ORIGINAL_ARTICLE
زیبایی شناسی و سیاست با تمرکز بر دولت فاشیسم
پدیدار شدن واژه زیبایی شناسی در اواخر سدهی هجدهم در معنای لذت بیطرفانه بود. از نیمهی دوم سدهی نوزدهم با طرح نظریهی پایان هنر هگل و پیدایش ایدئولوژیها و جریانهای هنری مدرن، نسبت زیبایی و سیاست اهمیت یافت. چنان که در نیمهی نخست قرن بیستم در دو دولت تمامیت خواه کمونیسم و فاشیسم آثار این پیوند مورد توجه نظریه پردازان قرار گرفت. در مقالهی حاضر این پرسش اساسی طرح شده است که ایدهی زیبایی شناسانه شدن سیاست چگونه سبب تحکیم و ابزار مشروعیت آفرینی دولت میگردد؟ مفروضهی نوشتار حاضر با تمرکز بر دولت فاشیستی، بررسی ساز و کارهای زیبایی شناسی فاشیستی است که با حذف نظریهی خودآئینی فرهنگ و هنر، این بار همچون تکنیک سلطه در خدمت ساخت و مشروعیت بخشی دولت عمل میکند. یافتههای پژوهش نشان میدهد پدیداری عینی سبب پالایش زیبایی شناختی قدرت دولت، تقویت و ضروری ساختن جنگ و خشونت و هم چنین حمایت از سرعت و فناوری در جهت وصول به اهداف این دولت تام گردیده است. مقاله از چارچوب نظری زیبایی شناسی انتقادی بهره برده و به روش توصیفی ـ تحلیلی به نگارش درآمده است.
https://tssq.atu.ac.ir/article_8753_5f11fd947afef0daf2cd77f3630963fc.pdf
2018-06-19
1
29
10.22054/tssq.2018.8753
زیبایی شناسی
سیاست
فاشیسم
دولت
فناوری
محمدتقی
قزلسفلی
m.t.ghezel@gmail.com
1
دانشیار علومسیاسی دانشگاه مازندران
LEAD_AUTHOR
آرنت، هانا (139). هانا آرنت: آخرین مصاحبه ها. ترجمه هوشنگ جیرانی. تهران: ققنوس.
1
آدورنو، تئودور (1390). «تعهد». زیبایی شناسی و سیاست. لوکاچ، گئورگ و دیگران. ترجمه حسن مرتضوی. تهران: نشر ژرف.
2
آگوستین، سنت (1393)، شهر خدا، ترجمه حسین توفیقی، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
3
اسپیرو، هربرت و دیگران (1385). توتالیتاریسم. ترجمه هادی نوری. تهران: شیرازه.
4
اشتری، بیژن (1390)، دیکتاتورها و سینما، تهران: انتشارات دنیای تصویر.
5
اکو، امبرتو (1390)، تاریخ زیبایی، ترجمه و گزینش، هما بینا، تهران: فرهنگستان هنر.
6
بال، ترنس، دگر، ریچارد (1390)، آرمان ها و ایدئولوژی ها. ترجمه احمد صبوری، تهران: نشر آمه.
7
برلین، آیزایا (1390). هنر روسیه در دوره استالین. ترجمه رضا رضایی. مهرنامه. دوره اول.سال دوم. صفحات 50-59.
8
بشیریه، حسین (1383)، عقل در سیاست، تهران: نشر نگاه معاصر.
9
بودون، ریمون، بوریکو، فرانسوا (1385)، فرهنگ جامعه شناسی انتقادی، ترجمه عبدالحسین نیک گهر، تهران: فرهنگ معاصر.
10
بوشه، راجر (1385)، نظریه های جباریت؛ از افلاتون تا آرنت، ترجمه فریدون فاطمی، تهران: مروارید.
11
پاسمور، کوین (1390)، فاشیسم، ترجمه علی معظمی، تهران: نشر ماهی.
12
پلیکانی، لوچیانو، اسپیرو، هربرت و دیگران (1385)،« درباره ی توتالیتاریسم»، توتالیتاریسم. ترجمه هادی نوری، تهران: نشر پژوهش شیرازه.
13
روزنبرگ، آرتور، تالهایمر، آوگوست (1394)، فاشیسم و کاپیتالیسم، ترجمه مهدی تدینی، تهران: ثالث.
14
روکو، آلفردو (1390)، «نظریه سیاسی فاشیسم» در آرمان ها و ایدئولوژی ها، ویراسته ترنس بال و ریچارد دگر، ترجمه احمد صبوری، تهران: نشر آمه.
15
زول، دونالد اتول (1387). فلسفه سیاسی قرن بیستم. ترجمه محمد ساوجی. تهران: نشر نی.
16
سانتاگ، سوزان (1975)، فاشیسم افسون گر، ترجمه محمود سودایی، بازیافت در تارنمای:
17
www. Mindmotor.biz/mind/p=3827
18
سوانه، پیتر (1388)، مبانی زیبایی شناسی، ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: نشر ماهی.
19
سیبلی، مالفرد (1394). ایده ها و ایدئولوژی های سیاسی. ترجمه عبدالرحمان عالم. تهران: نشر نی.
20
طباطبایی، جواد (1382)، جدال قدیم و جدید، تهران: انتشارات نگاه معاصر.
21
فرنس، آر. اس (1390)، اکسپرسیونیسم، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: نشر مرکز.
22
فکوهی، ناصر (1378)، اسطوره شناسی سیاسی، تهران: انتشارات فردوس.
23
عبادیان، محمود (1380). زیبایی شناسی به زبان ساده. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات هنری.
24
کاپوراسو، جیمز. دی (1392)، نظریه های اقتصاد سیاسی، ترجمه محمود عبدالله زاده، تهران: نشر ثالث.
25
کانتّی، الیاس (1388)، توده ها و قدرت، ترجمه هادی مرتضوی، تهران: نشر قطره.
26
لوکاچ، گئورگ، برشت، برتولت و دیگران (1391). زیبایی شناسی و سیاست. ترجمه حسن مرتضوی. تهران: نشر ژرف.
27
موسولینی، بنیتو (1390)، «آموزه فاشیسم» در آرمان ها و ایدئولوژی ها، ویراسته ترنس بال و ریچارد دگر، ترجمه احمد صبوری، تهران: نشر آمه.
28
نئوکلوس، مارک (1391)، فاشیسم، ترجمه محسن مرتضوی، تهران: نشر آشیان.
29
نولته، ارنست (1393)، جنبش های فاشیستی، ترجمه مهدی تدینی، تهران: ققنوس.
30
هاروی، دیوید (1390)، وضعیت پست مدرنیته، ترجمه عارف اقوامی مقدم، تهران: نشر پژواک.
31
هریسون، چارلز (1380)، هنر و اندیشه های اهل هنر، ترجمه مینا نوایی، جلد چهارم، تهران: فرهنگ کاوش.
32
هیتلر، آدولف (1390)، «نبرد من» در آرمان ها و ایدئولوژی ها، ویراسته ترنس بال و ریچارد دگر، ترجمه احمد صبوری، تهران: نشر آمه.
33
هیوود، اندرو (1389)، سیاست، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران: نشر نی.
34
هیوود، اندرو (1379). درآمدی بر ایدئولوژی های سیاسی. ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالملی.
35
Althusser, Louis (1971), Lenin and Philosophy, London: Monthly Review Press.
36
Bloch, Ernest, Adorno, Teodor (1977), Aesthetics and Politics, London: New left Books.
37
Cazeaux, Clive (2000), The Continental Aesthetics Reader, London: Routledge.
38
Conrad, Peter (1999), Life and Art in the 20th Century, London: Thames and Hudson.
39
Hay, Colin (2001), Routledge Encyclopedia of International Political Economy, London: Routledge.
40
Singh, Amita (1987), The Political Philosophy of Bertrand Russell, London: Mittal Publications.
41
Wayper, Colin (1973), Political Thought, London: The English University Press.
42
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ماهیت کنشگری داعش از منظر مفاهیم روابط بینالملل
هدف اصلی این پژوهش پرداختن به دولت اسلامی عراق و شام (داعش) به عنوان یکی از کنشگران جدید در روابط بینالملل از منظری متمایز است. در واقع با بررسی ادبیات موجود و تقسیم این ادبیات بر اساس نام گذاری نویسنده به ادبیات علی/ تبیینی، اندیشهای/ تکوینی، مقایسهای/ تطبیقی، سنجش محور و آینده پژوهی میتوان به این جمعبندی رسید که هیچ یک از این ادبیات برای فهم کنشگری داعش به منظور مقابله با آن، به این پدیده از منظر مفاهیم رشتهی روابط بینالملل با تأکید بر تحول مفاهیم این رشته (وجه تمایز این پژوهش با سایر آثار) توجه نکردهاند. بنابراین این پژوهش با گشودن پنجرهای جدید در حوزهی مطالعاتی مربوط به داعش بر آن است تا این پدیده را از منظر برخی از مفاهیم روابط بینالملل همچون بازیگر، قدرت، امنیت، هویت و جهانی شدن مورد بررسی قرار دهد. از این رو در پاسخ به سؤال چگونگی فهم ماهیت کنشگری داعش، فرضیهی اصلی این مقاله آن است که برای فهم کامل کنشگری این پدیده به منظور اتخاذ اقدامات بازدارنده در قبال آن، هم جامعهی علمی و هم جامعهی بینالمللی بایستی به طور هم زمان آن را از منظر مفاهیم گوناگون روابط بینالملل مورد بررسی و فهم قرار دهد. این پژوهش یک پژوهش توصیفی/ تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات در آن بر اساس جمع آوری دادههای مجازی و استنادی است.
https://tssq.atu.ac.ir/article_8754_a4382587cc4337f260c3ae2d7fe103b7.pdf
2018-06-19
31
67
10.22054/tssq.2018.8754
داعش
روابط بینالملل
قدرت
امنیت
هویت
الهام
رسولی ثانی آبادی
rasooli@yazd.ac.ir
1
استادیار علومسیاسی دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
آذین، احمد و علی سیف زاده. (1394). «بررسی زمینه های ظهور اجتماعی و سیاسی داعش در خاورمیانه»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 29، ش 4، صص 27-50.
1
آرنت، هانا. (1366). توتالیتاریسم: حکومت ارعاب و کشتار و خفقان، مترجم: محسن ثلاثی، تهران: جاویدان.
2
ابراهیم نژاد، محمد. (1393). داعش: دولت اسلامی عراق و شام، قم: انتشارات دارالعلام.
3
احمدوند، سلمان و ایمان احمدوند. (1394). «بازخوانی رهیافت های تبیین گر تروریسم (رویکرد ترکیبی) مطالعه موردی داعش»، مجله سیات دفاعی، سال 23، ش 90، صص 141-174.
4
استیل، برنت. (1392). امنیت هستی شناختی در روابط بین الملل، مترجمان: جلال دهقانی فیروزآبادی، فرزاد رستمی و محمدعلی قاسمی. تهران: مطالعات راهبردی.
5
اشرف نظری، علی و عبدالعظیم السمری. (1393). «بازخوانی هویت دولت اسلامی عراق و شام (داعش): فهم زمینه های فکری و سیاسی/ اجتماعی»، فصلنامه علوم سیاسی، سال 17، ش 68، صص 75- 108.
6
امینیان، بهادر و حسام الدین زمانی. (1393). «داعش: پیوند سلفیت تکفیری و بعثی گرایی»، فصلنامه آفاق امنیت، سال 7، ش 23، صص 133-149.
7
امینیان، بهادر و حسام الدین زمانی. (1395). «چهارچوبی نظری برای تحلیل رفتار گروه داعش»، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی، ش 26، صص 1-26.
8
باقری دولت آبادی، علی. (1395). «تاکتیک های جنگ روانی داعش»، فصلنامه پژوهش های ارتباطی، سال 23، ش 1،صص 115-131.
9
باقری دولت آبادی، علی و جعفر نوروزی نژاد. (1394). «کاستی های نرم افزاری امنیت در عراق و قدرت یابی گروه تروریستی داعش»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال 4، ش 16، صص 31-55.
10
ببری، نیکنام. (1393). تروریسم و جهانی شدن ارتباطات، تهران: ابرار معاصر.
11
البکری، عبدالرحمن. (2015). داعش و مستقبل العالم، المان: دارالغرباء.
12
بوزان، بری. (1390). ایالات متحده و قدرت های بزرگ، مترجم: عبدالمجید حیدر.، تهران: مطالعات راهبردی.
13
بیلیس، جان و استیو اسمیت. ( 1383).جهانی شدن سیاست (جلد ۱): روابط بینالملل در عصر نوین (زمینة تاریخی، نظریهها، ساختارها و فرآیندها)، مترجم: ابوالقاسم راه چمنی و دیگران، تهران: ابرار معاصر.
14
تاجیک، محمدرضا. (1387). «رسانه و بحران در عصر فراواقعیت»، پژوهش های ارتباطی، دوره 15، ش 56.
15
توکلی، سعید. (1393 ). «القاعده، داعش: افتراقات و تشابهات»، فصلنامه آفاق امنیت، سال 7، ش 23، صص 151- 195.
16
حاتمی، محمدرضا. (1394). «شکل گیری داعش در کانون پویش جهانی شدن» فصلنامه پژوهش های روابط بین الملل، ش 30، 147- 169.
17
رحیمی، حسن و نجف شیخ سرایی. (1394). «خشونت نمادین در فراروایت غربی بنیادگرایی اسلامی» فصلنامه علوم سیاسی، سال 18، ش 72، صص 23- 42.
18
رسولی ثانی آبادی، الهام .(1393). درآمدی بر مهم ترین مفاهیم روابط بین الملل، تهران: تیسا.
19
زمانی، سیدقاسم. (1394). «ماهیت حقوقی داعش در حقوق بین الملل: دولت یا بازیگر غیردولتی»، فصلنامه دولت پژوهی، سال 1، ش 1، صص 113-131.
20
سلیمی، حسین. (1386). نظریه های گوناگون درباره جهانی شدن. تهران: سمت.
21
سمیعی اصفهانی، علی رضا و محسن شفیعی سیف آبادی. (1394). «آینده گروه های تکفیری و راهکارهای ثبات بخش سوریه و عراق»، فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست، سال 4، ش 14، صص 200-227.
22
سمیعی اصفهانی، علی رضا و محسن شفیعی سیف آبادی. (1394). «تحلیل گفتمانی جهانی شدن و ظهور اسلام سیاسی سلفی/جهادی در خاورمیانه عربی»، فصلنامه پژوهش های سیاست اسلامی، سال 3، ش 7، صص 90- 113.
23
شهنازی، روح اله. (1394). «اقتصاد سیاسی شکل گیری گروه های تروریستی در ایران و جهان اسلام و نقش مجتمع های نظامی- صنعتی آمریکا»، دو فصلنامه جستارهای اقتصادی ایران، س 12، ش 24، صص 33-60.
24
صادقی، سید شمس الدین، مسعود اخوان کاظمی و محمدکریم محمدی. (1394). «واکاوی گفتمان تکفیری سلفی گری در جهان اسلام»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، سال 9، ش 32، صص 105- 128.
25
صالحی، سید جواد و فاتح مرادی نیاز. (1394). «پیامدهای ظهور داعش بر ژئوپلیتیک خاورمیانه»، فصلنامه پژوهش های سیاسی جهان اسلام، سال 5، ش 1، صص 103-127.
26
غفاری هشتجین، زاهد و قدسی علیزاده. (1393). «مولفه های فرهنگ سیاسی جریان سلفی تکفیری»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال 3، ش 11، صص 89-111.
27
فی، برایان. (1381). فلسفه امروزین علوم اجتماعی: نگرشی چندفرهنگی، مترجم: خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو.
28
فیرحی، داوود. (1393). «جریان شناسی اسلام سیاسی معاصر»، پارسینه، 8 آذر.
29
فیرحی، داوود. (1389). «بنیادگرایی»، مهرنامه، سال 1، ش 2، صص 108-112.
30
قادری، حاتم. (1385). اندیشه سیاسی در اسلام و ایران، تهران: سمت.
31
کاستلز، امانوئل. (1380). عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه، فرهنگ، قدرت هویت، مترجم: حسن چاوشیان، تهران: طرح نو.
32
کاستلز، مانوئل. (1380). قدرت هویت، مترجم: حسن چاوشیان. تهران: انتشارات نو.
33
کریمی مله، علی و رضا گرشاسبی. (1394). «بررسی چرایی پیوستن جنگجویان خارجی به داعش»، فصلنامه پژوهش های سیاسی جهان اسلام، سال 5، ش 1، صص 155-179.
34
کسرایی، محمدسالار و سعیده داوری مقدم. (1394). «برآمدن داعش در خاورمیانه: تحیلی جامعه شناختانه»، فصلنامه روابط خارجی، سال 7، ش 1، صص 191-216.
35
کک دین، نگوین. (1382). حقوق بین الملل عمومی، مترجم: حسن حبیبی، تهران: اطلاعات.
36
گریفیتس، مارتین. (1388). دانشنامه روابط بین الملل و سیاست جهان، مترجم: علی رضا طیب، تهران: نشر نی.
37
لینکلیتر، اندرو. (1386). «مرحله بعدی در نظریه روابط بین الملل از دیدگاه نظریه انتقادی» در اندرولینکلیتر، نوواقع گرایی، نظریه انتقادی و مکتب برسازی، مترجم: علی رضا طیب، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، صص 211- 253.
38
مشیرزاده، حمیرا. (1384). تحول در نظریههای روابط بینالملل. تهران: سمت.
39
میریوسفی، علی رضا (1395) «تناقضات راهبرد ضد داعش ایالات متحده آمریکا و موضوع همکاری با ایران»، فصلنامه روابط خارجی، سال 8، ش 1، صص 31-59.
40
میریوسفی، علی رضا و حسین غریبی. (1395). «خشونت هویتی و سیر تطور اندیشه های جهادی تکفیری در خاورمیانه 1980-2015»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 5، ش 1، صص 168-198.
41
ناوشکی، حسین و قدرت احمدیان. (1394). «عوامل قدرت یابی داعش در عراق»، فصلنامه علوم سیاسی، سال 18، ش 72، صص 43- 67.
42
نبوی، عبدالامیر و علی نجات. (1393). «جریان شناسی گروه های نوسلفی سوریه بر اساس تحلیل گفتمان»، فصلنامه پژوهش های سیاسی جهان اسلام، سال 4، ش 4، صص 129-162.
43
نیاکویی، امیر. (1394). «بررسی عوامل گسترش جریانات تکفیری در خاورمیانه (2011-2015)»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 4، ش 4، صص 104-128.
44
واعظی، محمود. (1389). هویت جمعی و همگرایی اروپایی، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
45
ونت، الکساندر. (1384). نظریه اجتماعی سیاست بینالملل، مترجم: حمیرا مشیرزاده. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
46
هابرماس، یورگن. (1375). نقد در حوزه عمومی، مترجم: حسین بشیریه، تهران: نشرنی. Aust, Anthony. (2010). Handbook of International Law, Cambridge.
47
Barnet, M and R Duall. (2006). “Power in International Politics”, International Organization, No 59,39-75.
48
Barrett, Richard. (2014). The Islamic State, New York: The Soufan Group, November.
49
Cox, R. (2004). “Civilizations and the 21St Century” in Globalization and Civilizations, London: Rout ledge.
50
Dabiq. (2014). “The Return of the Khilafah”, Dabiq Issue 1, Available at: archive.org/details/DABIQ1.Rumsfeld 2006.
51
Dabiq. (2014). “The Failed Crusade”, Dabiq issue 4 Available at: archive.org/details/DABIQ4.
52
Dorothy, Zirkle. (2007). Arab Nationalism Versus Islamic Fundamentalism as a Unifying Factor in the Middle East, Boston College.
53
Fearon, J and Wendth, A. (2005). “Rationalism V. Constructivism: A skeptical View”, in Handbook of International Relation, London: Sage Publication.
54
Giddenes, A. (1994). Risk, Trust and Reflexivity, CA: Stanford University Press.
55
Giddenes, Anthony. (1991). Modernity and Self Identity: Self and Society in the Late Modern Age, Cambridge: Polity.
56
Gill, S. (1993). “Epistemology, Ontology and Italian School,” in Stephen Gill (ed.), Gramsci, Historical Materialism and International Relations, Cambridge: Cambridge University Press.
57
Gunaranta, M. (2002). Inside Al-Qaeda: Global Network of terror, New York: Columbia University Press.
58
Herta, Laura Maria. (2012). “Review of Ontological Security in International Relation,Self- Identity” , Romanian Review of International Studies ,Vol 12. NO 2.
59
Hertz, J. (1950). “Idealist Internationalism and the Security Dilemma”, World Politics, Vol 2, No 2.
60
Huntington, Samuel P. (1996). The Clash of Civilizations and the Remaking of the World Order. New York: Simon and Schuster.
61
Kfir, Isaac. (2014). Social Identity Group and Human (In)Security: The Case of Islamic State in Iraq and the Levant (ISIL), Institute for National Security and Counterterrorism (INSCT).
62
koopmanse.r. (2015). "Religious Fundamentalism and Hostility against Out-groups: A Comparison of Muslims and Christians in Western Europ", Journal of Ethnic and Migration Studies, Vol. 41, No. 1, 33–57.
63
ORIGINAL_ARTICLE
تطورات تصور مشروعیت دولت در فضای پسامشروطه (بررسی موردی تلقی روحانیت از سلطنت)
تحلیل سیاسی جامعهی معاصرِ ایران، نشان میدهد شناخت تاریخ تحولات خِرَد حکومتی(تصور معقول از دولت) در فهم ذهنیت نیروهای اجتماعی در قبال حکومت تأثیر جدی دارد. مشروطهی ایرانی توانست اولین تردیدها را دربارهی دولت سلطنتی به وجود آورد و نگرههای سنتی را دربارهی مشروعیت دولت زیر سئوال ببرد. با این وجود، بینظمی/آشوبهای اجتماعی و سیاسی پدیدارشده در جامعهی ایرانیِ پسامشروطه، موجب هویدا شدن دوبارهی «بحران حکمرانی» و اُفت گرایشِ تحولخواهی در عقلانیت حکومتی سنتی و حرکت به سوی خِرد حکومتی جدید گردید. این خِرَد جدید شرایط را برای بازتولید ساختار اقتدارگرای نوینی چون رضاشاه در واکنش به بحران حکمرانی پسامشروطهای فراهم ساخت. از اینرو در این مقطع، موج جدیدی از تلقیها در میان روحانیت رسوخ یافت که با همان اشتیاقی که پیشتر در جستجوی آزادی و حکومت قانون بودند، به جستجوی حکومت مطلقه اهتمام ورزیدند و عملاً به بازتولید روحِ استبداد قاجاری در کالبد دولت مطلقهی پهلوی کمک کردند. به این ترتیب، نمودار تحولات سیاسی- اجتماعی ایران، نموداری سینوسی مینماید که مشحون از افتوخیزهای متناوب از تغییر یا پذیرش دولت استبدادی است. پرسش اصلی مقاله آن است که تلقی روحانیت از سلطنت، به عنوان دولت مشروع، در فضای پسامشروطه چه تحولاتی را پشت سر گذاشته است؟ فرضیهی اصلی در چارچوب مفهوم «حکومتمندی» فوکو آن است که تصور روحانیت از سلطنت طیفی از مشروعیتپنداری دولت سلطنتی تا انتقاد و مخالفت با آن را تجربه کرده است. بر این اساس، هدف اصلی مقاله کشف تحول در تصور روحانیت در قبال پروبلمهی سلطنت در فضای پسامشروطه تا انقلاب اسلامی است.
https://tssq.atu.ac.ir/article_8755_6f7e7ee4dee28e0aaca5b28fbb2f2cb9.pdf
2018-06-19
69
104
10.22054/tssq.2018.8755
تلقیِ دولت
خِرَد حکومتی
مشروطه
انقلاب اسلامی
سلطنت
روحانیت
رضا
سلیمانی
r.soleimani1980@gmail.com
1
استادیار علومسیاسی دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
آبراهامیان،یرواند(1377) ایران بین دو انقلاب. ترجمه احمد گلمحمدی، تهران: نشر نی.
1
اتابکی،تورج(1385)تجدد آمرانه:جامعه و دولت در عصر رضاشاه. ترجمه مهدی حقیقت خواه.تهران:ققنوس.
2
اخوی، شاهرخ(1368)«نقش روحانیت در صحنه سیاسی ایران»، در: مصدق نفت، ناسیونالیسم ایرانی. گردآورنده: جیمز بیل و ویلیام راجر لویس. ترجمه: عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: نشر نو.
3
انتخابی، نادر(1390)ناسیونالیسم و تجدد در ایران و ترکیه. تهران: نگاره آفتاب.
4
بازرگان، مهدی(1377 ب)مباحث بنیادین. مجموعه آثار، ج1 ، تهران: شرکت سهامی انتشار.
5
بصیرتمنش، حمید(1378) علما و رژیم رضاشاه. تهران: عروج. چاپ دوم.
6
بهشتیسرشت، محسن(1380) نقش علماء در سیاست از مشروطه تا انقراض قاجار. تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
7
بینام(1372) سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج. ترجمه عباس مخبر. چاپ دوم.تهران:طرح نو.
8
جعفریان، رسول(1383) جریانها و سازمانهای مذهبی -سیاسی ایران (از روی کار آمدن محمدرضا شاه تا پیروزی انقلاب) سالهای 1357-1320. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
9
حسینیان،روحالله(1379) بیست سال تکاپوی اسلام شیعی در ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
10
حسینیان،روحالله(1388)درآمدی بر انقلاب اسلامی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
11
حسینیزاده، سیدمحمدعلی(1389)اسلام سیاسی در ایران. قم: انتشارات دانشگاه مفید، چاپ دوم.
12
دوانی، علی(1360) نهضت روحانیان ایران.ج2،تهران: موسسه خیریه و فرهنگی امام رضا(ع).
13
رازی، محمدشریف(1370) گنجینه دانشمندان. جلد نهم، قم، چاپ امیر.
14
علی آبادی، محمد(1378) الگوی زعامت:سرگذشت های ویژه حضرت آیت الله بروجردی از زبان علماء. قم: عصمت.
15
فوکو، میشل(1389) تئاتر فلسفه(مجموعه مقالات). ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشر نی.
16
فوکو، میشل(1390) تولد زیست سیاست. ترجمه رضا نجفزاده. تهران: نشر نی.
17
فیرحی، داود(1394) فقه و سیاست در ایران معاصر: فقه سیاسی و فقه مشروطه. تهران: نشر نی. چاپ پنجم.
18
کدی، نیکی(1381) ایران در دوره قاجار و برآمدن رضاشاه.ترجمه مهدی حقیقت خواه. تهران: ققنوس.
19
کرباسچی، غلامرضا(1380) تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی: تاریخ حوزه علمیه قم. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
20
کسروی، احمد (1323) دولت به ما پاسخ دهد. تهران: چاپخانه پیمان.
21
مدنی، جلال الدین(1361) تاریخ سیاسی معاصر ایران. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
22
مرکز اسناد انقلاب اسلامی(1374) اسناد انقلاب اسلامی. ج1.
23
مکی، حسین(1362) تاریخ بیست ساله ایران. ج 2. تهران: امیرکبیر.
24
منظورالاجداد، سیدمحمد حسین(1379) مرجعیت در عرصه اجتماع و سیاست: اسناد و گزارشهایی از آیات عظام نائینی، اصفهانی، قمی، حائری، بروجردی(1292-1339).تهران: شیرازه، چاپ اول.
25
میلر، پیتر(1382) سوژه، استیلا و قدرت. ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشر نی.
26
نجفی، موسی؛ فقیه حقانی، موسی(1384) تاریخ تحولات سیاسی ایران: بررسی مولفه های دیـن، حاکمیـت و مـدنیت.تهـران: موسسـه تـاریخ معاصـر ایران.
27
درخشه، جلال(بهار و تابستان 1380)«جستاری در تفکر سیاسی علمای شیعه از مشروطیت تا سال 1320».دین و ارتباطات. ش 13 – 14: 189-224.
28
روزنامه اطلاعات، 17/8/1356: ش 15506.
29
فوکو،میشل (آذر 1384)«حکومت مندی».ترجمه افشین جهاندیده و نیکو سرخوش در فصلنامه گفتگو.ش44: 7-32.
30
واعظزاده خراسانی، محمد(پاییز 1369) مجله حوزه. دوره 7. ش 41: 23-46
31
یحیوی، حمید(1394) کالبدشکافی فوکویی دولت، فصلنامه دولتپژوهی. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی.دوره 1، ش. 3 :114-146.
32
یحیوی، حمید(1396) «شبانوارگی جدید: نقد و بررسی عقلانیتهای حکومتی دولت در ایران». فصلنامه دولتپژوهی. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی.دوره 3، ش. 10 :1-33. Dean, Mitchell (1999) Governmentality: power and rule in modern society. Landon: Sage publications.
33
Foucault, Michel (2007) Security, Territory, Population. Translated by Graham Burchell. MacMillan: Palgrave.
34
httpp://www.bahar.fr/divanBahar.html. Accessed May 14, 2017
35
httpp://www.bahar.fr/Divanmalekoshoarayebahar.pdf. Accessed February 5, 2017
36
ORIGINAL_ARTICLE
رویکرد کلاسیک و نقد نظریهی مدرن صلح؛ رهیافتی برای دولتهای ایرانی
جنگ و صلح از اصلیترین مسائل دولتها و ملتها است اما موضوع صلح در مقایسه با جنگ، هم در جهان و هم در کشور ما، تصوری نابسنده و نارسا دارد و از این رو نیازمند بازاندیشی است. نظریهی مدرن صلح میگوید: صلح محصول مدیریت یک دولت و یا مجموعهای از دولتها است که مستظهر به قدرت نظامی و هراس ناشی از آن ایجاد میشود. این نظریهی ساده و موسع به مفروض اصلی مطالعات صلح در رشتهی حقوق و روابط بینالملل در قرن بیستم تبدیل شده است اما در این نوشتار مدعا آن است که نظریهی مدرن صلح نه تنها مرتبط با واقعیت تاریخی «صلح» نیست، بلکه نقطهی مقابل آن است. بر این اساس این سؤال مطرح میشود که آیا صلح عبارت از استقرار نظم و ثبات در منطقه توسط دولتها است یا واقعیتی تدریجیتر و ریشهایتر از استقرار نظم و ثبات؟ استدلال میکنیم که: صلح، توان و کارکرد یک اجتماع تاریخی [یا تمدن] برای تلطیف و قابلزیستساختن مناطق پیرامونی خود از طریق گسترش ناهشیار فرهنگی است. این رویکرد کلاسیک به صلح است که در مقابل رویکرد مدرن قرار میگیرد. نتایج این رویکرد به صلح این است که صلح مشخصهی دولتها نیست، مشخصهی اجتماعات است؛ صلح یکجانبهگرایی نیست، رابطه است؛ صلح ناشی از قدرت اجبار نیست، ناشی از آزادی و خودانگیختگی است. ایران از جملهی آن اجتماعات تاریخی است که روابط صلحآمیز مبتنی بر رویکرد کلاسیک با اجتماعات پیرامونی خود در سراسر تاریخ خود داشته و از این رو توصیه میشود که سیاستخارجی آن مبتنی بر اندیشهی کلاسیک به صلح باشد.
https://tssq.atu.ac.ir/article_8756_b287ad79e8b9671d24becb0c29f2bb5a.pdf
2018-06-19
105
136
10.22054/tssq.2018.8756
رویکرد مدرن
رویکرد کلاسیک
صلح
ثبات
دولت ایرانی
سیدرضا
موسوی نیا
seyedreza_mousavi54@yahoo.com
1
استادیار روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی
LEAD_AUTHOR
سید جواد
طاهایی
tahaee126@gmail.com
2
دکترای علومسیاسی دانشگاه تهران
AUTHOR
آرون ریمون (١٣٦٦) خاطرات، ترجمه مسعود محمدی، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
1
آرون، ریمون (1364) مراحل اساسی اندیشه در جامعهشناسی، ترجمه باقر پرهام، جلد اول، انتشارات آموزش و انقلاب اسلامی.
2
اشتراوس، لئو (1373) حقوق طبیعی و تاریخ، ترجمه باقر پرهام، نشر آگه.
3
انتخابی، نادر (1380) رمون آرون، نقد تاریخ و سیاست و ایدئولوژیها، انتشارات هرمس.
4
برلین، آیزایا (1385) ریشههای رومانتیزم، ترجمه عبدالله کوثری، نشر ماهی.
5
بنیامین، والتر(1387) نقد قانون و خشونت، ترجمه مراد فرهادپور و دیگران، نشر رخداد نو.
6
بوتول،گاستون (1355) پولمولوژی(جامعهشناسی جنگ)، ترجمه فریدون سرمد، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
7
امام خمینی (١٣٦٧)، صحیفه نور، جلد 5، (٧/١٢/٥٧).
8
برگسن، هانری(1358)، دو سرچشمۀ اخلاق و دین، ترجمه حسن حبیبی، شرکت انتشار.
9
پازارگاد، بهاءالدین (١٣٨٢)، تاریخ فلسفه سیاسی، جلد اول، انتشارات زوار.
10
راسل، برتراند (1357)، آزادی و سازمان: پژوهشی در بنیاد سوسیالیزم و لیبرالیزم، ترجمه علی رامین، انتشارات امیرکبیر.
11
صدریا، مجتبی و پارسا علیرضا (١٣٨٤)، نگاهی دیگر به جهان امروز و آینده: چند گفتوگو.
12
طاهایی، سید جواد (1387)، درآمدی بر مبانی سیاستخارجی جمهوری اسلامی، مرکز تحقیقات استراتژیک.
13
گریفیتس، مارتین،(1388) دانشنامه روابط بینالملل و سیاست جهان، ترجمه علیرضا طیب، نشر نی.
14
لچت، جان (1392) پنجاه متفکر بزرگ معاصر، از ساختارگرایی تا پسامدرنیته، ترجمه محسن حکیمی، چاپ اول، انتشارات خجسته.
15
هیپولیت، ژان (1377) مقدمه بر فلسفه تاریخ هگل، ترجمه باقر پرهام، نشر آگه.
16
یاسپرس، کارل (1372)، کانت، ترجمه میرعبدالحسین نقیبزاده، کتابخانۀ طهوری.
17
Aron, Raymond (2003), Peace and war, A Theory of International Relations, Trans Action Publishers.
18
Bonisch, Alfred (1987), Element of the Modern Concept of Peace, Journal of peace Research, Vol. 18 (Jun 1.1987).
19
Cline, Edward (2012), Ludwig von Mises's 'Omnipotent Government': a Primer on Statist, http://www.familysecuritymatters.org/publications
20
Fidler, David (July, 1992), Completion law and International Relations, The International Law and Comparative Law Quarterly. No.3.
21
Galtung, Johan (1967), THEORIES OF PEACE:A Synthetic Approach to Peace Thinking, Oslo, International Peace Research Institute,
22
Galtung, Johan (2007) A mini theory of peace, Oslo, International Peace Research Institute.
23
Galtung, Johan (2003), Positive and Negative Peace, School of Social Science, Auckland University of Technology.
24
Gilpin, Robert, (1987), the Political Economy of International Relations, Princeton University Press.
25
Gleditsch, Kristina Screed (2002), All International Politics is local, Michigan University Press.
26
Harrer, G.H. (1918), Cicero on Peace and War, Classical Journal, 14(1).
27
Jamil, Javed (2016), Defining peace: Modern Versus Islamic Definition of Peace.http://www.siasat.com /news.
28
Kuper, Jessica (1987), Political science and political Theory, Rutledge& Kegan Paul.
29
Moore T.G. (2009), Cooperation to compete: East Asia Regionalism, Presented at annual meeting of American Political science.
30
Rummel, R.J. (1981), UNDERSTANDING CONFLICT AND WAR, Sage Publications, Beverly Hills, Chapter 2.
31
Rurty, Richard (1992), Philosophy and social hope, penguin books.
32
Schmitt, Carl (1928), constitutional theory, Trans. byJ.Seitzer.durham, Duke University. Press, 2008.
33
Scruton, Roger (1996), a Dictionary of Political Thought, Macmillan.
34
Sharp Jeremy M. (2009), "U.S. Democracy Promotion in the Middle East: The Islamic Dilemma", CRS report for congress, June 15.
35
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسهی شاخص بینالمللی توسعهی دولت الکترونیک بین مناطق جغرافیایی جهان
یکی از کارکردهای نوین سیاسی حکومت در عرصهی فضای مجازی شکلدهی «دولت الکترونیک» است که حکومت مرحله به مرحله در شکلگیری آن ایفای نقش میکند. مسألهی این تحقیق این است که دولت الکترونیک در کدام مناطق توسعهی بیشتری یافته است؟ وضعیت دولت الکترونیک در ایران چگونه است و چه عواملی میتوانند تأثیر بیشتری در توسعهی دولت الکترونیک در ایران داشته باشند؟ در تحقیق حاضر سعی شده با استفاده از دادههای مربوط به «پیمایش دولت الکترونیک سازمان ملل متّحد» و با استفاده از آزمونهای آماری و نرمافزار SPSS مناطق مختلف جهان با یکدیگر مقایسه شوند. این رتبهبندی بر اساس «شاخص توسعهی دولت الکترونیک» انجام میگیرد. نتایج تحقیق نشان میدهد که شاخص توسعهی دولت الکترونیک در کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی و همچنین تا حدودی در کشورهای اروپای شرقی نسبت به سایر مناطق توسعهی بیشتری یافته است. البته لازم به ذکر است که کشورهایی از آسیای شرقی و غربی در لیست برترین کشورها از نظر شاخص توسعهی دولت الکترونیک حضور دارند، اما میانگین آسیا نسبت به اروپا و آمریکای شمالی بسیار پایین است که خود این امر نشان دهندهی شکاف دیجیتالی و فاصلهی زیاد کشورهای آسیایی در توسعهی فضای مجازی است. کشورهای آفریقای سیاه بدترین وضعیّت را در این زمینه دارا هستند. فاصلهی بین مناطق در شاخصهای خدمات آنلاین و زیرساختهای مخابراتی بیشتر است و در زمینهی شاخص سرمایهی انسانی اختلاف مناطق کمتر است. نمرهی ایران در شاخص خدمات آنلاین 33/0 است که نمرهی بسیار پایینی است و نشان میدهد که خدمات آنلاین در ایران هنوز جای پیشرفت بسیار دارد. نمرهی ایران در شاخص زیرساختهای مخابراتی 35/0 است که برابر با میانگین کشورهای آسیای شرقی است. نمرهی ایران در شاخص سرمایهی انسانی 71/0 است که نمرهی خوبی است و نشاندهندهی جایگاه خوب ایران از نظر سرمایهی انسانی است و از میانگین همهی مناطق به جز اروپا بالاتر است. در نهایت با استفاده از پرسشنامهی محقق ساخته که پایایی و روایی آن در حد مطلوبی به دست آمد، نگرش دانشجویان و فارغالتحصیلان رشتهی جغرافیای سیاسی در رابطه با عوامل مؤثر در توسعهی دولت الکترونیک در کشور سنجیده شد. نتایج نشان داد که از نظر افراد مورد بررسی توسعهی خدمات آنلاین و زیرساختهای مخابراتی بیش از توسعهی سرمایهی انسانی در توسعهی دولت الکترونیک نقش دارد.
https://tssq.atu.ac.ir/article_8757_51693c1423d1759e08e0f205dce60368.pdf
2018-06-19
137
172
10.22054/tssq.2018.8757
دولت الکترونیک
فضای مجازی
دولت
کارکردهای حکومت
یاشار
ذکی
yzaki@ut.ac.ir
1
ستادیار جغرافیایسیاسی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
جواد
حسن زاده
javad6788@gmail.com
2
کارشناسی ارشد جغرافیایسیاسی دانشگاه تهران
AUTHOR
امیری، علی نقی و حسنی نژاد، آرش. (1391). تحلیل پیاده سازی دولت الکترونیک – با نگاهی به وضعیت دولت الکترونیک در ایران. مجله راهبرد (دانشگاه تهران)، شماره 8: صص 81-98.
1
تحریری نودهی، زهرا. (1383). جایگاه حقوقی فضای مجازی رایانهای اینترنت در حقوق بینالملل (پایاننامه کارشناسی ارشد). دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
2
حافظنیا، محمدرضا. (1390). جغرافیای سیاسی فضای مجازی. تهران: سمت.
3
حسنزاده، جواد. (1394). دگرگونی در کارکردهای حکومت در فضای مجازی. تهران: آرنا.
4
رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ آقایاری هیر، محسن؛ منتظر، غلامعلی و پورطاهری، مهدی. (1391). ارزیابی تحقق دولت الکترونیک در روستاهای ایران. مجله برنامهریزی و آمایش فضا، شماره 6: صص 1-18.
5
رهنورد، فرج اله و محمدی، داریوش. (1386). ارزیابی مراحل تکاملی دولت الکترونیک در ایران. پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، سال هفتم، شماره 27: صص 55-72.
6
صمیمی، مهدی و نصیری باری، حسین. (1389). عوامل موثر بر دولت الکترونیک و ارائه الگویی برای سنجش آن. فصلنامه مدیریت نظامی، شماره 38: صص 85-100.
7
عاملی، سعیدرضا و حسنی، حسین. (1391). دوفضایی شدن آسیبها و ناهنجاریهای فضای مجازی: مطالعه تطبیقی سیاست گذاریهای بینالمللی. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، شماره 1: صص 1-30.
8
عباسی قادی، مجتبی و خلیلی کاشانی، مرتضی. (1390). تاثیر اینترنت بر هویت ملی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
9
فتحیان، محمد و مهدوی نور، سید حاتم. (1386). پیش به سوی جامعه اطلاعاتی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
10
مجتهدزاده، پیروز. (1391). ژئوپولیتیک فضای مجازی، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
11
محب علی،امیرحسین؛ آیت الله زاده شیرازی، محمدرضا؛ بی ریایی، هانیه سادات و جامی پور، مونا. (1393). تحلیلی بر وضعیت توسعه دولت الکترونیک در جهان و ایران از منظر شاخص توسعه دولت الکترونیک سازمان ملل متحد. تهران: مرکز نشر آثار علمی دانشگاه تربیت مدرس.
12
محسنی، فرید و قاسم زاده، فریدون. (1385). حریم شخصی در فضای مجازی با تکیه بر حقوق ایران. فصلنامه شریف، شماره 34: صص21-30.
13
میردامادی، محسن. (1380). فضای سایبرنتیک به مثابه فضای شهری. (پایاننامه کارشناسی ارشد). دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
14
هاتف، مهدی. (1388). چالشها و چشم اندازهای امنیت در فضای مجازی. دو ماهنامه توسعه انسانی پلیس، شماره 22: صص 93-117. Dodge, M. (1999). The Geographies of Cyberspace. London, UK: Centre for Advanced Spatial Analysis.
15
Horan, T. (2004). Introducing E-GOV: History, Definitions, and Issues. Communications of the Association for Information Systems, VOL15, pp 713-729.
16
Patil, R. S. (2010). A Study of Progress, Development and Strategy of Government Organization Regarding E-Governance in MAHARASHTRA State with Special Reference to NASHIK District. (Thesis for the Degree of PHD). University of Pune.
17
Sheldon, J. B. (2011). Deciphering Cyber power: Strategic Purpose in Peace and War, Strategic Studies Quarterly, summer 2011, pp 95-112.
18
United Nations (2016). UNITED NATIONS E-GOVERNMENT SURVEY 2016, New York, US: United Nations.
19
www.worldbank.org
20
ORIGINAL_ARTICLE
مطالبهی اصلی نسل اول روشنفکران ایران: تحدید قدرت سلطنت
هر یک از اقشار مختلف جامعه به سهم خود در تعیین سرنوشت کشور و رقم خوردن تحولات آن به ایفای نقش میپردازند. قشر روشنفکر نیز از جمله اقشار جامعه است و از این قاعدهی کلی مستثنا نیست. در ایران هم یکی از عناصر مؤثر در تاریخ سیاسی معاصر کشور، قشر روشنفکر است. نسل اول روشنفکران ایران به عنوان طلایهدار جریان روشنفکری کشور به تأمل در مسئلهی انحطاط و عقبماندگی کشور پرداختند و چرایی این وضعیت را در قالب رابطهی قدرت دولت با جامعه، حدود قدرت دولت و بافت و ساخت قدرت تحلیل کردند. با توجه به این نکته، رسالت پژوهش حاضر، بیان مطالبات نسل اول روشنفکران ایرانی است و در پاسخ به این پرسش که مطالبهی اصلی نسل اول روشنفکران ایران در مورد ساخت قدرت سیاسی کشور چه بود، این فرضیه طرح و با روش کیفی تحلیلی-توصیفی و کتابخانهای-اسنادی بررسی و مشخص شد که خواستهی اصلی این روشنفکران، محدودیت قدرت سلطنت برای تأمین حقوق مردم با حاکمیت قانون بود که در قالب نقد سلطنت مطلقهی استبدادی و حمایت از سلطنت معتدلهی مشروطه و حقوق مردم بیان میشد که از شاخصههای چارچوب نظام مفهومیِ لیبرالیزاسیون است و بر تحدید قدرت حکومت و تبدیل سلطنت مطلقه به سلطنت مشروطه برای تأمین حقوق شهروندی مردم تأکید دارد.
https://tssq.atu.ac.ir/article_8758_310d59c81351c85daf5f04db3a96c31f.pdf
2018-06-19
173
192
10.22054/tssq.2018.8758
روشنفکر ایرانی
سلطنت مطلقه و مشروطه
ساخت قدرت
حقوق مردم
لیبرالیزاسیون
قربانعلی
قربان زاده سوار
a.savar@yahoo.com
1
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)
AUTHOR
سجاد
امیدپور
s.omidpour@atu.ac.ir
2
دانشجوی دکترای علومسیاسی دانشگاه علامهطباطبائی
LEAD_AUTHOR
آدمیت، فریدون، (1349) اندیشههای میرزا فتحعلی آخوندزاده، تهران: خوارزمی.
1
_______________، (1363) اندیشههای طالبوف تبریزی، تهران: دماوند.
2
_______________، (بیتا) مکتوبات کمالالدوله، به نقل از آدمیت، فریدون، (1349) اندیشههای میرزا فتحعلی آخوندزاده، تهران: خوارزمی.
3
_______________، (بیتا) ملحقات، به نقل از فریدون آدمیت، (1349) اندیشههای میرزا فتحعلی آخوندزاده، تهران: خوارزمی.
4
آلاحمد، جلال، (1373) در خدمت و خیانت روشنفکران، تهران: فردوس.
5
آجودانی، لطفالله، (1387) روشنفکران ایران در عصر مشروطیت، تهران: اختران.
6
الگار، حامد، (1369) میرزا ملکمخان، ترجمه جهانگیر عظیما، تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری مدرس.
7
بشیریه، حسین، (1376) تاریخ اندیشه سیاسی قرن بیستم، ج1، تهران: نی.
8
_______________، (1382) آموزش دانش سیاسی، تهران: نگاه معاصر.
9
_________، (1386) عقل در سیاست، تهران: نگاه معاصر.
10
_________، (1384) جامعهشناسی سیاسی، تهران: نی.
11
بروجردی، مهرزاد، (1377) روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمه جمشید شیرازی، تهران: فرزان.
12
بوردو، ژرژ، (1378) لیبرالیسم، ترجمه عبدالوهاب احمدی، تهران: نی.
13
برووفنوسکی و مازیلش، (1383) سنت و روشنگری در غرب، ترجمه لیلا سازگار، تهران: آگه.
14
پال، جانسون، (1386) روشنفکران، ترجمه احمد تدین، تهران: فرزان روز.
15
دهخدا، علیاکبر، (1373) لغتنامه، تهران: دانشگاه تهران.
16
سگال، ایلین، (1357) انسان چگونه دنیای خود را گسترش میدهد، ترجمه محمدتقی بهرامی حران، تهران: سیمرغ.
17
شاپیرو، جان سالوین، (1380) لیبرالیسیم، ترجمه محمدسعید کاشانی، تهران: مرکز.
18
طالبوف، میرزا عبدالرحیم، (1346) کتاب احمد، ج2، به کوشش مؤمنی، تهران: جیبی.
19
_______________، (1346) مسائلالحیات، به کوشش باقر مؤمنی، تهران: جیبی.
20
_______________، (1357) مسالکالمحسنین، ج2، تهران: شبگیر.
21
_______________، (1357) آزادی و سیاست، به کوشش ایرج افشار، تهران: سحر.
22
_______________، (1357) سیاست طالبی، به کوشش رحیم رئیسنیا و دیگران، تهران: بی نا
23
قزلسفلی، محمدتقی، (1380) قرن روشنفکران، مرکز بینالمللی گفتگوی تمدنها با همکاری هرمس.
24
کوتل، راین هارد، (1357) لیبرالیسم، ترجمه منوچهر فکری ارشاد، توس.
25
گودرزی، غلامرضا، (1383) دین روشنفکری مشروطه، تهران: اختران.
26
گودرزی، غلامرضا، (1386) تجدد ناتمام روشنفکران ایران، تهران: اختران.
27
محیط طباطبایی، محمد، (1327) مجموعه آثار ملکمخان، تهران: گردون.
28
_____________، (1369) قانون، تهران: کویر.
29
مؤمنی، باقر، (1351) مقالات ، تهران: آوا.
30
معین، محمد، (1362) فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.
31
نورائی، فرشته، (1352) تحقیق در افکار ملکمخان ناظمالدوله،تهران: جیبی.
32
نوربخش، سیدمرتضی، (1379) واژگان جامعهشناسی، تهران: ثارالله.
33
هانتینگتون، ساموئل، (1373) موج سوم دموکراسی، ترجمه احمد شهسا، تهران: روزنه.
34
هیوود، اندرو، (1379) درآمدی بر ایدئولوژی سیاسی، ترجمه محمد رفیعمهرآبادی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالملل.
35
وبر، ماکس، (1390) روششناسی علوم اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: مرکز.
36
فسایی، صادق و سهیلا عرفانمنش، (1394) مبانی روششناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی، راهبرد فرهنگ، ش29، صص61-91.
37
مرشدلو، جواد، (1387) توسعة سیاسی و روشنفکران دورة مشروطه(ملکمخان، نظریهپرداز نوسازی سیاسی در صدر مشروطه)، مجلة کتابداری و نسخهپژوهی: کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش126، صص92-97.
38
هلد، دیوید (1377) دموکراسی، در مجموعه خرد و سیاست،(262) به کوشش عزتالله فولادوند، تهران: نشر نو.
39
هال، جان (1377) لیبرالیسم، در مجموعة خرد و سیاست، (380) به کوشش عزتالله فولادوند، تهران: نشر نو.
40
مریام، چارلز و دیگران(1358) آشنایی با علم سیاست، (108) ترجمة بهرام ملکوتی، تهران: سیمرغ.
41
Bauman, Zygmant (1995), Intellectuals in the Postmodern World, Life in Fragment, Oxford: The Oxford University Press.
42
Burn, Black (1994), The Oxford Dictionary of Philosophy, Oxford: The Oxford University Press.
43
Mannheim. K (1956) The Problem of Intelligentsia on the Sociology of Culture, Edited by K. Mannheim, New York: International Publishers.
44
Gramsci, A (1971) Selections from Prison Notebooks, London.
45
Hofstadter, R (1964) Anti-Intellectualism in AmericanLife, New York . به نقل از حسین بشیریه،(1374) جامعهشناسی سیاسی، تهران: نشر نی
46