نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیاز علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

مدرنیسم یک اپیستمه است؛ یعنی صورت‌بندی از دانایی که در دوره و منطقه‏ای خاص از جهان شکل گرفته است. این مهم بدین معناست که معرفت نهفته در مدرنیسم برآمده از ساختارها، قواعد، رسوم، تعاملات قدرت و منطق‌های جاری در عرصه‌ی زیستی انسان اروپایی بوده است. این فرآیند محصولی تاریخی است که تغییرات در عرصه­ی دانایی نسبت همسانی با قواعد زیستی دارد. اما زمانی‌که این اپیستمه بر حسب اقتضای سیاسی به حوزه­ی جغرافیایی دیگری وارد می‌شود، شاهد تناقضات و ناهنجاری بسیار هستیم. رویارویی اپیستمه­ی نوین با ساختارهای زیست بومی در مناطقی غیر از اروپا یکی از مهم‌ترین عرصه­های نزاع گفتمانی است. دوره ناصری یکی از مهم‌ترین ادواری است که چنین میدان نبردی را می‌توان مشاهده نمود. مسئله این مقاله چگونگی رویارویی عقلانیت حاکم بر سنت از یکسو و عقلانیت مدرنیسم از سوی دیگر است. این مهم با تاسی از منظومه نظری میشل فوکو و با رهیافت گفتمانی و روش تبارشناسی وی انجام شده است. اهم یافته­های این مقاله به چرایی موفقیت و یا عدم موفقیت نهادینگی مولفه‌های مدرنیسم می­پردازد و نشان داده می‌شود که گفتمان‌ها و برخورد آنها با یکدیگر چه نقش تعیین کننده­ای بر تحولات جاری در یک جغرافیای زیستی دارند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Tradition-Modernity Challenge: An Introduction to the Naserian Era Bio-Power

نویسندگان [English]

  • Shoja Ahmadvand 1
  • Amir maghdor Mashhood 2

1 Associate Professor, Department of Political Sciences, Allameh Tabataba’i University

2 Ph.D. Student of Political Sciences, Allameh Tabataba’i University

چکیده [English]

odernism is an episteme which is a formation of knowledge formed in a particular period and region of the world. Episteme is also the result of discourse disputes. Therefore, modernism is the outcome of the current discourse disputes in recent centuries in Europe. This approach indicates that the cognition in modernism emerges from structures, rules, customs, power deals, and bio-logic in European human being’s life. This process is a chronologic outcome which changes in the realm of knowledge and is consistent with biological rules. Yet when this episteme, due to some political reasons, enters another geographical region, we notice a lot of dissonances and contradictions. Modern episteme’s Encounter with bio-local structures in non European regions is one of the most important areas of discourse disputes. Naseri era is one of the most important periods in which this kind of battle field can be seen. The article’s problem is about the conflict between traditional rationality at one side and modern rationality at the other side. These issues are based on Michel Foucault’s theoretical system and his discursive approach and genealogy method. Most important findings show how to success or unsuccessful modernism component and explain discourses and their challenges how to effect current development in our bio geography.

کلیدواژه‌ها [English]

  • modernism
  • Market
  • female
  • discipline
  • Naseri era
اتحادیه، منصوره. (بی‌تا). زن در جامعه قاجار. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم انسانی.
آل داود، سید علی. (1379). اسناد و نامه‌های امیر کبیر، انتشارات سازمان اسناد ملی ایران.
بونین، مایکل ای. (بی‌تا). «دکان و دکان‌داران، عوامل موثر بر بازار یک شهرستانی در ایران»، ترجمه علی محمد طرفداری، نشریه بررسی‌های نوین تاریخ، شماره 3.
تیموری، ابراهیم. (1361). تحریم تنباکو، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی، چاپ سوم.
ثواقب جهانبخش. (بی‌تا). ابعاد فرهنگی امتیاز تنباکو، نشریه مشکوه، شماره 62-65.
دریفوس، هیوبرت؛ رابینو، پل. (1389). میشل فوکو فراسوی ساختارگرایی و هرمنیوتیک، ترجمه حسین بشیریه، نشر نی، چاپ هفتم.
زیباکلام، صادق. (1393). ما چگونه ما شدیم؟، نشر روزنه.
سیرجانی، سعید. (1362). وقایع اتفاقیه، تهران: نوین.
سیوری، راجر. (1363). ایران در عصر صفوی، ترجمه احمد صبا، نشر کتاب تهران.
صفایی، ابراهیم. (1381). تاریخ مشروطیت به روایت اسناد، انتشارات ایران یاران.
علمداری، کاظم. (1379). چرا ایران عقب ماند و غرب پیش رفت، نشر توسعه.
فوکو، میشل. (1391). تولد زیست سیاست (درس‌گفتارهای کلوژدو فرانس 1978-1979)، ترجمه رضا نجف‌زاده،  نشر نی، چاپ دوم.
فتحعلی شاه قاجار. (1388). آداب ملک‌داری، تصحیح  پرویز دولتخانی، نشر توکا.
کارلاسرنا، مادام. (1362). آدم‌ها و آیین‌ها در ایران (سفرنامه)، ترجمه علی اصغر سعیدی، کتابفروشی زوار.
کربلایی، حسن. (بی‌تا). تاریخ الدخانیه یا تاریخ انحصار دخانیات، اراک.
کسروی، احمد. (1380). تاریخ مشروطه ایران، صدای معاصر، چاپ چهارم.
کشاورز، محمد. (بی‌تا). «بررسی انگیزه‌های واقفان در شهر تهران»، نشریه میراث جاویدان، سال هفدهم، شماره 68.
گرمرودی، میرزا فتاح خان. (1370). سفرنامه ممسنی، انتشارات مستوفی، چاپ دوم.
مارتین، ونسا. (1389). دوران قاجار (چانه‌زنی، اعتراض و دولت در ایران قرن نوزدهم)، مترجم افسانه منفرد، انتشارات کتاب آمه.
ملک المورخین، عبدالحسین خان. (1386). مرآت الوقایع مظفری، تصحیح عبدالحسین نوایی، انتشارات میراث مکتوب.
مهدوی، شیرین. (بی‌تا). «تحرک اجتماعی در ایران دوره قاجار»، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شماره 85-86.