%0 Journal Article %T سیاست جنسیت در ایران معاصر: نقش دولت در تغییر وضعیت و حقوق زنان (1392-1270) %J دولت پژوهی %I دانشگاه علامه طباطبائی %Z 2476-2806 %A صادقی, الهه %D 2021 %\ 10/23/2021 %V 7 %N 27 %P 59-87 %! سیاست جنسیت در ایران معاصر: نقش دولت در تغییر وضعیت و حقوق زنان (1392-1270) %K اندیشه جنسیت %K جنبش زنان %K دولت %K سیاست جنسیت %K ایران معاصر %R 10.22054/tssq.2021.43143.710 %X سیاست جنسیت در ایران معاصر نوسان­های فراوانی به خود دیده اما در مجموع تغییرات قابل ملاحظه­ای را در وضعیت زنان به­همراه داشته ­است. پرسش مقاله معطوف به عوامل سیاسی و بویژه نقش­ دولت در این تغییرات است. مقاله با استفاده از روش تاریخی-تطبیقی نشان می‌دهد که سیاست جنسیت در ایران معاصر از سه متغیر «قدرت جنبش زنان»، «گرایش­های دولت» و «مواضع دیگر نیروهای اجتماعی» متأثر بوده و در قالب سه الگوی متمایز ظاهر شده ­است: نخست، «الگوی محافظه­کارانه» که ناشی از همزمانی ضعف جنبش زنان، دولت سنتگرا و مقاومت برخی از نیروهای محافظه­کار بوده که تغییر چندانی در وضعیت زنان ایجاد نکرده است. این الگو در سال­های پیش از جنبش مشروطه (1270 تا 1284)، دهه 1320و برخی مقاطع پس از انقلاب اسلامی(1360 تا 1367) قابل مشاهده است. دوم، «الگوی اصلاحات آمرانه» که ناشی از همزمانی ضعف جنبش زنان، دولت اقتدارگرا و کاهش مقاومت نیروهای محافظه­کار بوده و این الگو در سال­های 1300 تا 1320 و همچنین 1342 تا 1357 دیده می­شود که باعث تغییراتی در وضعیت حقوقی زنان شد؛ اما این تغییرات از آنجا که با مشارکت جامعه زنان همراه نبود، عمق و استحکامی پیدا نکرد و دوره­هایی از واگشت را به همراه داشت. سوم «الگوی اصلاحات دموکراتیک» که ناشی از همزمانی جنبش زنان، دولت اصلاح­گرا و توازن میان نیروهای اجتماعی نوگرا و سنتگرا بوده است. این الگو در سال­های اولیه پس از جنبش مشروطه و دو دوره موسوم به سازندگی و اصلاحات در سال­های پس از انقلاب ظاهر شد و تغییراتی نسبتاً عمیق  و پایدار در وضعیت زنان به همراه داشت. %U https://tssq.atu.ac.ir/article_13570_e4bcaa217bdaf5290577f9a1d4762b96.pdf