دولت قانونمند در ایران
نهادهای اجتماعی خانواده، دین، آموزش، اقتصاد و سیاست ماهیت سیّال و شناور داشته و در نتیجه قابلیت تغییر دارند. از آنجا که تحول در یک نهاد، میتواند سایر نهادهای اجتماعی را نیز متاثر سازد، ازاینرو، بررسی رابطه معنادار بین تحول نهادهای اجتماعی و شکلگیری دولت قانونمند، یکی از نقاط تلاقی جامعهشناسی و حقوق عمومی و مستند میانرشتهای بودن ایده این مقاله است. زیرا حقوق عمومی، نظام حقوقیِ ناظر بر دولت است و جامعهشناسیحقوق عمومی عهدهدار تبیین نظریه درخصوص تاثیر و تأثّر نهادهای اجتماعی و شکلگیری نظریه دولت است. ازاینرو، موضوع این مقاله (دولت) در گسترۀ حقوق عمومی و منظر تحلیل آن (نهادهای اجتماعی) از دریچۀ جامعهشناسی است.
این مقاله از نظر شیوه گردآوری دادهها، کتابخانهای و از حیث روش توصیفی ـ تحلیلی است. زیرا بهدلیل محدودیتهای ناشی از دسترسی به آمار رسمی و انجام سنجش میدانی در مقیاس سرشماری، با استفاده از روش «تحلیل ثانویه اطلاعات موجود»، بهمثابۀ دانش زمینهای، به توصیف و تحلیلِ تحولات نهادهای اجتماعی پرداخته و با بهرهگیری از آموزههای حقوقی به مفهومشناسی دولت قانونمند و نهایتاً استنتاج نظریه، درخصوص کنش متقابلِ پویای نهادهای اجتماعی و دولت اقدام کردهایم.
برایناساس، در این مقاله درپی فهم مسائل ایران و تحلیل بخشی از فرآیند تشکیل دولت قانونمند در ایران معاصر هستیم. از اینرو، این نوشته را میتوان ذیل مطالعات ایرانپژوهی نیز دستهبندی کرد.
https://tssq.atu.ac.ir/article_4155_624fd511471755797ec3ea50aafd79ef.pdf
2016-06-20
135
163
10.22054/tssq.2016.4155
دولت قانونمند
نهادهای اجتماعی
جامعهشناسی حقوق عمومی
میانرشتهای
ایران
محمد
جلالی
mdjalali@gmail.com
1
استادیار حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
مهدی
مهدویزاهد
mahdavizahed@gmail.com
2
دانشجوی دکترای حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
- اجتهدنژاد کاشانی، سیدسالار؛ اجلالی، پرویز. (1393). «کندوکاو نظری ـ مفهومی درباره توسعه فرهنگی از منظر جامعهشناسی»، علوم اجتماعی، شماره 64.
1
- اعظمآزاده، منصوره؛ رجبزاده، مریم. (1391). «فزونی ورود دختران به دانشگاه و چالشهای آتی خانواده، خانواده ایرانی؛ چالشها و راهبردها»، پژوهشکده تحقیقات راهبردی، پژوهشنامه شماره 102.
2
- افشارکهن، جواد و دیگران. (1390). «بررسی وضعیت عرفی شدن دانشجویان و برخی عوامل موثر بر آن (در میان دانشجویان دختر و پسر دانشگاه بوعلی سینا)، جامعهشناسی کاربردی»، شماره 41.
3
- آزادارمکی، تقی و دیگران. (1390). «سنخشناسی الگوهای روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران»، جامعهپژوهیفرهنگی، سال دوم، شماره 2.
4
- آزادارمکی، تقی و دیگران. (1391). «همخانگی؛پیدایش شکلهای جدید خانواده درتهران»، جامعهپژوهیفرهنگی، سال سوم، شماره 1.
5
- بشیریه، حسین. (1387). درسهای دموکراسی برای همه، تهران: نگاه معاصر، چاپ سوم.
6
- بشیریه، حسین. (1387). گذار به مردمسالاری، تهران: نگاه معاصر.
7
- بیکس، برایان. (1393). فرهنگ نظریۀ حقوقی، ترجمۀ راسخ، محمد، تهران: نی، چاپ دوم.
8
- توسلی، غلامعباس؛ مرشدی، ابوالفضل. (1385). «بررسی سطح دینداری و گرایشهای دینی دانشجویان، مطالعه موردی: دانشگاه صنعتی امیرکبیر»، جامعهشناسی ایران، دوره هفتم، شماره 4.
9
- جهانگیری، محسن. (1376). احوال و آثار و آراء فرانسیس بیکن، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ دوم.
10
- حاتمی، عباس. (1389). «الگوی آونگی: چارچوبی برای تحلیل اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات راهبردی، شماره 2.
11
- خورشیدی، غلامحسین؛ پیشگاهی، شیوا. (1391). «پیشنیازها و موانع تحقق توسعه علوم انسانی میانرشتهای»، مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی، شماره 2.
12
- دبیرنیا، علیرضا. ( 1393). قدرت موسّس؛ کاوشی در مبانی حقوق اساسی مدرن، تهران: شهردانش.
13
- رضاییراد، عبدالحسین. (1390). «تأملی بر اصلاح قانون ارث زنان در ایران، فقه و مبانی حقوق اسلامی»، سال چهلوچهارم، شماره 1.
14
- روشه، گی. (1390). تغییرات اجتماعی، ترجمۀ وثوقی، منصور، تهران: نی، چاپ بیستودوم.
15
- رولان، نوربرت. (1390). انسانشناسی حقوقی، ترجمۀ موسیزاده، رضا، تهران: میزان.
16
- سراجزاده، سیدحسین؛ پویافر، محمدرضا. (1391). «مطالعه عرفیشدن درمیان ایرانیان مسلمان؛ مقایسه بین نسلی در تهران بزرگ»، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال چهارم، شماره 4.
17
- سیلانیان طوسی، علیاصغر؛ سعیدی نامقی، محمدمسعود. (1384). «نگرش سکولار، نظریههای سکولاریزاسیون و جامعه ما»، علوم اجتماعی (دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد)، شماره 6.
18
- شاکری، سیدرضا. (1390). «مدرنیته و تکوین نظریه سیاسی مدرن»، پژوهش سیاست نظری، ، پائیز و زمستان، شماره 10.
19
- شجاعیزند، علیرضا. (1384). «مدلی برای سنجش دینداری در ایران»، جامعهشناسی ایران، دوره ششم، شماره 1.
20
- شریف، محمد. (1393). گذار از حقوق بینالملل به حقوق بشر، تهران: شهر دانش.
21
- شکوری، علی؛ آزادارمکی، تقی. (1381). «مدرنیته و خانواده تهرانی»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دوره دوم، شمارههای 31 و 30.
22
- شوالیه، ژاک. (1378). دولت قانونمند، ترجمۀ ملکمحمدی، حمیدرضا، تهران: دادگستر.
23
- شهابی، مهدی. (1390). «فرآیند «اجتماعی شدن حقوق» و تأثیر آن بر نظام حقوقی»، فصلنامه حقوق، دوره 41، شماره 1.
24
- صادقی فسایی، سهیلا؛ عرفانمنش، ایمان. (1392). «تحلیل جامعهشناختی تأثیرات مدرن شدن بر خانواده ایرانی وضرورت تدوین الگوی ایرانی اسلامی»، زن در فرهنگ و هنر،دوره 5،شماره 1.
25
- عبدی، عباس. (1393). مقدمهای بر پژوهش در جامعهشناسی خانواده در ایران، تهران: نی.
26
- علیزاده، عبدالرضا. (1387). مبانی رویکرد اجتماعی به حقوق، جُستاری در نظریههای جامعهشناسی حقوق و بنیادهای حقوق ایران، تهران: سمت، چ اوّل.
27
- فرجی، مهدی؛ کاظمی، عباس. (1388). «بررسی وضعیت دینداری در ایران: (با تأکید بر دادههای پیمایشهای سه دهه گذشته)»، تحقیقات فرهنگی، دوره دوم، شماره 6.
28
- قاریسیدفاطمی، سیدمحمد. (1393). حقوق بشر در جهان معاصر، درآمدی بر مباحث نظری: مفاهیم، مبانی، قلمرو و منابع، تهران: شهردانش، چاپ چهارم.
29
- قاریسیدفاطمی، سیدمحمد. (1393). حقوق بشر در جهان معاصر، جستارهایی تحلیلی از حقها و آزادیها، تهران: شهردانش، چاپ سوم.
30
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
31
- قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی، مصوب 8/11/1386
32
- قانون اصلاح موادی از قانون مدنی، مصوب 6/11/1387
33
- قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بیسرپرست و بدسرپرست، مصوب 1392
34
- قانون حمایت خانواده، مصوب 1391
35
- قانون مجازات اسلامی، مصوب 1392
36
- گرجی ازندریانی، علیاکبر. (1389). «دولت قانونمدار، دادنامه»، شماره 5.
37
- گلی، جواد؛ یوسفیان، حسن. (1389). «جریانشناسی نومعتزله»، معرفت کلامی، شماره 3.
38
- میرزایی، حسین و دیگران. (1393). «بررسی رابطه نوسازی و تغییر نگرشها و رفتارهای دینی جوانان شهر و روستاهای سنندج»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شماره 3.
39
- نایبی، هوشنگ؛ آزادارمکی، تقی. (1385). «سکولاریسم و رابطه آن با تحصیلات عالی (مطالعه موردی جامعه شهری تهران)»، جامعهشناسی ایران، دوره هفتم، شماره 3.
40
- نیکپی، امیر؛ پویا، رضوان. (1391). «جامعهشناسی تحول خانواده در ایران (بررسی ابعاد اجتماعی و حقوقی لایحه حمایت خانواده)»، جامعهشناسی تاریخی، دوره 4، شماره 1.
41
- نیکپی، امیر؛ توسلی، افسانه و مدرسزاده، شیوا. (1389). «تأثیر شرایط اجتماعی و فکری زنان بر کارآمدی قوانین مربوط به آنها»، جامعهشناسی معاصر، سال دوم، شماره 2.
42
- ویژه، محمدرضا. (1392). «تحلیلی بر روابط دولت و نظم حقوقی»، مطالعات حقوقی، دوره پنجم، شماره 1.
43
- یاووز، م. هاکان. (1389). سکولاریسم و دمکراسی اسلامی در ترکیه، ترجمۀ عزیزی، احمد، تهران: نی.
44
- وینسنت، اندرو. (1392). نظریههای دولت، ترجمۀ حسین بشیریه، تهران: نی، چ نهم.
45
- یاسپرس، کارل. (1375). اسپینوزا، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو.
46
- Barber, N.W. (2001). “Prelude to the separation of powers”, Cambridge law journal, Vol. 60 (1), March.
47
- Bourdieu, Pierre. (1987). “the Force of Law: Toward a Sociology of the Juridical Field”, Hastings Law Journal, and Vol. 38.
48
- Deflem,Mathieu. (2008). Sociology of Law, Visions of a Scholarly Tradition, Cambridge University Press.
49
- Eyerman, Ron. (1992). Modernity and Social Movements, in Social Change and Modernity, University of California press.
50
- Gert, Bernard. (2011). the Definition of Morality, Stanford Encyclopedia of Philosophy.
51
- Hallaq, Wael B. (2013). The impossible state: Islam, politics, and modernity’s moral predicament, Columbia University Press.
52
- Tremblay, Luc B. (2015). “An egalitarian defense ofproportionality-based balancing”, Oxford University Press and New York University School of Law, Vol. 12 No. 4.
53
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل ابعاد امنیت دولت در ایران قرن بیستویکم
پس از جنگ دوم جهانی، آنچه که مُولدِ امنیت تلقی میشد، وجود ظرفیت بالای نظامی بود. با فروپاشی شوروی سطوح گوناگونی از امنیت ظهور یافتند که دیگر مطالعات امنیتی را تنها به بُعد نظامی تقلیل نمیدادند. امروزه موضوعات متعدد امنیت در جهان معاصر جایگاه قابل توجهی را دارا هستند و در طول سالهای اخیر بهشکل قابل توجهی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفتهاند. برای فهم موضوع امنیت و اقدام در جهت تامین آن باید نگاه متکثری به امنیت داشت؛ که این مهم با تمرکزی همه جانبه بر جوانب متکثر امنیتی میسر میشود. از همینرو هدف این پژوهش، پردازش مهمترین چالشهای امنیتی پیشروی جمهوری اسلامی ایران در قرن 21 است. همچنین روش تحقیق در پژوهش حاضر، بر اساس پارادیم اثباتی و رویکردی تبیینی-تحلیلیِ مکتب کپنهاگ و دید موسع آن بوده و از این طریق به ارزیابی این چالشها و نحوه اثرگذاری آنها پرداخته است. یافتههای موجود نشان از آن دارد، که جمهوری اسلامی ایران در عصر کنونی با انواعی از چالشهای امنیتی در ابعاد مختلف نظامی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی مواجه است که حل آنها، نیازمند راهکارهای عاجلی توسط دولتمردان و سیاستگذاران است.
https://tssq.atu.ac.ir/article_4156_9ca75742483de66392b18f49c0c6bf5b.pdf
2016-06-20
165
202
10.22054/tssq.2016.4156
جمهوری اسلامی ایران
مکتب کپنهاگ
چالشهای امنیتی
قرن 21
سیدشمس الدّین
صادقی
sh.sadeghi1971@gmail.com
1
استادیار علوم سیاسی دانشگاه رازی کرمانشاه
LEAD_AUTHOR
مسعود
نادری
masoudnadery@yahoo.com
2
کارشناسی ارشد روابط بینالملل دانشگاه رازی کرمانشاه
AUTHOR
- ابراهیمی، نبی الله. (1386). «تأملی بر مبانی و فرهنگ مکتب کپنهاگ»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیستویکم، شماره 82 صص 458-439.
1
- ابوالفتحی، محمد؛ نوری، مختار. (1392). «تحولات انقلابی در خاورمیانه و امنیت ملّی جمهوری اسلامی ایران»، دو فصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، سال دوم، شماره سوم، صص 27-9.
2
- آژینی، محسن. (1373). «اندیشههای اقتصادی امام خمینی»، فصلنامه حضور، شماره نهم، صص 61-52.
3
- افتخاری، اصغر و دیگران. (1390). «بازخوانی الزامات امنیتی سند چشمانداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404؛ رویکردی چندجانبه»، فصلنامه راهبرد، سال بیستم، شماره شصت، صص 80-53.
4
- ایراننژاد، ابراهیم و دیگران. (1391). «عدالت اجتماعی در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)»، مجلهمطالعاتتوسعهاجتماعیایران، سال پنجم، شماره اول، صص 135-115.
5
- ایزدی، فواد. (1390). منبعشناسی تروریسم و صلح، تهران: انتشارات مجمع جهانی صلح اسلامی.
6
- بوچانی، محمدحسین و دیگران. (1390). «چالشهای زیست محیطی و پیامدهای ناشی از آن؛ ریزگردها و پیامدهای آن در غرب کشور ایران»، فصلنامه رهنامه سیاستگذاری، سال دوم، شماره سوم.
7
- بوزان، باری. (1378). مردم، دولتها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
8
- بوزان، باری و دیگران. (1386). چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه علیرضا طیب، چاپ اول، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
9
- تاجیک، محمدرضا. (1381). مقدمهای بر استراتژیهای امنیت ملی، جلد اول، رهیافتها و راهبردها، تهران: مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری.
10
- تریف، تری و دیگران. (1381)، رویکرد زیست محیطی؛ مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیت ملی، گردآوری و تدوین اصغر افتخاری، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
11
- حاتمی، محمدرضا. (1390). «تروریسم از دیدگاه اسلام»، فصلنامهی تحقیقات سیاسی و بین المللی، سال بیستم، شماره ششم، صص 25- 48.
12
- حسینی، سیدمحمد. (1391). «بررسی حقوق ریزگردها از منظر آلودگیهای فرامرزی با نگاهی گذرا به وضعیت ایران»، فصلنامه علمی- پژوهشی محیط زیست، شماره 52.
13
- حسینی، مریم. (1379). «تروریسم اینترنتی»، فصلنامهی پژوهشهای ارتباطی، سال هفتم، شمارهی بیستودوم، صص 89-63.
14
- دلاورپور مقدم، مصطفی. (1389). امنیت نرم و منافع ملی جمهوری اسلامی، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
15
- دمیرچی، جعفر. (1393). «راهبرد و راهکارهای جنگ نرم»، قابل دسترس در www.ourpresident.ir بازیابی شده در 25 آبان 1394.
16
- دینیترکمانی، علی. (1392). «برآورد امنیت غذا در ایران و ارزیابی از نحوه مواجهه رویکردهای نظری رقیب ناامنی غذایی»، اولین همایش کشاورزی و توسعه ملی، صص 982-953.
17
- ربیعی، علی. (1387). مطالعات امنیت ملی (مقدمهای بر نظریههای امنیت ملی در جهان سوم)، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، چاپ چهارم، تهران: وزارت امور خارجه.
18
- رستمی، فرزاد؛ نادری، مسعود. (1394). «بحران کمآبی و گسست در امنیت ملی»، فصلنامه پژوهشهای روابط بینالملل، دوره نخست، شماره پانزدهم، صص 191-161.
19
- روشندل، جلیل. (1392).امنیتملّیونظامبینالمللی، چاپ هشتم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.
20
- سیمبر، رضا. (1389). «سیاست خارجی آمریکا و تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه دانش سیاسی، سال ششم، شماره دوم، صص 138-107.
21
- صادقی، سیدشمس الدین. (1376). «هیدروپلیتیک و بحران آب: چالشهای آینده در خاورمیانه و خلیج فارس»، فصلنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 115 و 116، صص 207-200.
22
- صالحیامیری، سیدرضا؛ حسینزادگان، زهره. (1389). «جهانیشدن فرهنگی و تاثیرات آن بر فرهنگ ایرانی»، پژوهشنامهی پاییز، سال نوزدهم، شماره پنجاهوهفتم، صص46-9.
23
- طغیانی، مهدی؛ درخشان، مرتضی. (1393). «تحلیل عوامل تأثیرگذاری تحریمهای اقتصادی بر ایران و راهکارهای مقابله با آن»، راهبرد، دوره 23، شماره 73، صص 146-115.
24
- عبدالهخانی، علی. (1383). نظریههای امنیت: مقدمهایبرطرحریزیدکترین امنیتملی، تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر.
25
- فراست، نسرین و دیگران. (1390). «بررسی اثرات منفی پدیده گرد و غبار بر اکوسیستم انسانی»، اولین کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مقابله با آثار زیانبار آن، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان.
26
- قریب، حسین. (1391). «چشمانداز امنیت غذایی در جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامهراهبرد، سال بیستویکم، شماره شصتوپنجم، صص 369-345.
27
- محمدی، منوچهر. (1389). آینده نظام بینالملل و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، چاپ سوم، تهران: وزارت امور خارجه.
28
- مختاریهشی، حسین. (1392). «هیدروپلیتیک ایران، جغرافیای بحران آب در افق سال 1404»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال نهم، شماره سوم، صص 49-83.
29
- مختاریهشی، حسین؛ قادری حاجت، مصطفی. (1387). «هیدروپلیتیک خاورمیانه در افق سال 2025 مطالعه موردی: حوضههای دجله و فرات، رود اردن و رود نیل»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال چهارم، شماره اول، صص 74-36.
30
- نصراصفهانی، محمد. (1394). تراکتورها به شهر میآیند، ویژهنامه اقتصادی روزنامه شرق، صص 215-214.
31
- نصری، قدیر. (1383). «بافتار منطقهای امنیت»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پنجم، شماره بیست و چهارم، صص 68-37.
32
- ویلیامز، مایکل چارلز. (1390). فرهنگ و امنیت، ترجمه روحالله طالبی آرانی و مرتضی نورمحمدی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
33
- یزدانی، عنایتاله؛ خدابنده، محمد. (1390). «امنیتدرعصرپسامدرن: بررسیتحولات»، رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، شماره 25، 200-163.
34
- Bigo, Didier. (2002). “Security and Immigration: Toward a Critique of the Govermentality of Unease”, Alternatives, 27 (Special Issue).
35
- Gordon, Sarah & Ford, Richard. (2003). "Cyber Terrorism", Sen Symantec Security Response.
36
- Homer-Dixon, T. (1991). “On the Threshold: Environmental Changes as Causes of Acute Conflict, International Security”, Vol., 16 No. 2, pp. 76- 116
37
- Lewis, James. (2002). "assessing the risks of cyber terrorism, cyber war and other cyber hearts", center for strategic and international studies.
38
- Madani, Kaveh. (2014). “Water management in Iran: what is causing the looming crisis?”, Journal of Environmental Studies and Sciences, vol. 4, Issue 4, pp. 315-328.
39
- Moller, Bjorn. (2000). The Concept of Security: The Pros and Cons of Expansion and Contradiction, Copenhagen Peace Research, August 2000, Accessible in: http://www.Ciaonet/ wps/moboi/ index.html
40
- Prichard, jant& E. Macdonald, Laurie. (2004). "cyber terrorism: a study of the extent of coverage in computer security", text books journal of international technology education, vol. 3.
41
- Rose grant, Mark w& other. (2002). “World water and food to 2025”, international food policy research institute (IFPRI), Available at: http:// www.ifpri.org /sites/ default/ files /publications/water 2025.pdf.
42
- Sands, Philippe (Ed.). (1993). “Enforcing Environmental Security”, in Sands (ed.), Greening International Law: 50-64.
43
- Temanotat. (2013). “IRAN: PJAK - party for ET frit liv I Kurdistan”, LANDINFO-6, JUNI.
44
- Tzogopoulos, George. (2004). “The Evolution of US and EU Foreign Policy towards Iran with Emphasis on the Period after 11 September 2001”, May, at: http://www.iehei.Org/ bibliotheque/ TZOGPOULO S.pdf.
45
- Unctad stat (United Nations conference on trade and development) http://unctadstat.unctad.org.
46
- Wilkinson, Paul. (1978). “Terrorism and Liberal State, snd". ed,(London Macmillan), British Journal of Law and Society, Vol. 5, No. 1 (Summer,), pp. 143-145.
47
- Zyadin, Ana's. (2013).”Water Shortage in MENA Region: An Interdisciplinary Overview and a Suite of Practical Solutions”, Journal of Water Resource and Protection, PP 49-58.
48