نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سعید غیاثی ندوشن ¹
• ابراهیم خلیلی ²

¹ استادیار برنامه‌ریزی توسعه آموزش عالی دانشگاه علامه طباطبائی

² دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

«استقلال دانشگاه» سنگ­بنای نظام دانشگاهی محسوب شده و بدین معنا است که دانشگاه‌ها در تعیین اهداف و اولویت‌های خود و اجرای آن­ها آزاد گذاشته شوند. استقلال دانشگاه به طور چشمگیری به چشم­انداز کلی دانشگاه و میزان دخالت سیاست وابسته است. با وجود این که تأمین استقلال دانشگاه­ها در آموزش عالی، نسبی بوده و به طور کامل و در هیچ دانشگاهی تحقق نیافته است اما این مفهوم در دوران حیات خود، همواره با دو مشکل اساسی مواجه بوده است؛ ابتدا درک نادرست از ابعاد و شاخص­ها و سپس موانع متفاوت پیش­روی آن به ویژه متأثر از دخالت­های دولتی. بدین­ترتیب، این پژوهش با هدف تبیین ابعاد مختلف استقلال دانشگاه و نقش دولت در ایجاد موانع تحقق آن و بر اساس روش ساختارگرایی رویکرد کیفی، شکل گرفته و از تحلیل اسنادی به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات بهره گرفته است. یافته­های پژوهش نشان می‏دهد صاحب­نظران بر روی چهار بُعد استقلال سازمانی، مالی، علمی و استخدامی به عنوان ابعاد اصلی استقلال دانشگاه، بیشترین اشتراک­نظر را داشته و فرآیندهای سیاسی کشورها، حاکمیت تفکر سیاسی، سیستم متمرکز تصمیم­گیری دولتی، محدودیت­های مالی و استخدامی، تعصبات خاص جناحی یا حزبی از مهمترین موانع در مسیر تحقق استقلال دانشگاه بوده که در بروز تمامی این موارد، دولت­ها نقش اساسی را ایفا می­نمایند.

کلیدواژه‌ها

• استقلال دانشگاه
• دولت
• استقلال سازمانی
• استقلال مالی
• استقلال علمی

عنوان مقاله [English]

Government and university autonomy

نویسندگان [English]

• Saeed Ghiasi Nodooshan ¹
• Ebrahim Khalili ²

¹ Assistant Professor, Department of Higher Education Development Planning, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

² Ph.D Student of Higher Education Management, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

"University autonomy" is considered as the cornerstone of the university system and it means that universities are to be free in the setting of their goals and priorities and implementation of them. University autonomy is significantly dependent on the university overall perspective and the degree of political interference. Despite the fact that securing the independence of universities in higher education is relative, it has not been fully realized in any higher education institution. But this concept in its lifetime, has always been faced with two major problems; misunderstanding of dimensions and indicators, and particularly, the different obstacles and barriers to it especially those that are affected by government interference. Thus, this study is aimed to assess different aspects of university autonomy and the role of government in achieving its obstacles and barriers and qualitative approach based on structuralism method and used the documentary analysis as the means for data collection. The findings suggest experts on the four dimensions of organizational autonomy, financial, academic and staffing as the main dimensions of independence, most opinions are, Political processes of countries, the rule of political thought, decision making centralized system of government, financial constraints and recruitment, particular bias or sectarian factions of the most important obstacles and barriers on the path to achieve university autonomy which in formation of all these obstacles and barriers, governments play an essential role.

کلیدواژه‌ها [English]

• University autonomy
• Government
• Organizational Autonomy
• Financial autonomy
• Academic autonomy