رهبران فرهمند، ائتلاف قبایلی و شکل‌گیری دولت؛ جامعه‌شناسی تاریخی تاسیس دولت در ایران پیشامدرن

حجت کاظمی

دوره 8، شماره 30 ، شهریور 1401، ، صفحه 351-386

https://doi.org/10.22054/tssq.2022.69699.1305

چکیده
  این مقاله بر مبنای نقدی بر دو نظریه استبداد شرقی و ارتدکس مارکسیستی، در پی آن است تا با بهره‌گیری از مباحث ابن‌خلدون چشم‌اندازی متفاوت برای توضیح فرایند تأسیس دولت‌های ایرانی در دوره مابین تأسیس سلجوقیان تا پایان قاجاریه ارائه کند. فرضیه مقاله آن است که الگوی تأسیس دولت در ایران سنتی زمانی درک خواهد شد که این فرایند در متن ستیزه ...  بیشتر

ظهور دولت مدرن در خاورمیانه از منظر رویکرد جامعه‌شناسی تاریخی

مهدی زیبائی

دوره 7، شماره 28 ، اسفند 1400، ، صفحه 33-58

https://doi.org/10.22054/tssq.2022.62787.1140

چکیده
  آنچه که امروزه بعنوان دولت مدرن در سرزمین‌­های خاورمیانه شناخته می‌­شود در اکثر کشورهای منطقه به طور جدی با الگوی اولیه آن که در طول بیش از سه قرن در اروپای غربی شکل گرفت، متفاوت است. یکی از نشانه­‌های دولت مدرن استفاده انحصاری از قوه قهریه توسط نظام سیاسی حاکم می‌باشد که این مهم در الگوی اروپایی به واسطه فرآیند چانه‌­زنی ...  بیشتر

مالیات یا اخاذی: بررسی نظام مالیات‌گیری ایران پس از دورۀ ایلخانی با تأکید بر عصر صفوی و قاجار

حنیف عموزاده مهدیرجی؛ محسن رنجبر

دوره 6، شماره 24 ، بهمن 1399، ، صفحه 183-220

https://doi.org/10.22054/tssq.2021.36653.573

چکیده
  چند سالی است که اخبار مبتنی بر فساد از دستگاه­های دولتی ایران شنیده می­شود. نوعی از ارتباطات درون­گروهی در ساخت قدرت که در آن‌ها اعضای هر جناح سیاسی برخلاف منفعت عمومی و به سود خود و دیگر اعضای گروه‌شان عمل می­کنند. از طرف دیگر میان مردم با کارگزاران خُرد حکومتی در سطوح پایین­تر سیستم اجرایی کشور همکاری مبتنی بر رشوه و باج­دهی ...  بیشتر

نهاد دولت در خاورمیانه عربی پس‌از حوادث 2011

مهدی زیبائی

دوره 4، شماره 14 ، شهریور 1397، ، صفحه 37-68

https://doi.org/10.22054/tssq.2018.9074

چکیده
  به‌رغم انتظارات موجود برای گذار رژیم­های اقتدارگرای جهان عرب به دموکراسی و ظهور دولت­های قوی در پرتو ناآرامی­های سال 2011 نتیجه حاصل از موج اعتراضات پس از گذشت هشت سال چیزی جز شکل­گیری دولت­های ناتوان در جمهوری‌های عربی و تثبیت نظام در پادشاهی­های نفتی نبوده است. از یک سو، شکل­گیری دولت­های ورشکسته در سوریه و یمن نظم ...  بیشتر

جامعه‌شناسی تاریخیِ دولت و نسبت آن با مناسبات اجتماعی ـ تولیدی ایران در عصر نظام‌الملک

محمد امیر احمدزاده

دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1394، ، صفحه 39-80

https://doi.org/10.22054/tssq.2016.3946

چکیده
  در بررسی ساختار قدرت سیاسی و مناسبات آن با جامعه و الگوی تولید می­توان گفت ماهیتِ دولت در عصر نظام‌الملک بر مبنای اصل تمرکز قدرت چرخیده و عمدتاً ماهیت مالک الرقابی داشته است. مسئله‌ی نوشتار حاضر این است که چرا و متأثر از چه مولفه­های جامعه‌شناختی ـ فرهنگی مناسبات قدرت سیاسی با جامعه و نیروهای تولید در عصر نظام‌الملک این‌گونه ...  بیشتر