ORIGINAL_ARTICLE
دو روایت امر سیاسی و الگوی دولت در اندیشه متفکران دوره میانه اسلامی
یکی از موضوعات قابل مطالعه در اندیشه دوره میانه اسلامی، برداشت اندیشمندان مسلمان از «امر سیاسی» است. هر برداشتی از امر سیاسی نیز متضمن تجویز گونهای خاص از الگوی دولت است. اینکه نگاه اندیشمندان مسلمان به امر سیاسی چه بوده و چه تاثیری بر الگوی دولت داشته است مسئله نوشتار حاضر است. ایضاح این موضوع با ابتنا بر بررسی روایت امر سیاسی دشمن انگار در اندیشه اشمیت و اشمیتگرایان از یکسو و از طرف دیگر روایت امر سیاسی بهمثابه سامان جامعهای عاری از منازعه در آرا اندیشمندانی چون آرنت و دریدا، با استفاده از روش مقایسهای صورت میگیرد. اینکه در دو رویکرد مهم اندیشه دوره میانه اسلامی یعنی اخلاقنویسی فلسفی و اندرزنامهنویسی کدام روایت امر سیاسی برجسته است و کدام الگوی دولت از آن منتج میشود؛ هدف این مقاله است. در روایت اخلاقنویسان فلسفی، امر سیاسی بهمعنای ایجاد فضایی ارگانیکی و تعالیگرا برای ادامه کنش برخاسته از میل درونی انسانها است. «محبت» مهمترین میل درونی و رکن دستیابی به چنین جامعهای محسوب میشود. این روایت منتج به ارائه الگوی ارگانیکی دولت میشود. در روایت دوم که اندرزنامههای دوره میانه اسلامی آنرا برجسته می سازند، زیست جهان انسانها عرصه منازعه دائمی است و اوج این تعارض ساحت سیاست است. امر سیاسی در این شرایط بهمعنای تلاش حاکمان برای حفظ قدرت از گزند کشمکش «دیگران» است؛ کشمکشی که دائمی و پایانناپذیر است. روایت دوم، الگوی ابزارانگار دولت مکانیکی را برای حفظ و بسط قدرت تجویز میکند.
https://tssq.atu.ac.ir/article_9590_86b25b7a9c5579a2820e796613c26fba.pdf
2019-02-20
1
38
10.22054/tssq.2019.9590
امر سیاسی
دولت
الگوی ارگانیکی
الگوی مکانیکی
دوره میانه اسلامی
حمداله
اکوانی
akvani@yu.ac.ir
1
استادیار علوم سیاسی دانشگاه یاسوج
LEAD_AUTHOR
ابراهیم پور، قاسم؛ پیشقدم، محترم (1394)، «نظریه فرهنگی ابن مسکویه»، دو فصلنامه علمی و پژوهشی دین و سیاست فرهنگی، شماره چهارم، 106-125.
1
اخوان کاظمی، بهرام (1380)، «عدالت و خودکامگی در اندیشه خواجه نظام الملک طوسی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 54، 5-27.
2
اخوان کاظمی، بهرام (1388)، «امنیت در اندیشه فارابی و محقق طوسی»، فصلنامه حکومت اسلامی، سال چهاردهم، شماره دوم، 89-110.
3
آرنت، هانا (1361)، انقلاب، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران: خوارزمی.
4
آرنت، هانا (1388)، میان گذشته و آینده، ترجمه سعید مقدم، تهران: اختران.
5
اشمیت، کارل (1389)، «امر سیاسی»، در قانون و خشونت، تهران: رخداد نو.
6
اطمینان، خدیجه (1387)، «لیبرالیزم و مشابهتهای «کلیله و دمنه» و «مرزباننامه»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، سال چهارم، شماره 10، 19-27.
7
افتخاری، اصغر (1378)، «مروری اجمالی بر ساختار اندیشه سیاسی عنصرالمعالی در قابوسنامه»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع)، شماره 9، 65-100.
8
آقاحسینی، علیرضا (1395)، «بازگشت امر سیاسی از دیدگاه شنتال موف و ارنستو لاکلائو»، پژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، سال شانزدهم، شماره چهارم، 25-43.
9
امیر محلاتی، محمد جعفر (1396)، دوستی بهمثابه جهانبینی؛ نگرشی نوین به مقوله دوستی در تمدن اسلامی و سیاست جهانی، تهران: هرمس.
10
بردشا، لی (1388)، فلسفه سیاسی هانا آرنت، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو.
11
بستانی، احمد (1395)، «دوستی مدنی» و «دوستی کیهانی»: دو روایت از نسبت دوستی و شهر در فلسفه اسلامی»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال یازدهم، شماره دوم، 59-85.
12
بشیریه، حسین (1373)، نظریههای جدید در علم سیاست، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی دانشگاه امام صادق (ع).
13
تقیلو، فرامرز (1396)، «از سیاستشناسی تا سیاستورزی: هستیشناسی سیاست و نسبت امر سیاسی»،دو فصلنامه پژوهش سیاست نظری، شماره 22، 29-52.
14
توانا، محمدعلی؛ آذرکمند، فرزاد (1393)، «مقایسه امر سیاسی و جامعه سیاسی مطلوب در اندیشه هابرماس و موفه»،فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، سال پنجم، شماره چهارم، 27-50.
15
خواجه نظام الملک (1389)، سیرالملوک، به کوشش جعفر شعار، تهران: امیر کبیر.
16
طوسی، خواجه نصیرالدین (1387)، اخلاق ناصری، تصحیح عبدالهادی قضائی، تهران: بهزاد.
17
عزتی پور، احمد (1373)، «سیاست در مرزباننامه»، مجله کیهان اندیشه، شماره 83، 170 تا 187.
18
عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن بازیار (1395)، قابوسنامه، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
19
عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن بازیار (1390)، قابوسنامه، تصحیح سعید نفیسی، تهران: فردوس.
20
کاوندی کاتب، ابوالفضل و دیگران (1396)، «سیر تکوین و گونهبندی سنت ایرانی اندرزنامههای سیاسی در جهان»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 307، 134-163.
21
کرون، پاتریشیا (1389)، تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام، ترجمه مسعود جعفری، تهران: سخن.
22
محمودی، محسن؛ الهی، محسن (1389)، احیای نظریه سیاسی شیعه در اندیشه خواجهنصیرالدین طوسی، تهران: طرح پژوهشی اجرا شده در دانشگاه شهید بهشتی.
23
مرتضوی، سید رحمان (1394)، «واسازی، از سیاست تا دوستی»،فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال یازدهم، شماره 32، 152-171.
24
مسکویه رازی، احمدبن محمد (1358)، الحکمه الخالده، مصحح و محقق عبدالرحمان بدوی، انتشارات دانشگاه تهران.
25
مسکویه رازی، احمدبن محمد (1381)، تهذیبالاخلاق، ترجمه علیاصغر حلبی، تهران: اساطیر.
26
مسکویه رازی، احمدبن محمد (1388)، الفوز الاصغر، انتشارات آیت اشراق.
27
مسکویه رازی، احمدبن محمد (1389)، تجاربالامم، جلد دوم، ترجمه ابوالقاسم امامی، تهران: سروش.
28
وراوینی، سعدالدین (1367)، مرزباننامه، تصحیح محمد روشن، تهران: نشر نو.
29
وراوینی، سعدالدین (1392)، مرزباننامه، به کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران: صفی علیشاه.
30
Althusser, Louis (1971), Ideology and Ideological State Apparatuses (Notes).
31
Arendt, Hana (1998), The Human Condition. Chicago: The University of Chicago Press.
32
Barbak, Ibrahim (2016), Conception of the political: Between Schmitt and Arendt, Doctoral Thesis, University of East Anglia School of Philosophy.
33
Cavarero, Adriana (2004), "Politicizing Theory", in What Is Political Theory? Edited by Stephen K. White and J. Donald Moon. London: Sage Publications.
34
Derrida, Jacques (1997), A discussion with G. Bennington, No Place.
35
Mouffe, Chental (1993), The Return of the Political, London & New York: Verso.
36
Mouffe, Chental (2005), On the Political, Routledge Press.
37
Nediomovic, Svjetlana (2007), Being to the world: an inquiry into philosophical implications of Hannah Arendt's political thought. http://hdl.handle.net/1814/7033
38
Schmitt, Carl (2007a), The Age of Neutralizations and Depoliticizations (M. Konzen& J. P. McCormick, Trans) The Concept of the Political. Expanded Edition. (pp. 80-96). Chicago: The University of Chicago Press.
39
Schmitt, Carl (2007b), The Concept of the Political. Expanded Edition. (G. Schwab, Trans), Chicago: The University of Chicago Press.
40
ORIGINAL_ARTICLE
تکوین حکمرانی متمرکز در ایران از منظر جغرافیای سیاسی در سدۀ معاصر
پس از روی کار آمدن رژیم پهلوی با شکلگیری نظام حکومتی ملت پایه در ایران تنها الگوی حاکم در اداره سرزمین در ایران از منظر توزیع قدرت فضایی، نظام حکومتی متمرکز و یا بسیط بوده است. در شناخت علل تداوم الگوی حکمرانی متمرکز در ایران در سدۀ اخیر مباحث متعددی از منظر جامعهشناسی و علوم سیاسی مطرح شده است. لیکن فرایندهای سیاسی از جمله نظام حکمرانی از ابعاد جغرافیایی نیز برخوردار بوده و هر پدیده ظهور یافته در یک کشور اعم از نظام حکمرانی، بهطور مبنایی از ابعاد طبیعی و انسانی فضای جغرافیایی محل استقرار خود نیز تأثیر میپذیرد. در این راستا آراء جغرافیای سیاسی در برابر نظریاتی است که اعتقاد دارند جوامع در روند تکامل خود از مراحل یکسانی عبور مینمایند. در این مقاله کوشش شده است با رویکردی توصیفی - تحلیلی، اهم شاخصهای جغرافیایی مؤثر در تداوم این الگو در ایران تبیین شده و نظرگاه جدیدی در خصوص شناخت تکوین حکمرانی متمرکز در کشور ارائه شود. یافتههای تحقیق بیانگر آن است که بطئی بودن فرایند توزیع فضایی و ساختاری قدرت در ایران متأثر از عملکرد عواملی همچون افزایش سهم درآمد نفت در تأمین هزینههای عمومی و تکوین ساخت دولت رانتیر، پراکندگی ناموزون منابع زیستی و نیاز اکولوژیک به نقش آفرینی بیشتر دولت متمرکز در ارتقای زیستپذیری مناطق نامستعد بوده است.
https://tssq.atu.ac.ir/article_9591_933e412d3be65c5437593767e67ce25d.pdf
2019-02-20
39
72
10.22054/tssq.2019.9591
حکمرانی
تمرکز
جغرافیای سیاسی
ایران
احسان
لشگری تفرشی
ehsanlashgari80@yahoo.com
1
استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
آبراهامیان، یرواند؛ اشرف، احمد؛ کاتوزیان، محمدعلی ( 1386)، جستارهای دربارۀ توطئه در ایران، گردآوری و ترجمه محمد ابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی.
1
آبراهامیان، یرواند (1387)، مقالاتی در جامعهشناسی ایران، ترجمه سهیلا فارسانی، تهران: انتشارات پردیس دانش.
2
آل غفور، محمدتقی (1380)، «خاستگاه فرهنگ سیاسی ایران معاصر»، فصلنامه علوم سیاسی، سال 4. شماره 16، صفحات35-60.
3
الهویردی زاده، رضا ولی؛ قلی زاده، علی؛ صانعی، مهدی (1394)، «آسیبشناسی رابطه بین شورای شهر با نظام سیاسی در ایران»، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری – منطقهای، سال 5، شمارۀ 14، صفحات 25-46.
4
احمدی، حمید (1389)، قومیت و قوم گرایی در ایران، چاپ هشتم، تهران: نشرنی.
5
استمپل، جان (1377)، در درون انقلاب ایران، ترجمه منوچهر شجاعی، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی رسا.
6
اشرف، احمد؛ بنوعزیزی، علی (1387)، طبقات اجتماعی؛ دولت و انقلاب در ایران، تهران: انتشارات نیلوفر.
7
افضلی، رسول ( 1388)، دو نظام سیاسی - جغرافیایی در ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
8
امان اللهی بهاروند، اسکندر (1388)، کوچ نشینی در ایران: پژوهشی در مورد عشایر و ایلات، تهران: نشر آگاه.
9
امیراحمدی، هوشنگ؛ پروین، منوچهر (1381)، ایران پس از انقلاب، ترجمه علی مرشدی زاده، تهران: انتشارات مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
10
بدیع، برتران (1376)، فرهنگ و سیاست، ترجمه احمد نقیب زاده، تهران: نشر دادگستر.
11
بشیریه، حسین (1378)، موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران: انتشارات گام نو.
12
بشیریه، حسین (1374)، جامعهشناسی سیاسی، تهران: نشر نی.
13
حافظ نیا، محمدرضا؛ احمدی پور، زهرا؛ قادری، مصطفی (1389)، سیاست و فضا، مشهد: انتشارات پاپلی.
14
حافظ نیا، محمدرضا؛ اله وردی زاده، رضا (1388)، «رابطه سیستم سیاسی بسیط با همبستگی ملی بررسی موردی ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال پنجم شماره اول، زمستان، صفحات41-68.
15
حافظ نیا، محمدرضا؛ کاویانی راد، مراد (1383)، افقهای نو در جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت.
16
حافظ نیا، محمدرضا (1381)، جغرافیای سیاسی ایران، تهران: انتشارات سمت.
17
ربانی، علی؛ شایگان فرد، فرهاد (1389)، «فرهنگ سیاسی ایران و مولفههایش»، فصلنامه سیاست، دورۀ40، ش4، صفحات 121-143.
18
رحمانی زاده دهکردی، حمیدرضا؛ زنجانی، محمدمهدی (1395)، «دولت مدرن و خودکامگی (بررسی موردی دولت رضاشاه)»، فصلنامه دولت پژوهی، سال دوم، شمارۀ 6، صفحات 175-212.
19
رهنمایی، محمدتقی؛ امیریان، سهراب (1382)، «مروری بر نقش دولت و تمرکز شهرنشینی در ایران»، فصلنامه جغرافیا، شماره اول، سال اول، صفحات 19-40.
20
زرین کوب، عبدالحسین (1389)، تاریخ ایران پس از اسلام، تهران: انتشارات امیرکبیر.
21
زونیس، ماروین (1387)، شکست شاهانه، روان شناسی شخصیت شاه، ترجمه عباس مخبر، چاپ سوم، تهران: انتشارات طرح نو.
22
زیباکلام، صادق (1378)، توهم توطئه، تهران: انتشارات خجسته.
23
ستاری، سجاد (1394)، «صور بنیادی حیات نفتی؛ بهسوی گذار از رانتیریسم و ادبیات دولت رانتیر»، فصلنامه دولت پژوهی، سال اول، شمارۀ دوم، صفحات 23-57.
24
سردارآبادی، خلیل اله (1386)، دولت مطلقه مدرن و عدم شکلگیری توسعۀ سیاسی در ایران، مجموعه مقالات دولت مدرن در ایران، به اهتمام رسول افضلی، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
25
سینایی، سید عطاء اله (1385)، «نظام ایلیاتی و الگوی حکومت در ایران»، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شمارۀ 6 و 7، صفحات 41-56.
26
شعبانی، رضا (1390)، تاریخ اجتماعی ایران، تهران: انتشارات قومس.
27
شهابی، هوشنگ؛ لینز، خوان (1380)، نظامهای سلطانی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر شیرازه .
28
شهرام نیا، امیرمسعود (1385)، جهانی شدن و دمکراسی در ایران، تهران: نشر نگاه معاصر.
29
شیرودی، مرتضی (1387)، «تمرکز و توسعه سیاسی در تاریخ معاصر ایران»، فصلنامه علمی - پژوهشی انقلاب اسلامی، سال چهارم، شمارۀ 13، صفحات 49-83.
30
عباداللهی، حمید (1389)، «موانع ساختاری استقرار قانون در ایران؛ مطالعه موردی ایران عصر صفویه»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دورۀ سوم، شمارۀ 9، صفحات 125-150.
31
طباطبایی، سیدجواد (1380)، دیباچهای بر نظریه انحطاط در ایران، تهران: انتشارات نگاه معاصر.
32
فولر، گراهام (1381)، قبلۀ عالم ژئوپلیتیک ایران، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.
33
قالیباف، محمدباقر؛ پورموسوی، موسی؛ امیدی، مریم (1390)، «درآمدهای نفتی و توزیع قدرت سیاسی در ایران»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال هفتم، شمارۀ دوم، صفحات 37-70.
34
کارثویت، جین رالف (1378)، تاریخ سیاسی ایران: از هخامنشی تا امروز، مترجم غلامرضا بابایی، تهران: اختران دانش.
35
کامرون، جورج (1365)، ایران در سپیده دم تاریخ، ترجمه حسن انوشه، تهران: شرکت انتشارات علمی.
36
کریمی پور، یداله؛ محمدی، حمیدرضا (1388)، ژئوپلیتیک ناحیهگرایی و تقسیمات کشوری ایران، تهران: نشر انتخاب.
37
کریمی پور، یداله (1381)، ایران و همسایگان منابع تنش و تهدید، تهران: انتشارات دانشگاه تربیت معلم.
38
کسرایی، محمدسالار (1389)، «فرمانروایی توأمان: حکومت و مشروعیت در ایران باستان»، فصلنامه سیاست، دورۀ 40، شمارۀ 2، صفحۀ 189- 208.
39
گازیوروسکی، مارک (1371)، سیاست خارجی آمریکا و شاه؛ بنای دولت دست نشانده در ایران، ترجمه فریدون فاطمی. تهران: نشر مرکز.
40
لوسیانی، جیامکو (1386)، نفت و اقتصاد سیاسی خاورمیانه، ترجمه سید محسن علوی پور، مجموعه مقالات روابط بینالملل خاورمیانه، گردآوری لوئیس فاوست، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بینالملل وزارت امورخارجه.
41
مجتهدزاده، پیروز (1389)، دمکراسی و هویت ایرانی، تهران: انتشارات کویر.
42
مصلی نژاد، عباس (1393)، سیاستگذاری ساختار قدرت در ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
43
موسوی شفاهی، مسعود؛ شاپوری، مهدی (1390)، «ژئوپلیتیک پر خطر ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 54، صفحات 164- 192.
44
میرحیدر، دره؛ راستی، عمران؛ میراحمدی، فاطمه السادات (1392)، مبانی جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت.
45
میرترابی، سعید (1387)، مسائل نفت ایران، تهران: نشر قومس.
46
نقیب زاده، احمد (1390)، جامعهشناسی سیاسی، تهران: انتشارات سمت.
47
وثوقی، منصور (1380)، جامعهشناسی روستایی، چاپ نهم، تهران: انتشارات کیهان.
48
Amosa, D (2010), “Local government and good governance: the case of samoa”, Commomwealth journal of local government, Vol7.
49
Avery, H& Melville, C (1991), “The Cambridge history of Iran”, Vol 7, Cambridge university press.
50
Muir, Richard (2000), Political Geography: A New Introduction, London: Macmillan Education press.
51
Passi, Anssi (2003), Territory, a companion to political geography, Edited by john Agnew, London: Blackwell publisher.
52
Skacpol, T (1996), Rentier state and shite Islam in the Iranian revolution, in: social revolution in modern world (eds), Cambridge uni press.
53
ORIGINAL_ARTICLE
پیامدهای توزیع زمین و آب در ساخت سیاسی- اجتماعی ایران «مطالعه موردی: اواسط عهد ناصری تا انقلاب مشروطه»
این مقاله قصد دارد ضمن تحلیل پیامدهای توزیع منابع طبیعی (زمین و آب) در ساختار سیاسی و اجتماعی، نظریه رانتداری را بهمثابه رهیافتی بدیل برای تبیین پارهای از رخدادهای تاریخی و مسائل سیاسی و اجتماعی ایران ارائه کند. مسئله اصلی مقاله تبیین پیامدهای توزیع اصل منابع طبیعی در ایران دورۀ قاجاریه است. دادهها از آرشیو اسناد ملی و سایر منابع کتابخانهای گردآوری و به روش تاریخی تحلیل رانت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها نشان میدهد در تاریخ اقتصادی ایران دولت بهعنوان بزرگترین توزیع کننده منابع طبیعی (زمین و آب) در طرف عرضه و جامعه (سرمایه و کار) بهعنوان بزرگترین مصرف کننده در طرف تقاضا قرار میگیرد. ساختار نهادهای سیاسی و اجتماعی بر اساس الگوی اجرای عدالت اجتماعی در توزیع منابع طبیعی بهشکل انحصاری قوام مییابد. این الگو از عوامل اصلی ایجاد رانت و تثبیت نهاد رانتداری در دولت بوده است. در دورۀ قاجاریه تیول، تسعیر، تفاوت عمل و حقوق و مواجب شاهزادگان مهمترین کانالهای توزیع رانت، منشعب از نهاد رانتداری دولتی بودند. این کانالها پس از انقلاب مشروطه با اقدام قاطعانه مجلس اول مسدود شدند. نهاد رانتداری دولتی از عوامل اصلی ناکارآمدی نظام مالیاتگیری، کاهش مستمر درآمد دولت و شیوع رشوه و فساد بود. هدف نهایی توزیع رانت معافیت از پرداخت مالیات بود. از دیگر پیامدهای مهم رانتداری میتوان به واگذاری امتیازات بزرگ اقتصادی و وقوع انقلاب مشروطه اشاره کرد.
https://tssq.atu.ac.ir/article_9592_d1bfcb5025b351c895e8737ec31c5005.pdf
2019-02-20
73
108
10.22054/tssq.2020.9592
قاجاریه
بهرۀ مالکانه
توزیع زمین
انقلاب مشروطه
رانتداری دولتی
شایان
کرمی
shayan_karami99@yahoo.com
1
دکتری تاریخ دانشگاه پیام نور تهران
LEAD_AUTHOR
ابریشمی، حمید؛ هادیان، محمد (1383)، «رانتجویی و رشد اقتصادی (شواهد تجربی از ایران)»، تحقیقات اقتصادی، شماره 67، 1-28.
1
احتشام السلطنه، میرزا محمودخان (1367)، خاطرات، به کوشش سید مهدی موسوی، تهران: زوار.
2
اشرف، احمد (1359)، موانع تاریخی رشد سرمایهداری در ایران: دوره قاجار، تهران: زمینه.
3
اف، عبدالله (1361)، روستاییان ایران در اواخر دوران قاجاریه، ترجمه مارینا کاظمزاده، تهران: مجموعه کتاب آگاه.
4
ایزدپناه، حمید (1376)، تاریخ جغرافیایی و اجتماعی لرستان، ج1. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
5
بادامچی، حسین (1391)، «اجارهنامه زمین کشاورزی: تحلیل سه سند حقوقی از ایلام باستان به همره ویرایش متن اکدی»، پژوهشهای ایرانشناسی، شماره 2، 38-21.
6
بادامچی، حسین (1391)، «جایگاه فرمان اوروکاگینا در تاریخ شکلگیری حقوق سومری»، پژوهشهای علوم تاریخی، دوره 4. شماره 1، 59-39.
7
بادامچی، حسین (1395)، «سواره نظام بابلی در ارتش هخامنشی: تحلیل یک سند بابلی درباره زمین اسب»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره 75، 273-253.
8
بلاکر، مارک (1381)، «آشنایی با مکاتب اقتصادی: مکتب کلاسیک»، ترجمه سیدحسین میرجلیلی، مجله اقتصادی، سال دوم. شماره 13 و 14، 70-85.
9
تنکابنی، حمید (1389)، «تحلیلی بر مناسبات تولیدی و نوع مالکیت در ایران و تأثیرات آن بر دیوانسالاری عصر قاجار»، اقتصاد تطبیقی، سال اول. شمارۀ اول، 23-39.
10
توحیدلو، سمیه (1394)، حیات اقتصادی ایرانیان در دوران مشروطه، تهران: هرمس.
11
جاوید، محمدجواد؛ جمالی، فریما (1388)، «تعامل عدالت و دولت در ایران باستان با تأکید بر تحقیقات تاریخی در حقوق هخامنشیان»، فصلنامه حقوق، دوره 39، شماره 4، 131-111.
12
جمالارونقی، مهرداد (1393)، تاریخچه مالیه ایران، تهران: معانی.
13
جمالزاده، محمدعلی (1376)، گنج شایگان: اوضاع اقتصادی ایران، تهران: انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
14
حاجییوسفی، امیر محمد (1376)، «رانت، دولت رانتیر و رانتیریسم: یک بررسی مفهومی»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره125-126، 152-155.
15
حافظنیا، محمدرضا (1387)، مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: سمت.
16
خسروی، خسرو (1342)، «بزرگ مالکی در ایران از قاجاریه تا امروز»، اندیشه و هنر، دورۀ چهارم. شماره7، 500-523.
17
خضری، محمد؛ رنانی، محسن (1383)، «رانتجویی و هزینههای اجتماعی آن»، نامه مفید، دوره10، شماره45، 45-80.
18
خضری، محمد (1382)، «افزونهجویی و توسعه اقتصادی»، پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره28، 93-111.
19
دوگوبینو، کنت (بیتا)، سه سال در ایران، ترجمه ذبیح الله منصوری، تهران: فرخی دیکشنری آنلاین آبادیس، معنی تفاوت، بازیابی در https://dictionary.abadis.ir/fatofa/
20
رنه دالمانی، هانری (1378)، از خراسان تا بختیاری، ترجمه غلامرضا سمیعی ،ج1، تهران: طاووس.
21
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی (ساکما): 3118/260 ؛ 49918/240 ؛ 2811/240 ؛ 30443/240 ؛ 6390/295 ؛ 6390/295 ؛ 1302/296 ؛ 95549/240 6125/240
22
سایکس، پرسی مولزورث (1381)، تاریخ ایران، ترجمه محمد فخرداعی گیلانی، ج2، تهران: افسون.
23
سلطانی، محمدعلی (1385)، نهضت مشروطیت در کرمانشاه و کنگاور، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
24
سنجابی، علیاکبرخان (1380)، ایل سنجابی و مجاهدتهای ملی ایران، به کوشش کریم سنجابی. تهران: شیرازه.
25
سیف، احمد (1373)، اقتصاد ایران در قرن نوزدهم، تهران: چشمه.
26
سیف، احمد (1380)، استبداد، مسئله مالکیت و انباشت سرمایه در ایران، تهران: رسانش.
27
شاپوریان، عنایتالله (1350)، بیست و پنج سده مالیات، بیجا.
28
شوستر، مورگان ویلیام (1334)، اختناق ایران، ترجمه ابوالحسن موسوی شوشتری، تهران: کاویان.
29
شیرینکام، فریدون؛ فرجامنیا، ایمان (1393)، سرگذشت پنجاه کنشگر اقتصادی ایران، تهران: فرهنگ صبا.
30
صفینژاد، جواد (1381)، «شیوههای اخذ مالیات در مناطقی از عشایر لرنشین ایران»، نامه انسانشناسی، شمارۀ یک، 15-32.
31
عین السلطنه، قهرمان میرزا سالور (1376)، روزنامه خاطرات، به کوشش محسن میرزایی، ج1، تهران: زریاب.
32
عیسوی، چارلز (1388)، تاریخ اقتصادی ایران (عصر قاجار، 1332- 1215ق). ترجمه یعقوب آژند. تهران: گستره ایران.
33
غنینژاد، موسی. (مرداد 1379). «روشنفکری ایرانی و بیخبری از توسعه»، بازتاب اندیشه، شماره 5، 26-32.
34
فووریه، ژوانس (1368)، سه سال در دربار ایران، ترجمه عباس اقبال آشتیانی، به کوشش همایون سعیدی، تهران: دنیای کتاب.
35
قانون اساسی مشروطیت (بیتا)، تهران: مجلس شورای ملی.
36
کاتوزیان، محمدعلی (1377)، اقتصاد سیاسی ایران، ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: مرکز.
37
کرزن، جرج ناتانیل (1380)، ایران و قضیه ایران، ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، ج3. تهران: علمی و فرهنگی.
38
گلاویژ، علی (1361)، مناسبات ارضی در کردستان (فروپاشی نظام عشیرهای)، تهران: روزبه.
39
لرد کرزن، جرج (1362)، ایران و قضیۀ ایران، ترجمه وحید مازندرانی، ج2، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
40
لمبتون، آنکاترین (1362)، مالک و زارع در ایران، ترجمه منوچهر امیری، تهران: علمی و فرهنگی.
41
مجد، محمدقلی (1387)، قحطی بزرگ 1296-1298ش/ 1919-1917م، ترجمه محمد کریمی، تهران: مؤسسه پژوهش و مطالعات سیاسی.
42
مجدالملک، میرزا محمدخان (1357)، کشف الغرایب مشهور به رسالۀ مجدیه، به کوشش فضل الله گرگانی، تهران: اقبال.
43
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، متمم قانون اساسی مشروطه. بازیابی در rc.majlis.ir/fa/law/show/133414
44
مستوفی، عبدالله (1326)، شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجار، ج3، تهران: علمی.
45
مصدق، محمد (1364)، خاطرات و تألمات دکتر محمد مصدق، به کوشش ایرج افشار، تهران: علمی.
46
ملائیتوانی، علیرضا (1391)، «تبیین ریشههای اجتماعی و اقتصادی انقلاب مشروطه»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، سال دوم، شماره دوم، 135-159.
47
مونس الدوله (1380)، خاطرات، به کوشش سیروس سعدوندیان، تهران: زرین.
48
مؤمنی، باقر (1359)، مسئله ارضی و جنگ طبقاتی در ایران، تهران: پیوند.
49
واتسون، گرنت (1356)، تاریخ ایران دورۀ قاجاریه، ترجمه ع. وحید مازندرانی، چاپ چهارم. تهران: امیرکبیر.
50
وثوقی، منصور (1377)، جامعهشناسی روستایی، تهران: کیهان.
51
Beblawi, Hazem& Luciani, Giacomo (1987), The Rentier State. V. IV, New York: Groom Helm.
52
Beblawi, Hazem (1987), “The Rentier State in The Arab World” in Hazm Beblawi and Giacomo Luciani, eds. The Rentier State, New York: Groom Helm.
53
David W. Pearce (1989), The Mit Dictionary of Modern Economics. Cambridge: Mass Mit Press.
54
Mahdavy, Hossein (1970), “The Pattern and Problem of Economic Development in Rentier State: The Case of Iran” in M. A. Cook. Studies in the Economic History in the Middle East, Oxford University Press, 428-467.
55
Marshall, Alfred (1938), Principles of Economics. London: Macmillan.
56
Menger, Karl (2007), Principles of Economics. Translated by: James Dingwall and Bert F. Hoselitz. U.S.A: Ludwig Von Mises Institute.
57
Ricardo, David (2001), On the principles of the political economy and taxation. Canada: Batoche Books.
58
Seyf, Ahmad (1998), “Obstacles to the Development of Capitalism: Iran in the Nineteenth Century”. Middle Eastern Studies, 34 (3), 54-82.
59
Stanly, Jeons W (1888), The Theory of Political Economy. London: Macmillan.
60
Tullock, G (1967), “The Welfare Costs of Tariffs, Monopolies and Theft”. Economic Inquiry, 5 (3), 224-232.
61
ORIGINAL_ARTICLE
سازوکارهای ارتقای کیفیت سیاستگذاری عمومی در ایران
بهبود کیفیت خطمشیهای عمومی چالش بزرگ فراروی همه کشورهاست. زیرا خطمشیهای بیکیفیت تبعات سنگینی از جمله نهادینه شدن فقر، هدر رفتن منابع ملی و در نهایت مخدوش شدن اعتماد عمومی در پی دارد. مطالعات متعددی بر نقش خطمشیهای خوب در ارتقا عملکرد ملی تاکید داشته اند. با این اوصاف کیفیت خطمشیهای عمومی به محیط ملی و بینالمللی هر کشور بستگی دارد. هدف این پژوهش واکاوی و احصا سازوکارهای ارتقا کیفیت خطمشیهای عمومی در ایران است. نتایج این پژوهش میتواند در بسط نظری کیفیت خطمشیهای عمومی موثر باشد. پژوهش در دو مرحله انجام شده است. در مرحله نخست (کیفی) سازوکارها احصا و با استفاده از شیوه مقایسه مستمر کیفیت یافتهها مورد ارزیابی قرار گرفته است و در مرحله دوم ضمن رتبهبندی سازوکارها فرضیههای توصیفی در مورد سازوکارها در معرض آزمون قرار داده شد. نتایج نشان میدهد که سازوکارهای طراحی نظام اطلاعاتی خطمشیگذاران عمومی در کشور. طراحی نظام انسجام عمودی و افقی خطمشیهای عمومی، کاربردی سازی دانش خطمشیگذاران عمومی کشور و تسهیل ورود نخبگان شایسته به مجلس، دولت، قوه قضاییه، شوراهای اسلامی شهر و روستا و نهادهای خطمشیگذاری عمومی اهمیت بیشتری نسبت به سایر سازوکارها در در ارتقا کیفیت خطمشیهای عمومی در ایران دارند.
https://tssq.atu.ac.ir/article_9593_1631909adb23fd77680e930e451fbb61.pdf
2019-02-20
109
143
10.22054/tssq.2019.9593
خطمشی عمومی
سازوکارهای سیاسی
سازوکارهای مدیریتی
سازوکارهای دانشی
کیفیت خطمشی
حسن
دانایی فرد
hdanaee@modares.ac.ir
1
استاد مدیریت دولتی دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
جواد
ولی اصل
j.valiasl69@gmail.com
2
کارشناسی ارشد مدیریت دولتی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ابراهیمی، سید عباس و دیگران (1393)، «طراحی مدل خطمشیگذاری مبتنی بر شواهد در نظام سلامت ایران (پژوهشی کیفی)»، پژوهشهای مدیریت عمومی، سال هفتم، شماره 24، صفحات 5-24.
1
احمدی، هانیه (1390)، فهم دلایل عدم انسجام (ناهمسویی) خطمشیهای عمومی در ایران: روش دلفی، (کارشناسی ارشد)، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
2
استراوس،آنسلم؛ جولیت، کوربین (1385)، اصول روش پژوهش کیفی، نظریۀ مبنایی، رویهها و شیوهها، ترجمۀ بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
3
بزرگی، میترا (1389)، تجزیه و تحلیل خطمشی عمومی در سازمان، قابل دسترس در سایت علمی پژوهشی http://www.shahrashub. com/db/t3policy. htm
4
دانایی فرد، حسن؛ حسینی، سید یعقوب؛ فانی، علی اصغر (1392)، ظرفیت خطمشیگذاری عمومی: کلید توسعهیافتگی ملی، تهران: صفار.
5
دانایی فرد، حسن (1391)، «ردای خدمت یا خلعت قدرت؟ چالشهای فراروی فرآیند سیاستگذاری ملی»، ماهنامه فرهنگی تحلیلی سوره اندیشه، شماره هشتم (60-61).
6
داناییفرد، حسن (1386)، «همسازی شیوههای کمی و کیفی در پژوهشهای سازمانی: تأملی بر استراتژی پژوهش ترکیبی»، فصلنامه حوزه و دانشگاه (روششناسی علوم انسانی)، 13(53)، 63-35.
7
داناییفرد، حسن (1388)، «تحلیلی بر موانع تولید دانش در علوم انسانی: رهنمودهایی بر ارتقای ظرفیت سیاست ملی علم ایران»، فصلنامه سیاست علم و فناوری، شماره 1، 16-1.
8
داناییفرد، حسن؛ کرد نائیج، اسدالله؛ لاجوردی، سمانه (1390)، «ارتقای ظرفیت خطمشیگذاری کشور: گونهشناسی نقش کانونهای تفکر»، مدیریت دولتی، دوره سوم شماره 6، 55 - 78.
9
داناییفرد، حسن؛ الوانی، سیدمهدی؛ آذر، عادل (1391)، روششناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران: انتشارات صفار-اشراقی.
10
داناییفرد، حسن؛ ثقفی، عمادالدین؛ مشبکی، اصغر (1389)، «اجرای خطمشی عمومی: بررسی نقش عقلانیت در مرحله تدوین خطمشی»، پژوهشهای مدیریت در ایران، دوره 14، شماره 4، 15-79.
11
رز، ریچارد (1390)، یادگیری در پرتو سیاستهای عمومی تطبیقی: رهنمودی کاربردی، ترجمه حسن داناییفرد و منصور خیرگو، تهران: انتشارات امام صادق (ع).
12
قریب، حسین (1390)، بررسی کارکردهای انواع عقل در سیاستگذاری عمومی جمهوری اسلامی ایران، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
13
کرسول، جان (1391)،طرح پژوهش (رویکردهای کمی، کیفی و شیوه ترکیبی)، ترجمه حسن داناییفرو علی صالحی، تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر.
14
کرسول، جان (1391)، پویش کیفی و طرح پژوهش؛ انتخاب از میان پنج رویکرد (روایتپژوهی، پدیدارشناسی، نظریه دادهبنیاد، قومنگاری و مطالعه موردی)، ترجمه حسن داناییفرد و سید حسین کاظمی، تهران: انتشارات صفار-اشراقی.
15
کرسول، جان (1392)، طرح پژوهش: رویکردهای کمی، کیفی و ترکیبی، ترجمه حسن داناییفرد و علی صالحی تهران. انتشارات: صفار.
16
محمدی فاتح، اصغر؛ شرفی نژاد، نورالدین؛ دهبان، اسماعیل (1393)، روندهای جدید در مدیریت دانش سازمانی، تهران: نیاز دانش.
17
مقدس پور، سعیده؛ داناییفرد، حسن؛ کرد نائیج، اسد ا... (1391)، «واکاوی عوامل کلیدی در عدم موفقیت برخی خطمشیهای عمومی در جمهوری اسلامی ایران: مطالعه خطمشیهای مالیاتی کشور»، فصلنامهعلمیپژوهشیمدیریتفرهنگسازمانی، دوره یازدهم، شماره اول، 33-68.
18
مودب، محمد صادق (1384)، «تحلیلی از نارساییهای خطمشیگذاری عمومی»، مطالعات مدیریت، شماره 47، 162- 178.
19
میرزمانی، اعظم و دیگران (1392)، «واکاوی دلایل بنیادین خطمشیگذاری عمومی در جامعه اسلامی ایران»، پژوهشهای مدیریت اسلامی، سال 21، شماره 2، 37-56.
20
الوانی، سید مهدی (1381)، «راهکارهای مشارکت عامه در خطمشیگذاری عمومی»، مجله مجتمع آموزشی عالی قم، سال چهارم، شماره سیزدهم، 17-5.
21
الوانی، سید مهدی؛ شریفزاده، فتاح (1392)، خطمشیگذاری عمومی، تهران: نشر دانشگاه علامه طباطبایی.
22
Anderson, J. E (2011), Public policy making: An introduction. Boston, MA: Cengage.
23
Bolong, L (2003), “Improving the quality of public policy-making in china: Problems and prospects”, Public Administration Quarterly, 27(1/2),125-141.
24
Bullock, H& Mountford, J, & Stanley, R (2001), Better policy-making, London: Cabinet Office.
25
Cloete, F.& De, C. C (2011), Improving public policy : Theory, practice and results, Pretoria: Van Schaik Publishers.
26
Creswell, john. W (2005), Educational research: Planning, conducting and evaluating, quantitative qualitative research, Upper saddle river, N: pearson.
27
Deleon, P& Steelman, T. A (2001), “Making public policy programs effective and relevant: The role of the policy sciences”, Journal of Policy Analysis and Management, 20(1), 163-171.
28
Denhardt, J. V& Denhardt, R. B (2007), The new public service: Serving, not steering, ME Sharpe.
29
Dror, Y (1983), Public policy making reexamined, Transaction Publishers.
30
Fischer, Frank& Gerald J. Miller, eds (2006), Handbook of public policy analysis: theory, politics, and methods, crc Press.
31
Geurts, T (2010), Public Policy making: The 21st century perspective, Beinformed., Wagenrustlaan, DL, Apeldoo, Netherland.
32
Glaser, G. Barney (2002), “Conceptualization: On theory and theorizing using grounded Theory”, International Journal Of Qualitative Methods.1(2), 23-38.
33
Gore, A (2000). Good public policy making: How Australia fares. Agenda,8(1),33-46.
34
Hallsworth, M (2011), “Policy‐Making in the Real World”, Political Insight, 2(1),10-12.
35
Hallsworth, M& Rutter, J (2011), Making policy better. Institute for Government, available at: www.Institute for government.org.uk/publications/28,2.
36
Hart, P& Vromen, H (2008), “A new era for think tanks in public policy? International trends, Australian Realities”, The Australian Journal of Public Administration, 67 (2), 135-148.
37
Kettunen, P (2008), “The innovative comparison of public policies”, Journal of Public Administration Review. Washington, 68 (2).
38
Peters, B. G& Pierre, J (Eds) (2006), Handbook of public policy, Sage.
39
Puhan, Tatj ana-Xenia (2008), Balancing exploration and exploitation by creating organizational think tanks, with a foreword by prof, Dr Jetta Frost, 1 st Edi ton, Gabler Verlag is part of the specialist publishing group Springer Sci ence, Business Media, www.gabler.de.
40
Robbinz Stephen P& Mary coutler (2012), Management.prcetice, Hall.
41
Soroka, S& Wlezien, C (2010), Public opinion and public policy, The Oxford Handbook of Canadian Politics.
42
UK government (1999), Modernising government, white paper presented to parliament by the prime minister and the minister for the cabinet office by Command of Her Majesty, London, March.
43
Weitzman, B. C, Silver, D& Brazill, C (2006),” Efforts to improve public policy and programs through data practice: experiences in 15 distressed American cities”, Public Administration Review, 66(3), 386-399.
44
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی معیار «مشروطیت» در دولت مدرن و جمهوری اسلامی ایران
جمهوری اسلامی ایران حکومتی با ویژگیهای منحصربهفرد در دوران کنونی است که در خصوص تطبیق شاخصههای آن با بایستههای دولت مدرن تشتت آرا فراوانی وجود دارد. دولت مدرن که خواستگاهی در تاریخ مغربزمین دارد، دارای مشخصههای دهگانهای است که آنرا از دولتهای ماقبل مدرن تمیز میدهد. در این میان، مشروطیت یکی از ویژگیهای اساسی دولت مدرن است که بهمعنای تقید ساختار قدرت به قانون اساسی است. بر این مبنا، نظریه دولت مشروطه تأکید میکند که دولت اساساً پاسدار و نگهبان نظم مبتنی بر قانون اساسی است و ساختار قدرت در همه ابعادش باید مبتنی و محدود بر قانون اساسی باشد. این مقاله میکوشد تا با نظری بر معیار مشروطیت در بین ویژگیهای دولت مدرن، بافت قدرت سیاسی و دولت را در جمهوری اسلامی ایران از این منظر مورد نقد و بررسی قرار دهد و چنین نتیجهگیری کند که هر چند که در مواردی چون: ساختار نمایندگی، تفکیک قوا، حاکمیت قانون و فرایند تأمین امنیت قضایی جمهوری اسلامی ایران، ریشههایی از تکوین ساختار حکومت بر مبنای قانون اساسی وجود دارد، اما با اندکی تأمل در برخی از اصول موجود در خود قانون اساسی و همچنین تعمق در برخی از رویههای عملی، مشاهده میشود که در بافت حکومتداری جامعه ایرانی ابهامات و عدولهایی از معیار مشروطیت رخ داده است.
https://tssq.atu.ac.ir/article_9594_94d2648d2c44fbcc9fec5820df24a3fc.pdf
2019-02-20
145
174
10.22054/tssq.2009.9594
مشروطیت
جمهوری اسلامی ایران
دولت مدرن
قانون اساسی
علی اکبر
گرجی ازندریانی
gorji110@yahoo.fr
1
دانشیار حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
محمدشهاب
جلیلوند
shahabjalilvand88@gmail.com
2
دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
آشوری، داریوش (1379)، دانشنامه سیاسی، تهران: انتشارات مروارید.
1
افضلی، رسول (1386)، دولت مدرن در ایران، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
2
انصاری، مجید (1386)، «جایگاه سیاستهای کلی در نظام قانونگذاری در ایران»، مجموعه مقالات همایش یکصدمین سال قانونگذاری، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
3
باربیه، موریس (1392)، مدرنیته سیاسی، ترجمه عبدالوهاب احمدی، تهران: نشر آگه، چاپ سوم.
4
بلاندل، ژان (1378)، حکومت مقایسهای، ترجمه علی مرشدیزاده، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
5
پوچی، جانفرانکو (1377)، تکوین دولت مدرن، ترجمه بهزاد باشی، تهران: انتشارات آگاه.
6
حسینعلیزاده، ارشد (1378)، شوراهای اداری کشور، پایاننامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق: تهران.
7
جلیلوند، محمدشهاب (1394)، قانونگذاری در نظام ولایی با تأکید بر نظرات امام خمینی(ره) و شیخ فضلاله نوری (ره)، همدان: انتشارات چنار.
8
خمینی، روحاله (1378)، صحیفه امام خمینی(ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
9
خمینی، روح اله (1373)، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
10
دلیر، بهرام (1388)، «فقه و نمایندگی سیاسی»، مجله علوم سیاسی، سال دوازدهم، شماره چهل و هفتم.
11
رحمتالهی، حسین (1388)، تحول قدرت، تهران: انتشارات میزان.
12
زارعی، محمدحسین (1383)، نظام قانونگذاری ایران و جایگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام»، مجله راهبرد، شماره 34.
13
زرگری نژاد، غلامحسین (1377)، رسائل مشروطیت: هجده رساله و لایحه درباره مشروطیت، تهران: انتشارت کویر، چاپ دوم.
14
صنیعی منفرد، محمدعلی (1380)، «استقلال قوا در قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران»، فصلنامه حکومت اسلامی، سال ششم، شماره بیست و دو.
15
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1387)، حقوق اداری، تهران: انتشارات سمت، چاپ چهاردهم.
16
عنایت، حمید (1378)، نهادها و اندیشههای سیاسی در ایران و اسلام، تهران: انتشارات روزنه.
17
کاتوزیان، ناصر (1387)، مقدمه علم حقوق، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ شصت و هشتم.
18
فتحی، حجتاله (1384)، «نقد و بررسی شوراهای حل اختلاف»، فصلنامه فقه و حقوق، شماره4.
19
لکزایی، شریف (1383)، «مفهوم تفکیک قوا در ایران»، فصلنامه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، شماره27.
20
مرکز مالمیری، احمد (1385)، حاکمیت قانون، مفاهیم، مبانی و برداشتها، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس.
21
ملکافضلی، محسن (1386)، «جایگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام در فرایند قانونگذاری»، فصلنامه حکومت اسلامی، سال دوازدهم، شماره چهل و چهار.
22
نائینی، محمدحسین (1364)، تنبیهالأمه و تنزیهالمله، با توضیحات سیدمحمود طالقانی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
23
ناصحی، مصطفی (1378)، تفکیک قوا و ولایت فقیه، قم: انتشارات تبلیغات اسلامی.
24
ناصری، لیلا؛ ناصری، مصطفی (1390)، امنیت قضایی و حقوق شهروندی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجموعه مقالات امنیت قضایی، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.
25
وینسنت، اندرو (1392)، نظریههای دولت، ترجمه دکتر حسین بشیریه، تهران: نشر نی، چاپ نهم.
26
هاشمی، سیدمحمد (1387)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران: حاکمیت و نهادهای سیاسی، جلد دوم، تهران: نشر میزان، چاپ بیستم.
27
هاشمی، سیدمحمد (1384)، حقوق بشر و آزادیهای اساسی، تهران: نشر میزان.
28
Don, E. Fehrenbacher (1989), Constitutions and Constitutionalism in the Slaveholding South, University of Georgia Press, at p. 1. ISBN 978-0-8203-1119-7.
29
Gordon, Scott (1999), Controlling the State: Constitutionalism from Ancient Athens to Today. Harvard University Press, p. 4. ISBN 0-674-16987-5.
30
Rose, J (2004), “The Rule of Law in the Western World: An Overview”, Journal of Social Philosophy Vol. 35, No. 4.
31
Rousset, M& Rousset, O (2004), Droit administrative, Presses Universities de Grenoble.
32
ORIGINAL_ARTICLE
کودتای 15 جولای 2016 ترکیه بر اساس نظریه شکافهای اجتماعی
حزب عدالت و توسعه بهرغم اعمال سیاستهای پراگماتیستی و تحقق اصلاحات وسیع در راستای توسعه اقتصادی ترکیه، کماکان در روند دموکراتیزه کردن ساختارهای سیاسی این کشور با بحرانهای عمیقی مواجه بوده است. در واقع، مسئله اصلی مقاله حاضر اینست که اقتدارگرایی اردوغان و حزب عدالت و توسعه، با روندی پرشتاب ادامه دارد و در این میان، طیفهای اپوزیسیون در این کشور، بهویژه نیروهای نظامی با گرایشات کمالیستی رادیکال که از مخالفان جدی سیاستهای اردوغان و حزب وی بودهاند، با طرح و اجرای کودتایی هرچند نافرجام، به تقابل وی مبادرت نمودند. در این مقاله، مساعی نویسندگان حول ارائه پاسخی متقن و علمی بدین سوال است که مهمترین عوامل بسترساز کودتا از سوی نظامیان ترکیه چه بوده است؟ و چرا کودتا نافرجام ماند؟ سیاستهای داخلی و بینالمللی آنکارا بهکدامین سمت متمایل خواهد شد؟ نتایج مقاله با بهرهگیری از نظریه شکافهای اجتماعی، نشان میدهد که اتخاذ و اجرای سیاستهای اقتدارگرایانه حزب عدالت و توسعه شکافهای اجتماعی و سیاسی را در کشور ترکیه توسعه بخشید و این امر وقوع کودتا را از سوی نظامیان و دیگر مخالفین اردوغان سبب گردید. در ادامه اما بهرغم سیاستهای اقتدارگرایانه این حزب، وجود برخی ساختارها پیروزی کودتاچیان و سقوط دولت اردوغان را ناتمام باقی گذارد. روش تحقیق مقاله کنونی نیز مبتنی بر روش جامعهشناسی تاریخی میباشد.
https://tssq.atu.ac.ir/article_9595_6ffa2f5fafe490957534b4e3a1474167.pdf
2019-02-20
175
210
10.22054/tssq.2019.9595
کودتا
ترکیه
نظریه شکافهای اجتماعی
اقتدارگرایی
نظامیان
حسین
مسعودنیا
masoudn@ase.ui.ac.ir
1
دانشیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
عبدالرضا
عالیشاهی
abdolreza.alishahi@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
بشیریه، حسین؛ قاضیان، حسین (1380)، «بررسی تحلیل مفهوم شکافهای اجتماعی»، مجله شناخت (30)، 39-74.
1
جلالی، رضا (1391)، «چشمانداز روابط ارتش ترکیه و حزب عدالت و توسعه»، مجله مطالعات روابط بینالملل (18)، 73-92.
2
خواجه سروی، غلامرضا؛ میرزایی، حسین (1391)، «اسلام سیاسی در ترکیه و آینده آن»، مجله مطالعات خاورمیانه (68)، 95-114.
3
ساعی، احمد؛ محمدزاده، مرتضی (1392)، «حزب عدالت و توسعه و هژمونی کمالیسم»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، 6(2)، 41-60.
4
سمیعی اصفهانی، علیرضا (1390)، «شکافهای اجتماعی، مجلس ضعیف و دولت لویاتانی»، مجله اسناد بهارستان، ضمیمه فصلنامه، 153-176.
5
طباطبایی، سید محمد (1392)، «شکافهای نوین سیاسی در جوامع اروپایی»، مجله روابط خارجی، (18)، 189-220.
6
فکری، محمد؛ اینانلو، مینا؛ فکری، احمد (1393)، «بررسی جامعهشناختی جنبش فتح الله گولن بر مبنای نظریه بسیج منابع»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، (7)3، 75-99.
7
فلاحت پیشه، حشمت الله؛ ولدبیگی، صفدر (1393)، «آثار فکری گولنیسم و جنبش نور در سیاست و حکومت ترکیه»، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، 2 (6)، 89- 115.
8
قاسمی، علی اصغر (1393)، «آسیبشناسی شکافهای اجتماعی و ارائه راهبردهایی برای تقویت همبستگی ملی در ایران»، مجله راهبرد (71)، 41-72.
9
قهرمان پور، محمد (1389)، اصلاحات قانون اساسی ترکیه، گامیجدید بهسوی دمکراسی، گفتگو با دیپلماسی ایرانی، یکشنیه 11مهر.
10
کرباسی، محمد (1389)، یک رفراندوم و دو پیروزی، خبر گزاری مهر، شنبه 3 مهر.
11
مسعودنیا، حسین؛ خانی، اعظم (1391)، «بررسی تطبیقی کودتاهای 1953 ایران، 1954 گواتمالا و1973 شیلی»، پژوهشنامه علوم سیاسی (7) 4، 217-274.
12
مسعودنیا، حسین؛ نجفی، داود؛ فروغی، عاطفه (1391)، «تاثیر برنامه هستهای ایران بر امنیت ملی ترکیه در پرتو تئوری توازن قوا»، فصلنامه پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 1 (2)، 67-82.
13
نیاکویی، سید امیر؛ بهمنش، حسین (1391)، «بازیگران معارض در بحران سوریه: اهداف و رویکردها»، فصلنامه روابط خارجی، 4 (4)، 97-135.
14
نوروزی فیروز، رسول (1391)، «اسلام ترکی تقابل با اسلام انقلابی مروری بر اندیشههای فتح الله گولن»، مجله رهیافت انقلاب اسلامی (19)، 61-78.
15
Bodkin, Henry& Other (2016), Turkey coup attempt: World leaders warn President Erdogan not to use uprising as excuse for crackdown as more than 6,000 arrested, The Telegraph News, 18 July 2016.
16
Deji, Olanike (2011), Gender and Rural Development, London: LIT Verlag Mnnster.
17
Devrimci, Yol (2014), Defense of the Revolutionary Path, Ankara press, January 2014.
18
Dilipak, Abdurrahman (2014), Ihtilaller Donemi, Istanbul: Dogan Ofset publish.
19
Feldberg, Sarah (2016), Turkey tourism faces daunting uphill climb, GLOBAL RESCUE, in Access: WWW.GLOBALRESCUE.COM.
20
Fisk, Robert (2016), Why did President Erdogan restart the battle with the Kurdish PKK? The answer lies in the tale of the failed coup, Independent, 11 October2016.
21
Gun, Christopher (2015),”The 1960 Coup in Turkey: A U.S. Intelligence Failure or a Successful Intervention?”, Journal of Cold war studies, 17(2),103-139.
22
Haugom, Lars (2012), The Turkish Armed Forces in Politics, Norwegian Institute for Defence Studies.
23
Kocamaner, Hikmet (2016), “How New Is Erdoğan’s New Turkey?”, Jourran of Middle East Breif (91), 1-9.
24
Kolmuss, A& Agyeman, J (2002), “Mind the gap: why do people act environmentally and what are the barriers to pro-environmental behavior”, Journal of Environmental Education Research (8), 239–260.
25
Lewis, Philipe (2016), Turkey coup attempt: Erdoğan calls military uprising 'treason' – live updates, the Guardian,16 July 2016.
26
Litovkin, Nikola (2016), Why Erdogan apologized to Putin?, Russia Beyond the Headlines, 28June 2016.
27
McKay, Andrew (2002), “Defining and Measuring Inequality”, Journal of Briefing Paper, (1),1- 3, March.
28
Montgomery, Devin (2008), Turkey arrests two ex-generals for alleged coup plot, Jurist Press.
29
Naylor, R. T (2015), Hot Money and the Politics of Debt, (3Eed), McGill-Queen's Publication.
30
Neckerman, Kathryn& Florencia, Torche (2007), “Inequality: Causes and Consequences”, Annual Review of Sociology (33), 335–357.
31
Orhan, Oytun (2015), Effects of the Syrian Refugees on Turkey, ORSAM Report (195), 1-42, January 2015.
32
Ozan, Varol (2014), “The Democratic Coup d’E´ tat”, Harvard International Law Journal, Volume, 53(2), 2-24.
33
Rawlinson, Kevin (2016), Turkey military coup: tanks open fire near parliament building live updates, The Guardian,16 July 2016.
34