نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه شاهد

چکیده

در ‌اندیشه و نظام‌‌های مردم‌سالار از جمله مردم‌سالاری دینی، مفهوم «دخالت مردم» هسته مفهومی مشترکی است که مرز نظام‌‌های مردم‌سالار از نظریه و نظام‌‌های غیر مردم‌سالار معین می‌کند. وجه مهم مفهوم دخالت مردم، توجیهی است که هر یک از نظریه‌‌های مردم‌سالار و مردم‌سالاری دینی برای آن می‌آورند و از همین ناحیه می‌توان شاهد قرائت‌‌های مختلف از مردم‌سالاری بود. مطابق‌ این نوشتار دو دیدگاه کلان درباره توجیه دخالت مردم از موضع «مشروعیت» و نیز از موضع «غیر مشروعیت» وجود دارد که البته هر کدام تقریر‌هایی متفاوت دارند. در مسئله مشروعیت با دو الگو مواجهیم. الگوی «تک ساحتی» مشروعیت و الگوی «چند ساحتی» مشروعیت که اولی ناظر به ‌بعدی از ابعاد حکومت مانند صلاحیت‌‌های حاکم یا فرایند‌‌های کسب و اعمال قدرت است و دومی که ناظر به‌همه ابعاد حکومت از جمله غایات و نیز کارآمدی علاوه‌بر موارد دوگانه پیش است. در این نوشتار متکی به‌ روش‌شناسی داده بنیاد، موضع ‌آیت الله خامنه‌ای را می‌توان جزو دسته دوم تقریر کرد که مسئله مشروعیت در یک الگوی چند ساحتی و  ناظر به‌ چهار بعد از ابعاد حکومت مطرح می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legitimation Issue in Ayatollah Khamenei's Religious Democracy Theory

نویسندگان [English]

  • Mohammad Bagher Khorramshad 1
  • Parviz Amini 2

1 Professor, Department of Political Sciences, Allameh Tabataba’i University,Tehran , Iran

2 Assistant Professor, Department of Political Science, Shahed University, Tehran, Iran

چکیده [English]

"People Involvement" In ideologies and systems related to democracy, especially religious democracy, is the common concept which creates a visible difference between democrat systems and non-democrat systems. People Involvement as an important concept is a justification for democrat and religious democrat states and from this perspective, it is possible to create different expression regarding to democracy. According to this article, there are two main perspectives related to justification of people involvement. In this case, there are two patterns; "Single-dimensional" legitimation pattern and "Multi-dimensional" legitimation pattern. The first one oversees one aspect of government like the competence of the ruler or process of acquiring power and enforcing it, and the second one oversees all aspects of the government like conclusions and effectiveness in addition to the previous case. In this article, G.T. methodology has been used. The Ayatollah Khamenei's position is considered as the second group where legitimation is a multi-dimensional pattern and oversees four dimensions of government.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious Democracy
  • Legitimation
  • Single-Dimensional
  • Multi-Dimensional
ابوالحمد، عبدالحمید (1352)، مبانی سیاست، چاپ دهم، تهران: توس.
افروغ، عماد (1380)، چالش‌‌های کنونی ایران، تهران: سوره مهر.
بازرگان، مهدی (1376)، آخرت و خدا هدف بعثت انبیاء، تهران: رسا.
بیتهام، دیوید (1390)، مشروع‌سازی قدرت، ترجمه محمد عابدی اردکانی، چاپ دوم، یزد: انتشارات دانشگاه یزد.
حائری یزدی، مهدی (بی‌تا)، حکمت و حکومت، بی‌نام، بی‌جا.
خمینی، سید روح‌الله (1379)، صحیفه امام، جلد 6، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
خنجی‌ اصفهانی‌، فضل الله روزبهان (1362)، سلوک‌ الملوک، به‌تصحیح‌ و مقدمه‌ محمدعلی ‌موحد، تهران: خوارزمی.
جوادی ‌آملی، عبدالله (1378)، سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه، نشست‌‌ها و گفت‌و‌گو‌ها، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
جوادی ‌آملی، عبدالله (1381)، نسبت دین و دنیا، بررسی و نقد نظریة سکولاریزم، چاپ دوم، قم: مرکز نشر اسراء.
دال، رابرت (1364)، تجزیه و تحلیل جدید سیاست، ترجمه حسین ظفریان، تهران: نشر مترجم.
روسو، ژان ژاک (1341)، قرارداد اجتماعی، ترجمه غلامحسین زیرک‌زاده، چاپ چهارم، تهران: سهامی چهر.
صالحی نجف‌آبادی، نعمت‌الله (1363)، ولایت فقیه، حکومت صالحان، تهران: مؤسسه فرهنگی رسا.
عالم، عبدالرحمان (1376)، بنیاد‌‌های علم سیاست، تهران: نشرنی.
کواکبیان، مصطفی (1378)، مبانی مشروعیت در نظام ولایت فقیه، تهران: عروج.
لاریجانی، محمدجواد (1381)، تدیّن، حکومت و توسعه، تهران: مؤسسۀ فرهنگی ‌اندیشۀ معاصر.
لاریجانی، صادق (1381)، «مبانی مشروعیت حکومت‌ها»، فصلنامه الهیات و حقوق، شماره 3.
مکارم شیرازی، ناصر (1411)، انوار الفقاهه (کتاب البیع)، جلد اول، قم: مدرسه امیرالمومنین (ع).
منظری، حسینعلی (1386)، مبانی فقهی حکومت اسلامی، جلد هشتم، ترجمه و تقریر محمود صلواتی، تهران: سرایی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1391)، پرسش‌‌ها و پاسخ‌‌ها، جلد اول قم، مؤسسه آموزشی ‌و پژوهشی ‌امام خمینی.
معین، محمد (1364)، فرهنگ فارسی، تهران: مؤسسه امیرکبیر.
وینست، ‌اندرو (1392)، نظریه‌‌های دولت، ترجمه حسین بشیریه، چاپ یازدهم، تهران: نشرنی.